Mengücekoğulları Beyliği tarihi
Mengücheksons Beylik's history
- Tez No: 280953
- Danışmanlar: PROF. DR. MİKÂİL BAYRAM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2006
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 375
Özet
Malazgirt zaferinden sonra kurulan ve Erzincan,Kemah,Divriği ve Şebinkarahisar'da yaklaşık 1277 yılına hüküm süren bir Türk beyliğidir. Beyliğin kurucusu olan Mengücük Gazi Sultan Alp Arslan'ın emrinde Malazgirt savaşına katılmış ve zaferden sonra Anadolu'nun fetih harekâtında görev almıştır.Mengücük Gazi'nin oğlu ve halefi İshak 1142'de ölünce hanedan Kemah-Erzincan ve Divriği olmak üzere iki ayrı kola ayrılmıştır.İshak'ın oğullarından Davud Kemah-Erzincan,Süleyman'da kolunun başına geçmiştir. Mengücekliler kola ayrıldıktan sonra siyasî gücü zayıflamış ve II.Kılıç Arslan devrinde Türkiye Selçukluları'nın nüfuzu altına girmiştir.Altmış yıldan fazla hükümdarlık yapmış olan Fahrettin Behramşah 1225'te öldü. Onun zamanında Kemah yerine Erzincan başkent oldu.Fahrettin Behramşah çok hayır severdi.Zengin-fâkir,yerli-yabancı farkı gözetmen herkese iyilik ederdi.Türkiye Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad 1228'deMengücüklerin Erzincan-Kemah koluna son verdi. Mengücüklerin Divriği kolu ise siyasi faaliyetlerinden çok burada yaptırdıkları camii,medrese, hastahane ve türbeleriyle tanınmıştı.Divriği Mengüceklileri'nin ilk beyi İshak'ın oğlu Süleyman'dır.Daha sonra yerine geçen oğlu Şahinşah Divriği Kale Camii'ni ile Divrği Ulu Camii yanına bir türbe yaptırmıştır. Divriği Ulu Camii'ni yaptıran Ahmedşah da hanedanın önde gelen simalarından biridir. Kaynaklarda Divriği kolu ile ilgili bilgi yoktur. Muhtemelen 1277'den önce tarih sahnesinden silinmiştir. Mengücekliler diğer beyliklerin aksine hakimiyeti sahalarını genişletmek yerine şehirlerini bayındır hale getirmiş ve pek çok mimâri eser vücuda getirmişlerdir.Alim,şair ve sanatkârları himaye eden Mengücekliler ilim, kültür ve medeniyetin gelişmesine hizmet etmişlerdir. Divriği Kalesi Kale Camii,Ulu Camii, Dâeüş-Şifa, Sitte Melik, Kamereddin ve Kemankeş türbeleri Mengüceklilerin Divriği'de yaptırdıkları başlıca eserlerdir.
Özet (Çeviri)
The Mengüchek emirate was founded almost immediately after Alp Alparslan?s victory at Malazgirt 1071 and it remained in control of territory encompassing Erzincan, Kemah, Divriği and Şebinkarahisar until about 1277. The founder of the line, Mengüchek Gazi, fought at Malazgirt under the command of Alp Arslan and also took part in the initial conquest of Anotolia.Mengüchek Gazi?s son and successor was İshak. Upon the latter?sdeathin1142,the line split into two separate branches-Kemah-Erzincan and Divriği-with his son Davud receiving title to the former and his son Süleyman receiving title to the latter. This split however had the effect of weakening the Mengüchek?s political power and during the reign of Kılıç Arslan ll, their political authority paled under Seljuk influence.Fahrettin Behramşah died in1225, after a reign of more than sixty years during which Erzincan replaced Kemah as the seat of the emirate. He was an extremely pious and charitable man, generous to all without distinction.The Erzincan-Kemah branch of the Mengücheks was abolished by Sultan Alaaddin Keykubat in 1228.The surviving branch in Divriği was known less for its political aspirations than it was for the mosques, medresses, hospital and tombs that it endowed and had erected.Süleyman, son of İshak and the first emir of the Divriği-Mengüchek line, was in turn succeeded by his son Şahinşah, who had the Divriği Kale mosque built in .He also had a tomb (which stands next to the Ulu mosque) erected in.The most illustrious member of the magnificently ornate Grand Mosque of Divriği.We do not know when this line died out but it appears to have disappeared some time before 1277.Unlike other emirates of the day, the Mengücheks preferred to develop their possessions rather than extend them with the result the a large assortment of architectural Works remains from this period, pf architectural works remains from this period of which the Divriği citadel, the Kle mosque, the Grand Mosque and Hospital and the Sitte Melik Kamereddin and Kemankeş tombs are the most important.
Benzer Tezler
- A Proposal for preservation and rehabilitation of Divriği settlement
Divriği yerleşmesi için bir koruma ve sağlıklaştırma önerisi
FÜSUN ATACAN
- Divriği kalesi kazısı boyalı kazıma teknikli özel bir grup: Motif ve kompozisyona göre değerlendirilmesi
Excavation of divrigi castle a special with painted scraging technique group: Evaluation according to motif and composition
BÜŞRA YAPRAK ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERYEM ACARA ESER
- Anadolu Selçuklu kapalı medreseleri ve kubbe-havuz ilişkisi
Anatolian Seljuk covered madrasas and the dome-basin relation
AYGÜL AĞIR
