Türkiye'deki illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri: İstatistiksel bir analiz (1990-2010)
Socio-economic development level of provinces in Turkey: A statistical analysis (1990-2010)
- Tez No: 285971
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AYTEKİN ALTIPARMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi, faktör analizi, illerin gelişmişlik sıralaması, Socio-economic level of development, factor analysis, developmental ranking of the provinces
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İkt. Tar. ve İkt. Teori Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Bölgesel kalkınma, bir ilin ya da bölgenin sosyal ve ekonomik göstergeler açısından gelişmesi olarak tanımlanabilir. Gelişmenin ekonomik yönleri gelir arttırıcı, sosyal yönleri ise sosyo-kültürel değişim ile ilgilidir. Son çeyrek yüzyılda küreselleşme eğilimleri ortaya çıkmış ve hızlanmıştır. Küreselleşme süreci içerisinde değişen şartlara uyum, rekabet, insan kaynaklarının geliştirilmesi ve küresel piyasaların izlenmesi gereği, kentsel ve bölgesel gelişmeyi ön plana çıkarmıştır. Sosyo-ekonomik gelişmişlik ülkeler arasında farklılık gösterdiği gibi, aynı ülke içerisinde farklı bölge ve illerde de farklılık gösterebilmektedir. Doğal ve toplumsal kaynakların mekân üzerinde dağılımı eşit olmadığı için, gelişme de dengeli olamamaktadır. Genel olarak bu dengesizlikler, nüfus, sanayi, tarım, gelir dağılımı, finansal yapı, eğitim düzeyi ve sağlık hizmetlerindeki etkinlik ve yaygınlık, altyapı, konut ve coğrafi farklılıklar olarak gözlenmektedir. İleri refah düzeyine ulaşan toplumlar, ülkelerinin her bölgesindeki vatandaşlarının aynı refah düzeyine ulaşmasına, sosyo-ekonomik ve toplumsal gelişmeye katılmasına çalışmaktadırlar. İllerin sosyo-ekonomik gelişmişlik yapısına etki eden ve onu belirleyen faktörler çok çeşitlidir, bununla birlikte, bu göstergeler sosyal ve ekonomik göstergeler olarak iki grupta toplanmıştır. Sosyal göstergeler altında demografik, eğitim, sağlık, istihdam ve sosyal güvenlikle ilgili göstergeler kullanılmaktadır. Ekonomik göstergeler olarak ise mali yapı, imalat sanayi, tarım, dış ticaret, enerji, konut, altyapı ve diğer sosyo-ekonomik göstergeler yer almaktadır. Çalışmanın öncelikli amacı, sosyo-ekonomik gelişmişliğin altında yatan gerçek sebepleri ortaya çıkarmaktır. Bu amaca ulaşmak için uygulanan yöntem ise açıklayıcı faktör analizidir. İkinci amaç, güncel veriler kullanarak 2010 yılı için Türkiye'deki illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasını yapmaktır. Üçüncü amaç, bu sıralamayı üç ayrı dönem için gerçekleştirmek ve söz konusu üç dönemde illerin gelişmişlik düzeylerinde nasıl bir değişim gösterdiklerini belirlemektir.
Özet (Çeviri)
Regional development can be defined as the development of a region or a province in terms of socio-economic indicators. Economic aspects of development increase revenues and the social aspects are related to socio-cultural change. Globalization trends have emerged and accelerated in the last quarter of the century. Congruity with changing circumstances during the process of globalization, competition, the improvement of human resources, and the need to monitor the global markets have added to the weight of urban and regional development. Socio-economic development as indicated by differences between countries in the same country varies in different regions and provinces. Development cannot be balanced as the space on the distribution of natural and communal resources are not equal. These imbalances are generally observed in terms of population, industry, agriculture, income distribution, financial structure, educational level, activity and prevalence of health services, infrastructure, housing and geographical differences. The societies with a high level of welfare try to offer their citizens in all their regions the same welfare level and to involve them into the process of socio-economic and communal development. The factors that determine and affect the socio-economic structure of provinces are varied; however, these indicators were collected in two groups: social and economic indicators. Demographic, educational, sanitary, employment and social security-related indicators are listed among the social indicators. Fiscal structure, manufacturing, agriculture, foreign trade, energy, housing, infrastructure and other socio-economic indicators are listed among the economic indicators, are located. The primary purpose of this study is to uncover the real causes of socio-economic development. To achieve this goal, factor analysis method is applied. The second objective is to order the provinces in Turkey in terms of socio-economic development by using the recent data for the year 2010. The third objective is to sort the data into three separate periods and to determine the change on the development level that the provinces displayed during these three periods.
Benzer Tezler
- Türkiye'deki illerin eğitim göstergelerine göre veri zarflama analizi ile incelenmesi
Examining provinces of Turkey in terms of their education indicators via data envelopment analysis
GİZEM GÜLSEVİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İstatistikAfyon Kocatepe Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYÇA HATİCE TÜRKAN
- 2008 küresel krizinin Türkiye'deki illerin sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerine etkisinin faktör analizi ile incelenmesi
Factor analysis of the impact of the 2008 global crisis on the socioeconomic development levels of the provinces in Turkey
MERVE YAMACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonometriDokuz Eylül ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSTEM KESER
- Türkiye'deki illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerinin belirlenmesi ve yerel seçim oy dağılımlarının karşılaştırılması
Determination of socio-economic development levels and comparison of vote distributions in local elections for Turkish provinces
RAHİME BURCU KART
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonometriDokuz Eylül ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSTEM KESER
- Türkiye'deki illerin sosyoekonomik gelişmişlik değerlendirmesi
Evaluating socio-economic development level of provinces in Turkey
ALİCAN SİLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonometriKaradeniz Teknik ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUBA YAKICI AYAN
- Avrupa Birliği adaylığı sürecinde Türkiye'de illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri
Socioeconomic development levels of the province in Turkey in the process of candidacy for European Union
KENAN GÖÇER
Doktora
Türkçe
2002
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiBölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALE ÇIRACI