Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları gösterme düzeyleri ile öğretmenlerin yaşadıkları örgütsel güven ve yıldırma arasındaki ilişki
The relationship between ethical leadership levels of primary school managers and the organizational trust and mobbing that primary school teachers experience
- Tez No: 278226
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NECATİ CEMALOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Etik Liderlik, Örgütsel Güven, Yıldırma, Okul Yöneticisi, Öğretmen, Ethical leadership, organizational trust, mobbing, school manager, teacher
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bölümü
- Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışları gösterme düzeyleri ile öğretmenlerin yaşadıkları örgütsel güven ve yıldırma arasındaki ilişkiyi saptamaktır.Bu araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini 2009-2010 eğitim-öğretim yılında Kastamonu ili sınırları içinde yer alan, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim okullunda görev yapan 2131 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini random tekniği ile seçilen 7 ilçe merkezi (Merkez, Daday, Taşköprü, Tosya, Devrekâni, Pınarbaşı ve İnebolu) oluşturmaktadır. Bu yedi ilçede toplam 1549 öğretmen bulunmaktadır. Bu öğretmenler, ?Oransız eleman örnekleme? yöntemi ile örnekleme seçilmişlerdir. Araştırmada, okul yöneticilerinin etik liderlik düzeylerini belirlemek için ?Etik Liderlik Ölçeği?, ilköğretim okullarındaki örgütsel güven düzeyini belirlemek için ?Okulda Örgütsel Güven Ölçeği? ve yıldırma düzeyini belirlemek için de ?Negative Acts Questionarrie? [Olumsuz Davranış Ölçeği (ODÖ)] kullanılmıştır.Araştırmada şu bulgulara ulaşılmıştır: İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin etik liderliğin iletişimsel etik, iklimsel etik, davranışsal etik ve karar vermede etik alt boyutlarına ilişkin algıları orta düzeydedir. İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel güvenin çalışanlara duyarlılık ve yeniliğe açıklık boyutlarına ilişkin algıları orta düzeyde, yöneticiye güven ve iletişim ortamı boyutlarına ilişkin algıları ise iyi düzeydedir. Örneklem grubunu oluşturan öğretmenlerin yıldırmanın görev ve sosyal ilişkiler boyutları kapsamına giren olumsuz davranışlara maruz kalma sıklığı ise ?ara sıra? düzeyindedir.Araştırmanın ilköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışları gösterme düzeylerinin öğretmenlerin algıladıkları örgütsel güveni ve yıldırmayı hangi düzeyde ve yönde etkilediği ile ilgili bulgular ise şu şekildedir: Yıldırma üzerinde etik liderliğin ve örgütsel güvenin etkisinin negatif yönde ve anlamlı olduğu ve etik bir okul ortamı ve güvenli bir okul ikliminin öğretmenlerin yıldırma algılarını düşürdüğü ortaya konmuştur. Etik liderliğin, örgütsel güven üzerindeki etkisi ise pozitif yönde ve anlamlı bulunmuştur. Bununla birlikte, etik liderliğin yıldırma üzerinde hem doğrudan hem de örgütsel güven aracılığı ile dolaylı ve anlamlı bir etkisinin olduğu ortaya konmuştur. Okul yöneticilerinin etik davranışlarına ilişkin ilköğretimde görev yapan öğretmenlerin algıları olumlu hale geldikçe güven duygusu artmakta, böylece yıldırma algısı da azalmaktadır. Ayrıca, örgütsel güvenin yıldırma üzerinde etik liderliğe göre daha güçlü bir yordayıcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Araştırmanın sonuçlarına göre, etik liderliğin en iyi göstergesinin iletişimsel etik, sonra sırasıyla iklimsel etik, davranışsal etik ve karar vermede etik olduğu, örgütsel güvenin en iyi göstergesinin yöneticiye güven ve sonra sırasıyla yeniliğe açıklık, iletişim ortamı ve çalışanlara duyarlılık olduğu, yıldırmada ise sosyal ilişkiler boyutunun görev boyutuna göre daha güçlü bir gösterge olduğu ortaya konmuştur.Bu araştırmanın sonucu olarak, okul yöneticileri etik liderlik becerilerini arttırdıkça okulda öğretmenlerin örgütsel güven düzeyinin arttığı, örgütsel güvenin artış göstermesi ile birlikte öğretmenlerin yıldırma düzeyinde düşüş yaşandığı ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to determine the relationship between the level of ethical leadership behaviors of school managers and the level of organizational trust and mobbing in the primary schools.The research was based on the relational search model and the population was consisted of 2131 teachers working in official primary schools of Ministry of National Education in Kastamonu. The sample set of research was consisted of seven districts of Kastamonu that were chosen randomly. There are totally 1549 teachers in these districts. These teachers were chosen from the population with the method of unproportional sampling. ?The Ethical Leadership Scale? was used to determine the ethical leadership levels of primary school managers and the ?Organizational Trust Scale? was used to determine the level of trust that teachers experience and ?Negative Acts Questionnaire? was used to determine the prevalence of mobbing in primary schools.The findings of the research showed that the perceptions of the primary school teachers about subscales of ethical leadership such as communicational ethics, behavioral ethics, ethics in decision making and environmental ethics were neither positive, nor negative. It is seen that they showed a medium level of perception on the subscales of ethical leadership. Primary school teachers perceived trust to manager and communication environment subscales of organizational trust positively, however, they could be said to have medium level of perception on the openness to changes and sensitivity to workers subscales of organizational trust. Results also showed that teachers were sometimes subject to negative acts in the aspects of duty and social relations.Another result of the research was that ethical leadership behaviours of school managers and organizational trust were negatively correlated with mobbing and that an ethical and trustworthy school environment decreased the perceptions of mobbing of primary school teachers. In addition, ethical leadership was positively correlated with organizational trust. It was found that ethical leadership had both direct and indirect effect on mobbing. As long as primary school teachers have more positive perceptions on the ethical behaviors of school managers, organizational trust increases, however, mobbing decreases. Results also showed that organizational trust was a stronger predictor than ethical leadership on mobbing.As a result of this research, it is found out that the organization level of teachers increases when the ethical leadership behaviors of school managers increase and that mobbing decreases when organizational trust increases.
Benzer Tezler
- Okul yöneticilerinin etik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi: Ordu ili örneği
The effect of school headqarters ethical attidudes on teachers organizational commitment: The case of Ordu
GÜRHAN ÖNDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF BAHRİ GÜNDOĞDU
- Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları ve örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesi
Examining school administrators' ethical leadership behaviors and teachers' perceptions of organizational cynicism and organizational commitment levels
FATMA ÇAĞLAR SEVİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZBAŞ
- Mesleki ve teknik anadolu lisesi yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının öğretmen algılarına göre incelenmesi
Analysis of vocational and technical high school administrators' ethical leadership behaviors according
UMUT ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇE GÜVERCİN SEÇKİN
- İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranış gösterme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
The primary school?s administrator?s level of perception of teachers model and its variaton according to their sex, education level, occupational seniority and the number of teachers in the school.
MEHMET GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. HÜSNÜ YILMAZ LİVATYALI
- Ortaokul öğretmenlerinin görüşlerine göre okul müdürlerinin yıkıcı liderlik davranışları ile öğretmen motivasyonu arasındaki ilişki
The relationship between destructive leadership behaviours of school managers and the motivations of teachers from the pesrpectives of secondary schools' teachers
OZAN ARICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SABANCI