Kısas-ı Enbiya'nın üç nüshası üzerinde karşılaştırmalı dilbilgisi incelemesi: Türk Dil Kurumu nüshası 14. yy, Ş?zeli nüshası 15. yy, Marmara nüshası 17. yy
Comparative grammar analysis on three copies of ?ı?a?-ı Enbiy?: The copy of Türk Dil Kurumu 14. c., the copy of Ş?zeli 15. c., the copy of Marmara 17. c.
- Tez No: 288306
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kısas-ı Enbiy, Eski Anadolu Türkçesi, 14. yüzyıl, 15. yüzyıl, 17. yüzyıl, sesbilgisi, biçimbilgisi, sözdizimi, ı?a?-ı Enbiy, Old Anatolian Turkic, 14. century, 15. century, 17. century, phonology, morphology, sentax
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 486
Özet
Eski Anadolu Türkçesi dönemini içeren tez çalışmalarının büyük çoğunluğu metin çevirisi, sözlük-dizin ve inceleme bölümlerinden oluşmaktadır. Bu çalışmalarda, birkaç sayfalık şablon hâlindeki sesbilgisi ve biçimbilgisinden oluşan inceleme bölümü, çevirisi yapılan metin yerine Eski Anadolu Türkçesinin dil özelliklerini yansıtmaktadır. Eski Anadolu Türkçesinin dil özelliklerini yansıtan çok sayıda dilbilgisi kitabı ve çalışması bulunduğundan bu tür tezlere artık ihtiyaç duyulmamaktadır. Bunun yanında tarihi metinlerin ses, biçim, özellikle de sözdizim açısından ayrıntılı bir incelemesi yapılmamıştır. Bu eksiklikten hareketle, tez çalışmamızda, aynı eserden 14. (TDK nüshası), 15. (Ş?zeli nüshası) ve 17. (Marmara nüshası) yüzyıllarda çevrilmiş ?ı?a?-ı Enbiy? metinleri üzerinde sesbilgisi, biçimbilgisi ve sözdizimi açısından karşılaştırmalı dilbilgisi incelemesi yapılmaya çalışılmıştır.Türk Dil Kurumu kitaplığında A/145 numara ile kayıtlı TDK nüshasının 60-86. sayfaları; Süleymaniye Kütüphanesinde 126 kayıt numaralı Ş?zeli nüshasının 80a-110a. sayfaları; Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kütüphanesinde kayıtlı Marmara nüshasının 44-61. sayfaları incelenmiştir. Söz edilen sayfalar ?Hz. Adem'in yeryüzüne indikten sonraki hâli?ni anlatan hikâyeye denk gelmektedir.Çalışmamız metin çevirisi, sözlük-dizin ve inceleme bölümlerinden oluşmakta olup, inceleme bölümünde yazım özellikleri, sesbilgisi, biçimbilgisi ve sözdizimi ele alınmış; üç metin ses, biçim ve sözdizim açısından birbirleriyle karşılaştırılmaya çalışılmıştır. Karşılaştırmada mümkün olduğunca, metinlerin ait oldukları dönemlerin genel dilbilgisi özellikleri yerine, metinlerin gösterdiği farklılıklar üzerinde durulmuştur.
Özet (Çeviri)
Many of the thesis studies which include Old Anatolian Turkic consist of text transcription, glossary-index and review. In these studies, the review section, comprised of phonology and morphonology of a few pages in the form of a template reflects the language characteristics of the period instead of text transkription. Such studies are no longer needed due to the fact that there are a considerable number of grammar books and other studies that show language characteristics of Old Anatolian Turkic. Besides, a detailed review of historical texts has not been performed in terms of phonetic, morphologic and especially syntactic. To fill this gap, in this thesis study, a comparative grammar review with regard to phonology, morphology and sentax could be performed on ?ı?a?-ı Enbiy? texts translated from the same literature at 14. (manuscript of TDK), 15. (manuscript of Ş?zeli), 17. (manuscript of Marmara) century.Pages 60-86 of the TDK manuscript registered with number A/145; pages 80a-110a of Ş?zeli manuscript with registry number 126 in Süleymaniye Library; pages 44-61 of Marmara manuscript registered in Marmara University Faculty of İlahiyat Library were reviewed. Aforementioned pages correspond to the story narrating ?Adem?s next situation of landing at the earth?.Our study covers the transcription text, glossary-index and the review section. In the review section, orthographic characteristics, phonology, morphology and sentax were addressed. Three texts were compared in terms of phonetic, morphologic and syntactic. In this comparison, instead of general grammatical features of these three texts in the period to which they belong, differences the texts themselves were characterized to the utmost degree.
Benzer Tezler
- Salebî'nin Kısasü'l-Enbiyâ eserinin eski Anadolu Türkçesine çevirileri: Betimleyici çeviri kuramları ışığında karşılaştırmalı bir inceleme
The old Anatolian Turkish translations of al Tha'alibi's arāʾis al-Madjālis fī Kısas al-Anbiyā (The stories of the prophets): A comparative analysis in the light of descriptive translation theories
HAMED KHAN
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN BAYRAKTAR ERTEN
- Muhammed bin Yusuf: Kısasu'l-Enbiya I, inceleme-metin-dizin
Muhammed bin Yusuf: Kısasu'l-Enbiya I, review-text-index
MEHTAP ELDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESRİN BAYRAKTAR ERTEN
- British Library MS 12,246 numarada kayıtlı muhtasar bir Kısâs-ı Enbiyâ metni (inceleme-transkripsiyonlu metin)
A shortened Kısâs-ı Enbiyâ text registered at number MS 12,246 in British Library (review - transcipted text)
CEMİLE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜJGAN ÇAKIR
- Kısas-ı Enbiyâ ve Tevârih-i Hulefâ'da zarfların morfolojik ve semantik tahlili
Morphological and semantic analyses of adverbs in Qısas-ı Anbiyâ and Tavârikh-i Khulefâ
ŞEYMA BAŞYEŞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ŞEFİK ŞENLİK
- Ahmed Cevdet Paşa'nın Belagat-ı Osmaniyyesi transkripsiyonlu metin - indeks (s. 101 - 203)
Ahmed Cevdet Paşa's Belagat-ı Osmaniyye (s. 101 - 203) transcription text - index
FİLİZ KALYON
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıHarran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. MUHSİN KALKIŞIM