İkinci Dünya Savaşı'nda Türkiye'nin askeri durumu ve savaş dışı politikası
The circumstances of Turkish army during the Second World War and ?non-belligerent? politics
- Tez No: 278490
- Danışmanlar: PROF. DR. SERTAÇ HAMİ BAŞEREN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Uluslararası İlişkiler, Public Administration, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 451
Özet
Bu çalışma, Türkiye'nin İkinci Dünya Savaşı'nda izlemiş olduğu ?savaş dışı? politikasının temel dayanağının, Türk ordusunun durumu olduğunu ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır.Türkiye'nin İkinci Dünya Savaşı'ndaki temel dış politikası, Lozan'da elde edilen Misak-ı Milli sınırlarını, Genç Türkiye Cumhuriyeti'nin egemenlik haklarını ve Cumhuriyetin kazanımlarını, çıkması kesin olan bir savaşın yaratacağı yıkımlardan korumak olmuştur. Bu politika, gerçekçi(realist) yaklaşımın doğal bir sonucu olmuştur. Çünkü Birinci Dünya Savaşı'nı ve onun sonundaki ?Sevr Travmasını? yaşamış olan İnönü ve arkadaşları, ülkenin askeri potansiyeli ve ekonomik yapısını gerçekçi bir gözle değerlendirmiş; bu değerlendirme sonucunda ?savaş dışı? politikasını kaçınılmaz bir zorunluluk olarak kararlaştırmışlardır. Bu kapsamda belirlenen ?savaş dışı? politikası, büyük bir diplomatik beceri ile uygulanan: sıkı pazarlık, bekle gör, iki tarafı birbirine karşı oynamak ve dış politikada olabildiğince çok merkezli olmak stratejileri ile amacına ulaştırılmıştır.Savaşın 1939-1942 döneminde: Üçlü İttifak Antlaşması ve Türk?Alman Dostluk ve Saldırmazlık Antlaşması, Türkiye'nin savaş dışı politikasının sürdürülebilirliğini sağlayan temel olgular olmuştur. Bu olgular, yönetim kadrosunun, diplomasiyi büyük bir ustalıkla kullanması; Müttefiklerin Türkiye'nin savaşa girmesini sağlamak için ve girdikten sonra verilecek askeri yardım malzemelerini karşılayamayacak durumda olmaları; savaşın seyrinde meydana gelen beklenmedik gelişmeler ve Sovyetler Birliği'nin Türk dış politikası üzerindeki belirleyici rolü ile amacına ulaştırılmıştır.Savaşın 1943-1945 döneminde ise: Müttefiklerin, hem genel savaş planı ve Türkiye'nin savaşta alacağı rol konusundaki farklı düşünceleri, hem Türkiye'nin savaşa girmek için ön koşul saydığı modern harp silah araçlarını yeterli miktarda vermemiş ve veremeyecek durumda olmaları hem de Türkiye nazarında güvenilebilecek bir güç unsuru olmayı başaramamaları, Türkiye'nin savaş dışı politikasının sürdürülebilirliğini sağlayan temel olgular olmuştur.Sonuç olarak, Türkiye Misak-ı Milli sınırları ve Cumhuriyetin egemenlik hakları saldırıya uğramadığı sürece savaşın dışında kalma esasına dayandırdığı dış politikasını, fiilen savaşın sonuna kadar hukuki olarak da savaşın sonunun göründüğü 23 Şubat 1945'e kadar sürdürmeyi başarmış ve ülkesini savaşın yıkımlarından kurtarmıştır. Türk dış politikasının bu başarısının en büyük dayanağı: Türk ordusunun, modern harp silah araçları, bunları kullanabilecek yetişmiş insan gücü ve bunların gerektirdiği lojistik olanaklardan yoksun olması gerçeği olmuştur. Savaş yıllarında Türk ordusunda görev yapan subayların anıları, döneme ait arşiv belgeleri, Müttefik ve Mihver devletlerinin dış politika belgeleri ve savaş döneminde devlet yönetiminde görev alan siyasi kişiliklerin anıları, bu gerçeği doğrulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study, was prepared in order to explain that, İt was Turkish army?s circumstances Which was the faundation of its ?non-belligerent? politics applied during the second world war by Turkey.The basic foreign politics of Turkey during the second world war was to protect its independency and frontiers of national pact from destructions of the war. This politics was a result of realistic approach.Because İnönü and his friends who had lived first world war and ?Sevres syndrome? of its result, evaluated the military potential and ekonomic construction of Turkey realistically.İn the situation, using political and geographical compenents of national power more efficiently than military and economic compenents of national power in foreign politics was been compulsory.Determined politics of ?non-belligerent? was reached the objective by ?hard bargaining?, ?wait and see?, ?playing the sides to each other? and being multi-centrially strategies in foreign politics.The period, 1939-1942 of the war, Triple Alliance Treatment and Turkey-Germany Non-aggression Treatment was become the basic facts that provides maintainability of ?non-belligerent? politics.The period, 1943-1945 of the war, Ally?s different observations on either general war plans and Turkey?s role on the war or undelivered enough modern military supplies that was required by Turkish army urgently and not to be dependable power center for Turkey was become the basic facts that provides maintainability of ?non-belligerent? politics.İn conclusion, Turkey achieved to maintain determined ?non-belligerent? politics until the end of war on de facto and 23 February 1945 when seemed the end of war on legality.The mainstay of the Turkish foreign politics? achievement had become the circumstances of Turkish army that not to have modern military supplies, qualified human resoursec and logistic facilities which required of these supplies. The memories of officers who assigned in the army during the war, contemporary archival documents, foreign politics documents of belligerent countries and memories of statesman who assigned in government during the war clinched this argument and fact.
Benzer Tezler
- İkinci Dünya Savaşı'nda Türkiye'nin genel durumu ve uyguladığı dış politika
Foreign policy and overall status of the Turkey in the Second World War
İLYAS KAYIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Uluslararası İlişkilerBeykent ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. N. SİNAN TURAN
- İkinci Dünya Savaşı'nda Türk ordusu: Aktif tarafsızlık siyaseti çerçevesinde askerî hazırlıklar
Turkish army in World War II: Military readiness in frame of active neutrality
SABİT ÇETİN
Doktora
Türkçe
2014
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMUÇİN F.ERTAN
- İkinci Dünya Savaşı Döneminde Adana Görüşmeleri ve etkileri
Adana Negotiations in the Second World War and it's effects
ÇETİN KÖKLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TarihAnkara ÜniversitesiCumhuriyet Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İZZET ÖZTOPRAK
- İkinci Dünya Savaşı'nda Türkiye'ye yapılan askeri yardımlar
Military aids given to Turkey during II. World War
ZAFER GÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk İnkılap TarihiHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. FATMA ACUN
- Türkiye'yi İkinci Dünya Savaşına sokma çabaları: Adana görüşmeleri
Efforts to drive Turkey into the Second World War: The Adana talks
NESRİN AKKOR