Füreya Koral'ın 'sanatçı' kimliğinin toplumsal cinsiyet bağlamında çözümlenmesi
A gender sensitive analysis of Füreya Koral's 'artist' identity
- Tez No: 274538
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. EMRE ZEYTİNOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Sosyoloji, Fine Arts, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Seramik ve Cam Tasarımı Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Seramik Tasarımı Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Sanat sosyolojisi, en geniş anlamıyla toplumun sanatı nasıl ürettiğini araştırır. Sanatı mümkün kılan sosyal süreçlerle bir bütün halinde ilgilenir. Bu anlamda sosyolojik bir bakış açısı, her bir sanat olgusunun süreçsel tabiatını belgelemek üzere bu süreçlerin izini sürer, bunları analiz eder, sanat nesnesini içinde üretildiği toplumla, sanatçıyı onu üreten profesyonel ve ailevi-kurumsal yapıyla ilişkilendirir; yeteneğin sosyal tanımını ve bunun sanat kurumlarıyla arasındaki ilişkiyi ortaya koyarSanat Sosyolojisi, sanatı salt içsel estetik değerler yerine çok katmanlı bir sosyal inşa süreci olarak tanımlar ve metot olarak söz konusu sanatı mümkün kılan bu süreçleri çözümlemeye girişir.`Toplumsal cinsiyet' sosyolojisi ise toplumsal olayları ve olguları toplumdaki `cinsiyete göre farklılık' bağlamında çözümler. Bu kavram kadın araştırmalarında yöntem olarak kullanılır. Dolayısıyla `kadın sanatçı' olgusunun araştırılması ve çözümlenmesi `toplumsal cinsiyet' temelli bir araştırma alanıdır.Toplumsal cinsiyet kavramı feminist literatürün benimsediği bir kavramdır. Sanatın, sanat tarihinin ve sanatçıların bu kavram bağlamında ele alınarak araştırmasının yapılabilmesi, feminizmin Batı'da verdiği uzun bir kadın hakları mücadelesi ve kadın bilinçlenmesi sonucu varılan noktada mümkün olmuştur. Bu mücadele Osmanlı/Türk toplumunda da yansımalar ve kendine özgü koşullarla cereyan etmiştir.Batı toplumu ile Osmanlı/Türk toplumu arasındaki yapısal, ekonomik, tarihsel ve ideolojik farklılıklar kadın hakları mücadelesine ve kadının maddi ve manevi yaşamına yansımıştır. Meşrutiyet'ten itibaren Osmanlı/Cumhuriyet ve Batı kültürünün etkileşim içerisine girerek harmanlanması belli sonuçlara ve oluşumlara yol açmıştır.Kadın sanatı kadın hakları mücadelesi ile birlikte hem sorgulanmış hem de ifade alanını geliştirerek yeni boyutlar kazanmıştır. `Kadın sanatçı' olgusunun gündeme getirilmesi, tarihte yaşamış ve resmî sanat tarihinde yer almamış kadın sanatçıları ve bunun nedenlerini araştırarak ve sanat tarihindeki erkek dehanın baskın pozisyonunu sorgulayarak başlamıştır.16. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar kadın sanatçıların `olağan dışılık' özelliğiyle belirlendiği batılı anlamda bir sanat tarihi yazımı içerisinde Füreya Koral'ın `kadın sanatçı' lığının çözümlenebilmesi için kadın özgürlüğü ve sanat geleneğini batılı özellikleri ve Osmanlı/Türk toplumunun özellikleri ile birlikte ele almak hem de faklılıkları ayrıştırarak belirleyebilmek gerekir.Kadınların sanatında kadın duyarlılığını yansıtan imge ve simgeleraraştırılırken feminist sanat, kadına özgü bir sanatın var olup olamayacağını etraflıca sorgulamıştır.Füreya Koral'ın kadın kimliği ve bilinci ve buna bağlı olarak kadın sanatçı kimliği tarihsel koşulların belirlediği belli bir toplumsal yapı içerisinde oluşmuştur. Koral'ın dâhil olduğu toplumsal yapı ve kültür, dolayısıyla dönemsel yapıyla bağdaşan aile yapısı, sosyal sınıf, eğitim, sanat kurumları ve örgütlenmeleri, meşru normatif kalıplar, ekonomik şartlar, toplumsal cinsiyet ideolojileri, toplumsal ilişkiler ağı gibi olgular sanatçının kimliğini oluşturan faktörler olarak ele alınmalıdır.
Özet (Çeviri)
In its wider context, the Sociology of Art investigates the paths of the social production of art. It is concerned about the social processes as a whole that make the production of art possible. In this sense, a sociological perspective includes the study and analysis of these processes in order to demonstrate their social character; it associates the artistic object to the society in which it is produced and the artist to the professional and institutional context in which he/she is originated; displays the social definition of talent and its relationship with artistic institutions.The Sociology of Art, instead of inner esthetical values, defines art as a multi- layered process of social construction. As methodology, it undertakes to analyze such processes that make the production of art possible.The Sociology of Gender analyzes the social facts and phenomenon from a perspective of sexual differences existing in the society and it is used as the major common method in women studies. Therefore, the study and analysis of `women artist? is a research area based on a `gender sensitive? approach.`Gender? is a concept employed by the feminist literature. Studying art, art history and artists in connection with this concept has been possible as a result of a long struggle feminism undertook in the West for the rights of women and their emancipation. This struggle took place also in the Ottoman/Turkish society, albeit as repercussions and within its own specific conditions.The structural, economic, historical and ideological differences between the Western and Ottoman/Turkish societies were reflected in the struggle for women rights and the material and spiritual life of women. Starting from the constitutional monarchy era, the interaction between the Ottoman/Republican and Western cultures resulted in certain consequences and developments.With the women rights movement, women?s art was both questioned and consequently expanded its area of representation, thus gaining new dimensions. The initiation of the concept of `woman artist? has started by exploring the women artists who were not included in the official art history and questioning the reasons of this exclusion. The other important issue deeply questioned has been the dominant position of the male genius in art history.For a correct evaluation of Koral?s `women artist? identity, placed in the art history from 16th to 20th century where women artists were considered to be `exceptions?, it is necessary to analyze the similarities and differences between the Ottoman/Turkish and Western cultures regarding women emancipation and artistic traditions.Symbols and signs representing female sensitivity in women art were examined and feminist art scrutinized whether a specific art for women can exist.Füreya Koral?s female identity and consciousness and therefore her `woman artist? identity developed in a certain social structure is established by the historical conditions. The specific social structure and culture in which Koral lived, thus the family structure, social class, educational and artistic institutions and organizations, socially accepted norms, economic conditions, gender ideologies and network of social relations must be considered as elements constructing the artist?s identity.
Benzer Tezler
- Şakir Paşa ailesinin sanatçı üyelerinin Türk sanatına katkıları
Contributions of artist members of Şakir Paşa family to Turkish art
ŞİRİN ZEREY KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarÇankırı Karatekin ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE ŞEN
- Çağdaş Türk seramik sanatı içinde İzmirli ilk seramik sanatçılarının yeri
First ceramic artists from İzmir in contemporary Turkish ceramic art
GÜL ERBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Sanat TarihiEge ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNCİ KUYULU ERSOY
- Türkiye'de 1950'ler sonrasında seramik sanatında plastik yaklaşımlar ve bu bağlamda Atilla Galatalı'nın seramiklerinin incelenmesi
Plastic approaches to ceramic art in post-1950's in Turkey and investigation of Atilla Galatalı ceramics in this context
EKREM COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Güzel SanatlarSelçuk ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
PROF. DR. ORHAN CEBRAİLOĞLU
- Kar tanesi görünümlü (snowflake) sırların araştırılması ve geliştirilmesi
Research and development of snowflake glazes
TAYFUN YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSeramik ve Cam Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. FATMA BETÜL GÜNEŞDOĞDU
- 20. yüzyılda çağdaş Türk seramik sanatında Avrupa kaynaklı etkiler
The influences of European sources to 20th century contemporary Turkish ceramic art
GÜL ERBAY ASLITÜRK