II. Bayezit Devri şairlerinden Münirî hayatı, eserleri ve divanı (inceleme-tenkitli metin)
Münîrî a poet of II. Bayezidian Period biography, works and critical edition of his Divan
- Tez No: 277454
- Danışmanlar: PROF. DR. NİHAT ÖZTOPRAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 530
Özet
II. Bayezit Devri Şâirlerinden Münîrî (ö. 1520?), Hayatı, Eserleri ve Dîvânı (İnceleme-Metin) başlıklı çalışmamız üç bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde şâirin mahlası, adı, mesleği, ölümü ve hayatıyla ilgili diğer bazı bilgiler değerlendirildi. Bunlardan başka şâirin edebi şahsiyeti ortaya kondu. Şiirlerinin âşıkâne olduğu, mutasavvıf bir şâir olmamasına rağmen tasavvufi remizleri kullandığı, anlatıldı. Daha sonra Münîrî edebi bakımdan etkileyen şahsiyetlerle muhitindeki diğer şâirlerden bahsedildi. Onun sade bir dille şiirler kaleme aldığı, şiirlerinde çok sayıda atasözü, deyim, kalıplaşmış ifadeler ve arkaik kelimelere tesadüf edildiği belirtildi. Şâirin ön önemli üslup özelliklerinden birinin cinasa düşkünlük olduğu örneklerle izah edildi. Münîrî'nin dîvânından başka Manzum Siyer-i Nebî, Mihr ü Müşterî Tercümesi, Tezkiretü'l-Vekâyi, Mecmua-i Münşeât gibi eserleri olduğu anlatıldı. Bunlardan üç manzum eserinin Dîvân, Manzum Siyer-i Nebî, Mihr ü Müşterî Tercümesi'nin elimizde bulunduğu diğerlerinin mevcudiyetinin tespit edilemediği belirtildi.Çalışmamızın ikinci bölümünde Dîvân şekil ve bazı muhteva özellikleri bakımından değerlendirildi. Şâirin muhtelif nazım şekilleri arasında bilhassa gazelde başarılı olduğu vurgulandı. Vezin bakımından en çok Fâilâtün/fâilâtün/fâilâtün/fâilâtün kalıbının kullanıldığı, bunun XV. ve XVI. asır şâirlerinin en çok kullandıkları vezin olduğu anlatıldı. Münîrî'nin genellikle redifli şiirleri tercih ettiği, en çok kafiye-i müreddefi kullandığı gösterildi. Dîvândaki muhteva hususiyetleri din, tasavvuf, şahıslar, kavimler, ülkeler, şehirler, nehirler, denizler, dağlar, bazı tipler, meslekler, eğlence hayatı, yiyecek-içecek maddeleri, kıymetli taşlar, güzel kokular, müzik aletleri, savaş teçhizatı, yazı ile ilgili malzemeler, giyim-kuşam, sofrayla ilgili eşyalar, aydınlatma aletleri, ölçü ve tartı aletleri, sevgilinin güzellik unsurları gibi yönlerden değerlendirildi.Tezimizin son kısmı olan metin bölümünde öncelikle metni kurarken tutulan yol anlatıldı. Bunun ardından divanın üç nüshası ve metin tesisinde faydalanılan şiir mecmuaları tanıtıldı. En sonunda tenkitli metin verildi. Metinde iki mesnevi, iki terci-bend, yirmi sekiz kaside, bir tahmis, bir murabba, yüz elli Farsça gazel, üç yüz otuz Türkçe gazel, yirmi bir tuyuğ, on yedi muamma, dokuz müfred ve bir tarih kıtası yer aldı. Ayrıca Farsça şiirlerin tercümeleri verildi.
Özet (Çeviri)
Our work named ?Münîrî A Poet of II. Bayezidian Period (1482-1512), Biography, His Works and Critical Edition of His Divan? consists of three parts. In the first chapter we deal with biography and literary personality of Münîrî. After that we showed that his poems can be evaluated as amorous poems. Although Münîrî is not a mystical poet he used symbols mystic poets use. Apart from the points we mentioned above we demonstrated that he is effected poets like Şeyhî, Nizâmî of Karaman, Ahmedî, İvazpaşazade Atâyî, Ahmed Paşa in terms literature. And then we specified that poems of Münîrî is simple, he used lost of proverbs, idioms, arcaic words. Moreover we elucidate Münîrî is inclined in using paragrams not only in his collection of poems but also other works in written in verse. Apart from his divan we research other works named Manzum Siyer-i Nebî, Mihr ü Müşterî Tercümesi, Tezkiretü?l-Vekâyi, Mecmua-i Münşeât.The second chapter consists of two parts. In the first part we investigated poetical forms of Münîrî?s divan. The second part is about contents of the divan. Among various poetical forms Münîrî is successful especially in gazal form. Münîrî used different meters. Among them meter of Fâilâtün/fâilâtün/fâilâtün/fâilâtün is used the most. Like Münîrî, the other poets lived in XV?th and XVI?th centuries used the same meter the most. In terms of components of contents we analysed the divan under the fallowing titles: Religion, mysticism, personalities, nations, countries, rivers, mountains, some characters, professions, entertainment life, instruments of toilet, war, music, some instruments used in dialy life of XV?th century, clothes and finery.In the last part of our work, firstly we mentioned methods while we establish critical edition of the divan, secondly described manuscript copies of the divan found in National Library of Austria, Vatican and İstanbul Univesity. Lastly, we gave text of critical edition of Münîrî?s divan.
Benzer Tezler
- Mehmet Zeki (Pakalın)' nin Maktul Şehzadeler isimli eseri(transkripsiyon ve değerlendirilme)
Mehmet Zeki (Pakalın)?s Maktul Şehzadeler the transcripstion and evaluation
DURAN SEZER
- Seyyid Nizamoğlu Divanı
Başlık çevirisi yok
CANAN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ YAKICI
- II. Bâyezid Dönemi sultanî külliyelerindeki revak ölçüleri üzerine oran araştırması
A research on the proportions on the measurements of the stoae of the külliyes in the period of Bayezid II's Reign
ARİF ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞÜKRÜ SÖNMEZER
- Sultan III. Murad dönemi tezhip sanatı
Illumination art of Sultan Murad III period
NECATİ SANCAKTUTAN
Doktora
Türkçe
2024
Sanat TarihiMarmara ÜniversitesiTürk Sanatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLHAMİT TÜFEKÇİOĞLU
- Ahîzâde Yûsuf b. Cüneyd et-Tokâdî'nin (ö. 905/1500) Zahîratü'l-Ukbâ fî Şerhi Sadrişşerîati'l-Uzmâ adlı eserinin tahkik ve tahlili
Edition critique and analysis of Dhakhīrah al-Uqbā fī Sharḥ Sadr al-Shari'ah al-'Uẓmā written by Akhizāda Yūsuf Ibn Junayd al-Tokādī
SEYİT BADIR
Doktora
Türkçe
2022
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKET TOPAL