Geri Dön

Arap dili ve belağatında kinaye ve tariz

Allusion (kinaye) and hint (tariz) in the Arabic language and rhetoric

  1. Tez No: 273731
  2. Yazar: HÜSEYİN YILDIRIM
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL DURMUŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İlahiyat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 113

Özet

Belâğat ilmi, Me'ânî, Beyan ve Bedî olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Beyan ilmi edebi sanatlarından biri olan ve ?hakikî manayı düşünmeye engel olacak bir karine bulunmamak şartıyla, bir sözü gerçek manasına da gelebilecek şekilde, onun dışında bir mana için kullanmaktır? şeklinde tanımlayabileceğimiz kinâye; Mekniyyün `anh'a (kinayede kasdolunan mana) göre, ?Mekniyyün `anh (manası) sıfat olan kinâye?, ?Mekniyyün `anh (manası) mevsûf olan kinaye? ve ?Mekniyyün `anh (manası) nisbet olan kinaye? ?olmak üzere üç kısma ayrılmaktadır. Konuyla ilgili iki sıfattan biri anılarak diğeri anlatıldığında sıfattan kinaye, bir şeyin sıfatı/vasfı anılarak bu sıfatla o şeyin kendisi kastedildiğinde mevsûftan kinaye, bir kimsenin, kendisine ait olan giysi, ev yahut mekan gibi bir şeye nisbet edilerek ve bununla o kimse kastedildiğinde nisbetten kinâye olur. Kinâye, içerdiği iki unsur arasındaki ilgi vasıtalarının sayısı bakımından ta 'riz, telvih, remz, ima yahut işaret gibi türlere de ayrılır. Vasıta çoksa telvih, vasıtasız ise ta 'riz, vasıta az veya yok ve alâka zor anlaşılırsa remz, vasıta az veya yok ve alaka açıksa ima ve işaret adı verilir. ?Konulduğu mananın dışında başka bir anlam¬da kullanıldığı siyaktan anlaşılan? diye tabir edebileceğimiz ta'riz ise, kinâyenin en ince ve en güzel çeşitle¬rinden biridir. Ta'riz ortaya ve genele ya da bel¬li birine söylenen sözün bir başka kimseye veya şeye ima ve işa¬ret yoluyla dokundurulmasıdır. Türkçe'de buna“iğneleme, dokundurma”gibi isim¬ler de verilir. Kinâye ve ta'riz sanatına Kur'ân'da ve Hadis-i şeriflerde çok sık yer verildiğini, ancak hakîkatin dışına asla çıkılmadığını, buradaki asıl amacın, muhatapların dikkatini olayın büyüklüğüne çekerek, konunun zihinlere iyice yerleşmesini sağlamak olduğunu görmekteyiz.

Özet (Çeviri)

The oratory science consists of three parts as Me?ânî, Declaration and Bedî. The declaration science, provided there is not any evidence to prevent to think of the real meaning and that is one of `?the literary arts, is separated to three parts as the allusion that we might define as `?to use one word for a meaning except it as in the way might also be meant to its real meaning declaration science?; according to Mekniyyün `anh?a (meaning purposed in the allusion), ?the allusion that is Mekniyyün `anh (meaning) title?, allusion that is special ?Mekniyyün `anh (meaning)? and ?allusion that is Mekniyyün `anh (meaning) proportion?. When the other one is told by mentioning one of two titles related to the subject, it becomes the allusion of title, when itself of that thing is meant with this title by mentioning the title/quality of something, it becomes allusion of special one, when any cloth, house or place of himself/herself of someone is proportion and that person is meant through it, it becomes allusion of proportion. The allusion is also separated to the kinds such as hint, telviz, remzi, connotation or sign in aspect of the number of the relation means between two facts included by it. If the means are many, it is named telvih, if without any means, it is named hint, if there are any means or not and the relation is understood difficultly, it is named remzi, if the means are few or not and the relation is clear, it is named connotation and sign. The hint that we might interpret as ?the one understood from pepper where it is used in the other meaning except the meaning put?, it is one of the thinnest and most beautiful kinds of allusion. The hint is sarcasm of the word told to the specific one or thing to the general and middle via sign and indication. In Turkish it is also named such as“dig, sarcasm”. We see that the allusion and hint arts are placed in Quran and Hadis-i şerifs but the real one is never digressed, the main aim in here is to assure the subject to be placed in minds rather well by attracting attention of interlocutors to the event?s greatness.

Benzer Tezler

  1. Kur'ân'da bir edebî sanat olarak ironi

    Irony in Qur'an as a literary art

    NEJDET KARAKUZU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinDicle Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ AKAY

  2. Ahmed Cevdet Paşa'nın Belagat-ı Osmaniyyesi transkripsiyonlu metin - indeks (s. 101 - 203)

    Ahmed Cevdet Paşa's Belagat-ı Osmaniyye (s. 101 - 203) transcription text - index

    FİLİZ KALYON

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Türk Dili ve EdebiyatıHarran Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. M. MUHSİN KALKIŞIM

  3. Die Suche nach einer terminologischen Äquivalenz zum Begriff Der Metapher im Türkischen durch Vergleich von Rhetorik und belâgat

    Metafor Kavramına Retorik- Belâgat Mukayesesi İçinde ve Belâgat Terminolojisinde Kavramsal Karşılık Arayışları

    MEHMET AKİF DUMAN

    Doktora

    Almanca

    Almanca

    2018

    DilbilimJohannes Gutenberg-Universität Mainz

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HENDRİK BOESCHOTEN

  4. Arap belâğatında kinâye ve isti'âre

    Allusion and metaphor in the Arabic rhetoric

    YAKUP EROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    DinAtatürk Üniversitesi

    İlahiyat Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. H. İBRAHİM TANÇ

  5. Ziyâüddîn İbnü'l-Esîr öncesi ve sonrası İlm-i Beyân

    ʿIlm al-Bayân before and after Diyâʾ al-Dîn Ibn al-Athîr

    NOURA NEZİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıArdahan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALİT BOZ