Üsküdarlı Aşkî Divanı tenkitli metin, nesre çeviri ve 16. yy. Osmanlı hayatının divandaki yansımaları
The divan by Üsküdarlı aşkî (Aşkî of Üsküdar) critical transcription, prose interpretation and the reflections of 16th c. Ottoman life within the divan
- Tez No: 287732
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHAMMET NUR DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1191
Özet
Üsküdarlı Aşkî, 16. yüzyıl divan şairlerindendir. Yenihisar (Rumelihisarı) doğumlu olduğu için kaynakların bir kısmında ?Yenihisarlı? olarak anılır. Daha sonraki yıllarda Üsküdar'da yaşamış ve evi dönemin âlim ve şairlerinin toplandığı bir mahfil hâline gelmiştir. Bu bakımdan ?Üsküdarlı? lakabıyla da tanınır. Yeniçerilikten ayrılmadır. Kanunî Sultan Süleyman'ın maiyetinde görev almış hatta solak ve / veya peyk rütbesine yükselerek korumakla vazifelendiği padişahı yakından tanıma ve kendisini ona gösterebilme fırsatı bulmuştur.Üsküdarlı Aşkî, gerek nazım şekli gerek içerdiği şiir sayısı ve gerekse döneminin toplumsal hayatına ışık tutan beyitleri açısından zengin bir Divan'a sahiptir. Bu tezde öncelikle şairin hayatı, yaşadığı devir ve edebî kişiliği hakkında bilgi verilmiş ve 16. yüzyıl Osmanlı hayatının Divan'daki yansımaları birtakım kıstaslara uyulmak suretiyle incelenmiştir. Bu inceleme kısmının ardından Millet Kütüphanesi, Nuruosmaniye Kütüphanesi ve Sarajevo Orijentalni Institut'da birer ve British Library'de yarım bırakılmış bir nüshası bulunan Divan'ın tenkitli ve transkripsiyonlu metni verilmiş ve Divan, günümüz Türkçesiyle nesre çevrilmiştir.Bu çalışma ile 1983'te Sayın İskender Pala tarafından hayatı, edebî kişiliği ve Divan'ı üzerine bir doktora çalışması yapılmış olan Üsküdarlı Aşkî'nin Divan'ının metni, söz konusu çalışmada tespit edilen okuma ve içerik hatalarının mümkün mertebe giderilerek ve Sayın İskender Pala'nın görmemiş olduğu British Library nüshasından da faydalanılarak yeniden tesis edilmesi, şairin hayatı etrafındaki bilgilere alternatif yorumlar getirilmek suretiyle mevcut biyografinin zenginleştirilmesi ve Divan'ın sosyokültürel tarihimiz açısından taşıdığı önemin vurgulanması amaçlanmıştır.?
Özet (Çeviri)
Üsküdarlı Aşkî is a 16th century divan poet. Having born in Yenihisar (Rumeli Hisarı), he is called ?Yenihisarlı? in some sources. In later years he lived in Üsküdar and his home became a gathering place of the scholars and poets of the period. Therefore he is called ?Üsküdarlı? too. He was a retired Janissary who had been stationed in the retinue of Kanunî Sultan Süleyman, having been promoted up to the rank of ?solak? and / or ?peyk?, where he had the chance of knowing the emperor closely and demonstrate himself before him.Üsküdarlı Aşkî has a rich Divan in terms of poetic forms, number of included poems as well as couplets shedding light to the social life of the period. In this thesis, initially, information on the biography of the poet, his period and his literary personality has been given; and the reflections of 16th century Ottoman life on the Divan have been analyzed adhering to a series of criteria. After the review section, the critical transcription of the Divan, based on its single copies each found at Millet Kütüphanesi, Nuruosmaniye Kütüphanesi and Sarajevo Orijentalni Institut and a half copy at the British Library, and its prose translation into modern Turkish have been made.The purposes of this study have been the reinstitution of the text of Üsküdarlı Aşkî?s Divan, on which a doctoral dissertation had been made by İskender Pala in 1983, removing the read and content errata thereof as far as possible, taking into account the British Library copy which was not seen by İskender Pala; the enrichment of the poet?s biography by alternative interpretations of the information about his biography; and to emphasize the importance of the Divan in terms of our socio-cultural history.
Benzer Tezler
- Üsküdarlı Aşki divanında din, toplum ve insan
Religion, society, and human in the divan of Üsküdarlı Aski
İKLİMA DOĞAN
Doktora
Türkçe
2023
DinAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKKUŞ
- Üsküdarlı Aşkî'nin Delîlü's-Sâlikîn adlı eseri (İnceleme/Transkripsiyonlu metin)
Üsküdarlı Aşkî's Delîlü's-Sâlikîn (Analyze/Transcription text)
MERAL NAYMAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜJGAN ÇAKIR
- Üsküdarlı Aşkî'nin Delîlü's-Sâlikîn adlı mesnevisi: Metin-inceleme
Üsküdarlı Aşıki's mesnevi named Delîlü's-Sâlıkîn: Text-research
NEVZAT ŞENOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN EKİNCİ
- Yûnus Emre Dîvânı'nda dervişlik
The concept of dervish in poetry of Yûnus Emre
NİLGÜN YALIM EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ
- Osman Kemâlî'nin şiirlerinde basîret anlayışı
The concept of foresight in Osman Kemâlî's poetry
BANU BÜYÜKÇINGIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ