Ege Bölgesinde Manisa yöresinde sözleşmeli domates yetiştiriciliğinin gelişimi ve yöre tarımına etkileri
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 27755
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KEZBAN KONAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1993
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
6 ÖZET VE SONUÇ Bu bölümde, araştırmanın Önceki bölümlerde incelenen sözleşmeli domates yetiştiriciliği ile ilgili konular genel olarak özetlenerek, bir değerlendirme yapma yoluna gidilmiştir. 1970' li yıllarda, iç ve dış talepde görülen gelişmeler sonucunda, büyük kapasiteli salça işleme tesisleri açılmaya başlanmış ve bu tesislere hammadde sağlamada da sözleşmeli tarımdan yararlanılmıştır. Dolayısıyla, Türkiye domates üretimi içinde sanayi tipi domates üretimide ağırlık kazanmaya başlamıştır. Sanayi tipi domates üretiminin genel olarak Marmara ve Ege Bölgesinde ağırlık kazandığı ifade edilebilir. Araştırma yöresinde, 1967 yılından itibaren Tu- kaş tarafından uygulanmaya başlanan sözleşmeli domates yetiştiriciliği, daha sonraki yıllarda diğer fabrikalar ta rafından da uygulanmaya başlanmıştır. Yörede, halen faali yetini sürdüren salça fabrikaları ile sözleşme yapan üreticilerin sayısında yıldan yıla farklılıklar olabilmektedir. Bu durum, kısmen salça fabrikalarının uyguladığı politikalardan, kısmen sözleşmeli domates fiyatlarının düşüklüğünden kısmende ürün bedellerinin ödenmesindeki aksaklıklardan kaynaklanabilmektedir. Ancak, 1991 yılı itibariyle 203 kişinin salça fabrikaları ile sözleşmeli domates yetiş tiren işletmelerde yaşadığı ve bu insanların geçim kaynağının domates olduğu belirlenmiştir. Ayrıca domates üretiminin yoğun işgücüne ihtiyaç göstermesi nedeniyle de mevsimlik işgücü için önemli bir iş olanağı yaratmaktadır. İncelenen dönemde, yörenin ürün deseninde çok ö- nemli değişmeler olmamakla beraber, genel olarak tarla bit-kileri ve sebze alanlarındaki azsalmaya karşın yem bitkileri ekiliş alanı ve meyve ağaçları sayısında bir artma olduğu görülmüştür. Yörede pamuk ekiliş alanlarında domatese göre nisbeten düşük bir artış olduğu, buğday ekiliş alanlarında da düşme eğiliminin olduğu saptanmıştır, 1978-1989 yılları arasında, sebze ekiliş alanlarındaki gerilemeye rağmen domates ekiliş alanında önemli bir düzeyde artış olduğu belirlenmiş olup, burada sözleşmeli domates yetiştiriciliğinin etkisinin yüksek olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, Manisa'nın bitkisel üretim değeri içinde sebze üretim değerinin düşme eğiliminde olmasına karşın domates üretim değerinin hem sebze üretim değeri nemde bitki sel üretim değeri içindeki payının arttığı belirlenmiştir. Bununla birlikte, sözleşmeli domates üretim değerinin, domates üretim değeri içindeki payının ortalama % 16 civarın da olduğu da saptanmıştır. Bu arada, üreticilere ödenen domates bedellerinin yıllar itibariyle artış gösterdiği de görülmüştür. Üreticilere ödenen domates bedelleri reel fiyatlar olarak incelendiğinde, baz yılına göre % 20 oranında bir düşme gösterdiği belirlenmiştir. Domates bedellerinde görülen artışın, sözleşmeli domates fiyatlarındaki artıştan ziyade, domates veriminde elde edilen artıştan kaynaklandığı da ifade edile bilir. 1978-1990 yılları arasında sözleşmeli domates fi yatlarının düzeyi incelendiğinde; cari fiyatların artma eğiliminde olmasına karşın reel fiyatların baz yılma göre belirgin düşüş içinde olduğu tesbit edilmiştir. Sözleşmeli domates fiyatlarının, piyasa fiyatlarının hep gerisinde kalması nedeniyle, üreticiler domatesin bir kısmını piyasadadeğerlendirme yoluna gidebilmektedir. Gerçekten de, sözleşmeli domates üreticileri arasında domatesin bir kısmını pi yasada değerlendirme oranının baz yılına göre belirgin artış gösterdiği saptanmıştır. Üreticiler bu şekilde, ürünlerinin bir kısmını piyasaya vererek yüksek fiyattan yararlanma imkanına kavuşmaktadır. Yine incelenen dönem içersinde domates fiyatları ile rakip ürün fiyatları arasındaki parite ilişkisinin korunamadığı da görülmüştür. Sözleşmeli domates fiyatlarının, destekleme kapsamında yeralan pamuk ve buğdaya göre düşük düzeyde kaldığı ve bu nedenle yıllardan beri fiyatların domates aleyhine bir gelişim gösterdiği de ifade edilebilir. Ancak, üreticiler arasında bu uygulamanın fazla rağbet görmesinde; aile işgücünün iyi değendirildiği bir üretim dalı olmasıyla birlikte fabrikaların yaptığı ayni ve nakdi yardımların etkisi olduğu ifade edilebilir. İncelenen dönem içersinde, sözleşmeli domates fiyatları ile girdi fiyatları arasındaki ilişki incelendiğinde, sözleşmeli reel domates fiyatlarındaki önemli düzey deki gerilemeye karşın, sulama suyu reel fiyatlarında nisbeten daha az bir düşüş, diğer girdi fiyatlarında değişen oranlarda artış olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, incelenen dönemde genel olarak sözleşmeli domates fiyatları ile gir di fiyatları arasındaki paritenin domates fiyatları aleyhine bir seyir gösterdiği de saptanmıştır. Burada-, belirtilmesi gereken bir diğer hususta sözleşmeli domates yetiştiriciliği ile pazara dönük üretim yapılmaya başlanmış ve sanayinin istediği çeşitte domates üretimine ağırlık verilmiştir. Sözleşmeli domates yetiştiriciliğinin en önemli etkilerinden biri de teknoloji transferinde sağladığı başa-rıdır. Salça fabrikalarının bünyesinde oluşturulan tarım şubesi elemanları ile üreticiler arasındaki sıkı ilişkiler sonucunda direkt üreticiye aktarılabilmektedir. Yörede, sözleşmeli domates yetiştiriciliğinde kullanılan sözleşme metinlerinin tek taraflı hazırlandığı, dolayısıyla üretici lehine hiç bir maddenin yeralmadığı görülmüştür. Şüphesiz, bu durum bazı eksiklikleri ve sorunları ortaya koymaktadır. Bu konuda en büyük aksaklık yasalarımızdaki eksikliklerden kaynaklanmaktadır. Türkiye'de Avrupa Ülkelerinde olduğu gibi, sözleşmeli tarımın esaslarını belirleyen, tarafların yükümlülüklerini gösteren, her iki tarafın ortak menfaatlerini gözetecek esasları bulunan bir yasaya ihtiyaç duyulmaktadır. Sonuç olarak denilebilir ki, dünyada ve Türkiye'de yeni sayılabilecek sözleşmeli üretim sisteminin gerekli esasları bir kanun çerçevesinde belirlenir ve uygulanırsa bunda ülke tarımı ve dolayısı ile ülke ekonomisi kaynaklarının etkin kullanımı açısından önemli faydalar sağlanabilecektir.
Özet (Çeviri)
153 SUMMARY The main purposes of this study are to search the development of Gohtraot Tomato Farming and the impacts of this type of tomato growing on the agricultural econo my of Manisa province, as whole. The statistical data used in this study has been gathered through personal interview from both of the toma to paste factories established in the region and from 55 tomato farmers who has contract with these factories in the area. It is covering for the period of 1990-1991 produc tion seasons for cross-sectional data. In addition to, the time-series data for 1978-1990 period was also used for parameters of general agricultural situation in the region. For analysing of the data gathered, various statis tical methods like trends, regression analysis, indexes, pa rity have been applied in different parts of the study. It has found that both of the tomato acreage and tomato production has increased, whereas, yield per decar has decreased. Contract tomato farming has shown an important ex pansion since 1967 in the region, but the numbers of cont ract farmers have fluctuated over the years.This situation is, mainly, due to the production policy of tomato paste fac tories and partly lower prices paid to farmers and some de lays in the payment for tomato to the farmers. Contract tomato farming has expanded over the years and more particularly at the expense of cotton production the expansion has been rather important. So, tomato acreage has increased more than cotton production area in the region.154- In analysis of relations between tomato prices and the prices for some competitive crops and their parities for 1978-1990 years of period, the parity has increased in favor of some crops like cotton and wheat. There were important factors affecting the expansion of contract farming in the region and among them, the higher amount gross margin per decare, income stability and some be nefit obtained in cash and kind from tomato paste factories, and efficent use of family labor, for contract tomato produc tion must be stated. However, it is observed that there still were some important problems for contract tomato farming system in Ma nisa province. Majority of the problems, generally, has been arised from contract farming forms and their covarage. There fore, it is necessary to eenew the contract forms and the le gislation existed, in the last thirty years. As a result of this study, the contract tomato far ming showed very well progress in Turkey as a whole and in the area, it is suggested that the new rules and legislati ve improvements have to be set out for future, in order for an efficient use of agricultural resource of the region.
Benzer Tezler
- Türkiye'de domates salçası üretim ve ihracatının genel durumu ve 1987-1991 döneminde Ege ve Marmara bölgesinde seçilmiş bazı salça üreticisi işletmelerinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
İLKAY ELKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
ZiraatEge ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ RIZA KARACA
- Türkiye'de yetişen bazı tahıl türlerinden elde edilen fenolik antioksidanların tespiti ve farklı yöntemlerle elde edilen doğal ekstraktların gıda endüstrisinde koruyucu olarak kullanılması
Analysis of phenolic antioxidant in some grain species grown in Turkey and natural extracts obtained by different methods of use in the food industry as a preservative in the food industry
TUĞBA KARDAŞ
- Manisa Yuntdağı köylerinde halk oyunları geleneği
The tradition of folk dances in the Yuntdaği villages of Manisa
GÜL KARAGÖZLER EGEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Bale ve DansEge ÜniversitesiTürk Halk Oyunları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRBÜZ AKTAŞ
- Alaşehir(Manisa) bölgesi bağ alanlarında kullanılan bazı pestisit kalıntılarının tayini
Researches of some pesticides residues analysis on grapes in Alaşehir(Manisa)
EMRAH GÖRMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
BiyolojiMuğla ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN SUNGUR CİVELEK
- Çanakkale yöresinde yenidoğan ve erişkinlerde eritrosit glükoz-6-fosfat dehidrogenaz (G6PD) aktivitesinin normal değerlerinin belirlenmesi
The Determination of the normal values of glucose-6-phosphate dehydrogenase of the newborn and adults in the Çanakkale province
OKAN TELAŞELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
BiyolojiBalıkesir ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF TURAN