Geri Dön

Melez zeki karar destek sistemlerinin tasarımı ve gerçekleştirimi

Design and implementation of hybrid intelligent decision support systems

  1. Tez No: 276204
  2. Yazar: SERKAN BALLI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. M. SERDAR KORUKOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 188

Özet

Bu tezde, günlük hayatta karşılaşılan karmaşık karar problemlerinin optimal olarak çözülebilmesi için melez zeki karar destek sistemlerinin geliştirilmesi ve uygulanması konusu araştırılmıştır. Karar problemleri genel olarak birden fazla kriter içerir ve çok kriterli karar verme (ÇKKV) algoritmaları kullanılarak çözülebilmektedir fakat bu problemler çoğu zaman belirsiz ve doğrusal olmayan özellikler içermektedir. Bu tür belirsizlik içeren durumlarda doğrusal olmayan özelliklerin modellenmesi için ÇKKV yöntemleri yetersiz kalmakta ve bulanık mantık, bulanık çıkarım ve yapay sinir ağları gibi yapay zeka tekniklerine ihtiyaç duyulmaktadır. Karar destek sistemleri (KDS) ise belirsizlik seviyesi yüksek olan bu tür karar problemlerini çözmek için analitik modeller kullanarak karar vericiye kolaylık sağlarlar.Çalışmada melez zeki karar destek sistemlerinin tasarımı ve gerçekleştirimi için genel bir karar destek modeli önerilmiştir. İki farklı karmaşık karar problemi için ÇKKV ile yapay zeka tekniklerinin melez olarak birlikte kullanımı incelenmiş ve problemlerin çözümüne yönelik karar destek sistemleri geliştirilmiştir. Daha sonra geliştirilen melez zeki karar destek sistemlerinin gerçekleştirimi yapılmıştır. Sistem mimarileri ve deneysel sonuçlar örnekler üzerinde açıklanmıştır. Geliştirilen karar destek sistemlerinin iyileştirilmesi için yapılabilecekler ve diğer karar problemlerine nasıl uyarlanabileceği tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

In this thesis, developing and performing hybrid intelligent decision support systems has been studied to obtain optimal solution for the complex decision problems in daily life. Decision problems usually include more than one criterion and they can be solved using multi criteria decision making (MCDM) algorithms, however, these problems usually contain non-linear and uncertain attributes. In such undetermined cases, MCDM techniques are insufficient to model non-linear attributes therefore artificial intelligence techniques such as fuzzy logic, fuzzy inference and artificial neural networks are required. Decision Support Systems (DSS) provide simplicity using analytical models for decision makers to solve decision problems which have high uncertainty level.In this study; a general decision support model has been proposed to design and implement hybrid intelligent decision support systems. Usage of MCDM and artificial intelligence techniques together has been examined for two different decision problems and decision support systems have been developed to solve these problems. Then implementation of developed hybrid intelligent decision support systems has been performed. System architectures and experimental results with illustrative examples are demonstrated. There is some important discussion on how the developed decision support systems can be improved and how they can be applied to other decision problems.

Benzer Tezler

  1. Realisms and working women in the novels of Gaskell and Brontë

    Gaskell ve Brontë'nin romanlarında gerçekçilik ve çalışan kadınlar

    RANA KAHVECİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    İngiliz Dili ve EdebiyatıOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MARGARET J. M. SÖNMEZ

  2. Yapay sinir ağları üzerinde kural çıkarma işlemi için bağlantıcı melez bir zeki sistem geliştirilmesi

    Developing a connectionist hybrid intelligent system for extracting rules from artificial neural networks

    AHMET CUMHUR KINACI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolEge Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYBARS UĞUR

  3. İmalat sistemlerinde ajanlar ağı tasarımı ve ajan teknolojisi ile atölye yönetimi

    Agent network design in manufacturing systems and shop-floor management by agent technology

    İNCİ SARIÇİÇEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİHAT YÜZÜGÜLLÜ

  4. Genetic diversity pattern in Populus nigra populations of two major river systems in Turkey

    Türkiye'deki iki temel nehir sistemindeki Populus nigra populasyonlarının genetik çeşitlilik yapısı

    ASİYE ÇİFTÇİ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    GenetikOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEKİ KAYA

  5. Hybrid compliance control of collaborative robots

    İş birlikçi robotların hibrit uyum kontrolu

    NAZ ALTEKİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Makine Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEKİ YAĞIZ BAYRAKTAROĞLU