Geri Dön

Popülasyon modellerinde diferensiyel ve fark denklemleri için kararlılık analizi

Stability analysis for differential and difference equations in population models

  1. Tez No: 275020
  2. Yazar: FATMA BOZKURT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN ÖZTÜRK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Matematik, Mathematics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Matematik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 287

Özet

Dört bölümden oluşan bu tezin amacı, belirli koşullar altında oluşturulan lojistik diferensiyel denklemleri birer popülasyon modeli olarak ele almak ve bu denklemlerin çözümlerinin yerel ve global davranışlarını incelemektir. Ayrıca, düşük yoğunluktaki popülasyonun mevcut olduğu modellerde Allee etkisinin önemini tespit etmek olmuştur.Birinci bölümde lojistik diferensiyel denklemler ve bu tip denklemlerin modellenmesi ile ilgili kısa bir tarihçe verilmiştir.İkinci bölümde, fark ve diferensiyel denklemler ile bunların kararlılık teorisi ile ilgili temel tanım ve teoremlere yer verilmiştir. Bu bölümün alt kısımlarında, bir lojistik diferensiyel denklem oluşturulmuş, bu denklemin çözümlerinin yerel davranışları incelenmiştir. Ayrıca, bu denklem Euler ve Runge-Kutta metotları kullanılarak fark denklemlerine dönüştürülmüş, çözümlerinin yerel kararlılığı incelenerek elde edilen sonuçlar anılan diferensiyel denklemin çözümleri ile karşılaştırılmıştır.Üçüncü bölümde, ?,ß0,ß1, ?1, ?2 ve r pozitif reel sayılar, t , t?[0,?) için t'nin tam değeri ve t zamanı göstermek üzere;dx t dt=r?x t 1???x t ?ß0?x t ?ß1?x t?1vedx(t)dt=x t r 1??x t ?ß0x t ?ß1x t?1 +?1x t +?2x t?1diferensiyel denklemlerin çözümlerinin yerel ve global davranışları Allee etkili ve Allee etkisiz olmak üzere tespit edilmiş, bulgular grafiklerle gösterilmiştir.Son bölümde, zamana göre gecikmeli (delay) lojistik diferensiyel denklemler ile ilgili belirli temel tanım ve teoremler verilmiş, ?,ß bilinen pozitif reel sayılar, r,??R? 0 ve ?>0 gecikme zamanı olmak üzeredx(t)dt=rx t 1??x t ?ßx t?? +?x t??vedx(t)dt=rx t?? 1??x t ?ßx t?? +?x tdiferensiyel denklemlerin çözümlerinin yerel ve global davranışları Allee etkili ve Allee etkisiz olmak üzere tespit edilmiş, bulgular grafiklerle gösterilmiştir.

Özet (Çeviri)

The purpose of this thesis, which consists of four chapters, is to examine some logistic equations under spesific conditions as several population models and to investigate the local and global behavior of solutions for these equations. In addition, our goal is to show the importance of models whose population density are low.The first chapter presents, briefly, the history of logistic differential equations and their modelling.The second chapter illustrates fundamental definitions and theorems about difference and differential equations and explains their stability theory. In the sub sections of this chapter a logistic differential equation has been produced and it has been applied to examine the local behavior of the solutions of this equation. Euler and Runge-Kutta methods has been applied to this equation and difference equations have been obtained. The local stability of solutions of these difference equations have been investigated and the results have been compared with the solutions of the differential equation.In the third chapter, we examine the behaviors of the solutions of the equationsdx t dt=r?x t 1???x t ?ß0?x t ?ß1?x t?1anddx(t)dt=x t r 1??x t ?ß0x t ?ß1x t?1 +?1x t +?2x t?1with and without Allee effect, where ?,ß0,ß1, ?1, ?2 and r are positive real numbers, t denotes the integer part of t?[0,?) and t defines the time. The graphical presentation of these results have been provided.The last chapter gives fundamental definitions and theorems about delay logistic differential equations. It illustrates the local and global behavior of the differential equationsdx(t)dt=rx t 1??x t ?ßx t?? +?x t??anddx(t)dt=rx t?? 1??x t ?ßx t?? +?x twith and without Allee effect, where ?,ß are known real numbers, r,??R? 0 and ?>0 is delay time. The results have been presented graphically.

Benzer Tezler

  1. Sürekli ve ayrık popülasyon modellerinde Allee etkileri

    Allee effects in continuous-time and discrete-time predator-prey system

    PINAR BAYDEMİR DAŞTAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MatematikTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi

    Matematik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN MERDAN

  2. Bazı popülasyon modellerinin fark denklemlerine uyarlanması

    The application of some population models to the difference equations

    TURGUT AK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    MatematikErciyes Üniversitesi

    Matematik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLHAN ÖZTÜRK

  3. Differential equations with discontinuities and population dynamics

    Süreksizlikleri olan diferensiyel denklemler ve popülasyon dinamiği

    DUYGU ARUĞASLAN ÇİNÇİN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2009

    MatematikOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Matematik Bölümü

    PROF. DR. MARAT AKHMET

    PROF. DR. MERYEM BEKLİOĞLU

  4. Theory and numerical methods for the analysis of biological and electronic oscillators

    Biyolojik ve elektronik osilatörlerin analizi için teori ve nümerik yöntemler

    ÖNDER ŞUVAK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2008

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiKoç Üniversitesi

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü

    DOÇ. DR. ALPER DEMİR

  5. Group analysis of nonlinear dynamical systems

    Nonlineer dinamik sistemlerin grup analizi

    NAVID AMIRI BABAEI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TEOMAN ÖZER