Melez zeki karar destek sistemlerinin tasarımı ve gerçekleştirimi
Design and implementation of hybrid intelligent decision support systems
- Tez No: 276204
- Danışmanlar: PROF. DR. M. SERDAR KORUKOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Bu tezde, günlük hayatta karşılaşılan karmaşık karar problemlerinin optimal olarak çözülebilmesi için melez zeki karar destek sistemlerinin geliştirilmesi ve uygulanması konusu araştırılmıştır. Karar problemleri genel olarak birden fazla kriter içerir ve çok kriterli karar verme (ÇKKV) algoritmaları kullanılarak çözülebilmektedir fakat bu problemler çoğu zaman belirsiz ve doğrusal olmayan özellikler içermektedir. Bu tür belirsizlik içeren durumlarda doğrusal olmayan özelliklerin modellenmesi için ÇKKV yöntemleri yetersiz kalmakta ve bulanık mantık, bulanık çıkarım ve yapay sinir ağları gibi yapay zeka tekniklerine ihtiyaç duyulmaktadır. Karar destek sistemleri (KDS) ise belirsizlik seviyesi yüksek olan bu tür karar problemlerini çözmek için analitik modeller kullanarak karar vericiye kolaylık sağlarlar.Çalışmada melez zeki karar destek sistemlerinin tasarımı ve gerçekleştirimi için genel bir karar destek modeli önerilmiştir. İki farklı karmaşık karar problemi için ÇKKV ile yapay zeka tekniklerinin melez olarak birlikte kullanımı incelenmiş ve problemlerin çözümüne yönelik karar destek sistemleri geliştirilmiştir. Daha sonra geliştirilen melez zeki karar destek sistemlerinin gerçekleştirimi yapılmıştır. Sistem mimarileri ve deneysel sonuçlar örnekler üzerinde açıklanmıştır. Geliştirilen karar destek sistemlerinin iyileştirilmesi için yapılabilecekler ve diğer karar problemlerine nasıl uyarlanabileceği tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, developing and performing hybrid intelligent decision support systems has been studied to obtain optimal solution for the complex decision problems in daily life. Decision problems usually include more than one criterion and they can be solved using multi criteria decision making (MCDM) algorithms, however, these problems usually contain non-linear and uncertain attributes. In such undetermined cases, MCDM techniques are insufficient to model non-linear attributes therefore artificial intelligence techniques such as fuzzy logic, fuzzy inference and artificial neural networks are required. Decision Support Systems (DSS) provide simplicity using analytical models for decision makers to solve decision problems which have high uncertainty level.In this study; a general decision support model has been proposed to design and implement hybrid intelligent decision support systems. Usage of MCDM and artificial intelligence techniques together has been examined for two different decision problems and decision support systems have been developed to solve these problems. Then implementation of developed hybrid intelligent decision support systems has been performed. System architectures and experimental results with illustrative examples are demonstrated. There is some important discussion on how the developed decision support systems can be improved and how they can be applied to other decision problems.
Benzer Tezler
- Realisms and working women in the novels of Gaskell and Brontë
Gaskell ve Brontë'nin romanlarında gerçekçilik ve çalışan kadınlar
RANA KAHVECİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
İngiliz Dili ve EdebiyatıOrta Doğu Teknik Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MARGARET J. M. SÖNMEZ
- Yapay sinir ağları üzerinde kural çıkarma işlemi için bağlantıcı melez bir zeki sistem geliştirilmesi
Developing a connectionist hybrid intelligent system for extracting rules from artificial neural networks
AHMET CUMHUR KINACI
Doktora
Türkçe
2013
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolEge ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYBARS UĞUR
- İmalat sistemlerinde ajanlar ağı tasarımı ve ajan teknolojisi ile atölye yönetimi
Agent network design in manufacturing systems and shop-floor management by agent technology
İNCİ SARIÇİÇEK
Doktora
Türkçe
2003
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT YÜZÜGÜLLÜ
- Genetic diversity pattern in Populus nigra populations of two major river systems in Turkey
Türkiye'deki iki temel nehir sistemindeki Populus nigra populasyonlarının genetik çeşitlilik yapısı
ASİYE ÇİFTÇİ
- Hybrid compliance control of collaborative robots
İş birlikçi robotların hibrit uyum kontrolu
NAZ ALTEKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ YAĞIZ BAYRAKTAROĞLU