Hacı Ali bin Hacı Muhammed Aksarayi'nin Kitabu Baytarname tercümesi (inceleme - metin - dizin)
Hacı Ali bin Hacı Muhammed Aksarayi's translation of the Kitabu Baytarname (analysis - text - index)
- Tez No: 277490
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MESUT ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
Bu tez, Süleymaniye Kütüphanesinin Tercüman gazetesi bölümü 63-1 ile kayıtlı Kit?bu Baytar-n?me adlı çeviri eserin üzerinde yapılan bir dil çalışmasıdır.İslam kaynaklarında ilk baytarnamenin, Aristo (MÖ 384-322) tarafından yazıldığı hususunda genel bir önkabul bulunmaktadır. Aristo'ya atfedilen söz konusu eser Abbasiler döneminde Eski Yunancadan yapılan yoğun tercüme faaliyetleri kapsamında Arapçaya çevrildiği düşünülmektedir. Bu eserin daha sonra Arapçadan çeviri yoluyla Farsça ve Türkçe nüshaları oluşturulmuştur. Üzerinde çalıştığımız eser de Farsça bir nüshadan Hacı Ali bin Hacı Mu?ammed Aksarayi tarafından Eski Anadolu Türkçesine çevrilmiş ve Aristo'ya atfedilmiştir.Bu eserin ülkemizde, ikisi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde, diğerleri de Ankara Üniversitesinde, Ankara Millî Kütüphanede ve Süleymaniye Kütüphanesinde olmak üzere toplam beş nüshası bulunmaktadır.Bu çalışma; inceleme, metin, dizin olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır.İnceleme bölümünde, eserin yazarı, mütercimi, nüshaları ve bu çalışmaya konu olan Kit?bu Baytar-n?me hakkında bilgiler verilmiş, metnin dil ve imla özellikleri değerlendirilmiştir.Metin bölümünde, çevirinin transkripsiyonu yapılmıştır. Transkripsiyonlu metinde noktalama imleri kullanılmış, gerektiğinde bazı kelimeler kalın harflerle yazılmış, satır başı yapılarak paragraflar oluşturulmuş, kısaca ifade etmek gerekirse metin, esas alınan nüshanın sayfa düzenine göre değil, bir kompozisyon dahilinde verilmiştir. Eserde bazı onarımlar ve daha doğru olduğu düşünülen hususlar için diğer nüshalar incelenmiş ve bazı nüsha farkları dipnotlarla belirtilmiştir. İncelenen bölüm 35 varaktan oluşmakta ve her sayfada genellikle 17 satır bulunmaktadır.Dizin bölümünde, transkripsiyonu yapılmış metinde yer alan tüm kelime ve kelime grupları verilmiştir. Kelimelere anlam verilirken kelimelerin metindeki anlamları esas alınmıştır. Alıntılarda kelimenin geldiği dil belirtilmiştir.Çalışmanın sonunda, eserin tamamının tıpkıbasımı yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
This dissertation is a study based on the translation of Kit?bu Baytar-n?me which is recorded in the section of 63-1 of Tercüman newspaper of Süleymaniye Library.There is a general prediction in Islamic sources that first baytarname is written by Aristo (BC 384-322). The work which is atributed to Aristo is considered as an intense translation into Arabic from the ancient Greek in the period of Abbasis. Later this work is translated into Persian copy and Turkish copy from Arabic Language. The work which is studied by me is a tranlation of Persian copy done by Hacı Ali bin Hacı Mu?ammed Aksarayi into ancient Anatolian Turkish and atributed to Aristo.There is five copies of this work in our county, two in Cerrahpaşa Medicine School and others in National Library in Ankara and Süleymaniye Library.This work has three parts; prologue, text and index.In the prologue, the author, translation, copies and the information about Kit?bu Baytar-n?me is given. The spelling and the orthographic aspects of the text is studied.In the text part; transcription of the translation is done. Punctuation signs are used, when necessary some words are written bold and created paragraphs by making start of a line in transcriped text. To express brifly, text is given in composition form rather than original page format. Other copies are examined for making it better format and the points which I think more accurate in the text. Differences in different copies are mentioned in the footnotes. Examined part consists 35 pages and each pages has 17 lines.In the index part; all words and words group are given in the transcriped text. When a meaning is given to a word, the meaning in the text is taken as a base. The original language of the word is mentioned in quotations.Complete copy of the work is attached at the end of the work.
Benzer Tezler
- Hazâ Kitâb-ı Baytârnâme (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin)
Hazâ Kitâb-ı Baytârnâme (Introduction-Research-Text-Index)
SAMET BEŞENK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PAKİ KÜÇÜKER
- Akşemseddin Mehmed bin Hamza'nın hayatı, Risaletü'n-Nuriyye ve Makâmâtü'l-Evliyâ adlı eserlerinin içeriğinin incelenmesi
The life of Akşemseddin Mehmed bin Hamza, investigating of the Risâletü'n-Nuriyye and Makâmâtü?l-Evliyâ's contents
MUHAMMED ALİ YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ETHEM CEBECİOĞLU
- Milli Kütüphane 06 MİL YZ A 5274 numaralı Hikayat_ı Diniyye (tranksripsiyonlu metin-inceleme-sözlük-dizin)
National Library of Turkey 06 MİL YZ A 5274 numbered Hikayat-i Diniye (transcriptional text-analysis-dictionary-index)
DİLAN ADANÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VOLKAN KARAGÖZLÜ
- Tarih-i Burhaneddin-i Belhi (Lady Sheil'in anıları)
History of Burhaneddin-i Belhi (Memories of Lady Sheil)
NİHAL ÇANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiFars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KANAR
- Kifāyetü'l-Vaķtü'l-Ma'rifeti'd-Dā'ir ve fażle ve's-semt (İnceleme-çeviri yazılı metin-sözlük-özel adlar dizini -Tıpkıbasım)
Kifāyetü'l-vaķtü'l-ma'rifeti'd-dā'ir ve fażle ve's-semt (Grammar analysis-transcription- dictionary-index-Facsimile)
ABDULLAH YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET FATİH ALKAYIŞ