British Library MS 12,246 numarada kayıtlı muhtasar bir Kısâs-ı Enbiyâ metni (inceleme-transkripsiyonlu metin)
A shortened Kısâs-ı Enbiyâ text registered at number MS 12,246 in British Library (review - transcipted text)
- Tez No: 613179
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜJGAN ÇAKIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kıssa, peygamber, Kısâs-ı Enbiyâ, Ashâb-ı Kehf, Anecdote, prophet, Kısâs-ı Enbiyâ, Ashâb-ı Kehf
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 497
Özet
Bu çalışmada yer alan, muhtasar bir kısâs-ı enbiyâ özelliği gösteren metin, British Library Oriental MS 12,246 numarada kayıtlıdır. Metin, Sâlih Peygamber'in hikâyesiyle başlamakta, Hz. İshâk, Hz. Yûnus, Hz. Cercîs, Şeddâd, Nemrûd, Hz. İbrâhîm kıssaları ve başlığı bulunmayan Yahudi halkıyla ilgili hikâye ile Kârûn kıssasına yer verildikten sonra Ashâb-ı Kehf hikâyesiyle bitmektedir. Eski Anadolu Türkçesiyle yazılmış, kısâs-ı enbiyâ özelliği gösteren metinde Şeddâd Kıssası'nın sonunda iki tane rubâî vezniyle yazılmış Türkçe dörtlük, Nemrûd Kıssası'nın sonunda Arapça üç beyit, Hz. İbrâhîm Kıssası'nın sonunda Türkçe altı beyit, Yahudi halkıyla ilgili kıssanın sonunda Arapça iki beyit ve Kârûn Kıssası'nın sonunda Arapça iki beyit olmak üzere manzûm parçalar yer almaktadır. Ashâb-ı Kehf'in anlatıldığı bölümde Türkçe iki beyit, Arapça üç beyit metnin ortalarında; Arapça üç beyit ise metnin sonunda bulunmaktadır. Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma, 1b ile başlayıp 72b varak numarasıyla biten eski yazılı metnin Latin alfabesine aktarılıp transkribe edilmesinden, kıssada geçen hikâyelerin tahlilinden, peygamber hikâyelerinin kutsal kitaplar ve söz konusu içeriğe sahip akademik çalışmalarla mukâyesesinden, eserde geçen âyetlerin toplandığı ve metnin kaynaklarının ele alındığı bölümlerden, özel adlar dizini ile metinde bulunan peygamberlerin kıssaları üzerine yapılmış çalışmaların açıklamalı bibliyografyasından oluşturularak bilim ve sanat âleminin istifâdesine sunulmuştur. Eserin son kısmında da metnin tıpkıbasımına yer verilmiştir. Bu çalışmalar neticesinde, Latinize edilmemiş bir metni edebiyatımıza kazandırmak, çalışmamıza konu olan eser özelinde kısâs-ı enbiyâ metinlerinin teşkilinde faydalanılan kaynaklarla ilgili genel bir fikre ulaşabilmek ve kısâs-ı enbiyâlar üzerine yapılmış çalışmaların bir arada bulunduğu bir kaynak oluşturmak amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Appearing in this study, the text that shows a brief kısâs-ı enbiyâ feature is recorded in British Library Oriental MS 12,246. The text starts with the story of Sâlih the Prophet, continues with Ishâk, Yûnus, Cercîs, Şeddâd, Nemrûd, anecdotes of Ibrâhîm and after including the anecdote of Kârûn and an untitled anecdote about Jewish People, it ends with the anecdote of Seven Sleepers. In the text which is written in old Anatolian Turkish and shows a kısâs-ı enbiyâ feature, poetic parts take place as in two Turkish quadrants written in rubaie prosody at the end of the anecdote of Şeddâd, three Arabic couplets written at the end of the anecdote of Nemrûd, six Turkish couplets written at the end of the anecdote of Ibrâhîm, two Arabic couplets written at the end of the story about the Jewish people and two Arabic couplets written at the end of the anecdote of Kârûn. In the part where the Ashâb-ı Kehf are told, there are two Turkish couplets and both through the middle and through the end, three Arabic couplets. Prepared as a Master's Degree thesis, this study was made available to the world of science and art by being generated by transcribing the old text that starts with the folio number of 1b and ends with 72b, and transferring it to the Latin alphabet, by an analysis of the stories in the anecdotes, by a comparison of the stories of the prophets with the holy books and academic studies having the relevant content, by parts accumulating verses from the Quran and Prophet Muhammed's sayings that take place in the work, and approaching the sources of the text, by an explanatory biography of the works that are created upon the anecdotes of the prophets and the index of proper names. A facsimile is included at the end of the text, as well. As a result of these studies, it is aimed to bring a non-Latinized text to our literature, to achieve a general idea about the sources that are used in the formation of the kısâs-ı enbiyâ texts relevant to our study, and to create an accumulated source of studies upon kısâs-ı enbiyâ.
Benzer Tezler
- Theodore Psalteri (British library add MS 19352) İsa'nın yaşam döngüsü sahneleri
Theodore Psalter (British library add MS 19352) scenes from the life cycle of Jesus
GÖKÇE AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA DOĞAN
- Bristol Psalter resimli el yazmasındaki ikonografik kompozisyonlar (British Library - Add Ms 40731)
Iconographic compositions in Bristol Psalter illustrated manuscript (British Library - Add Ms 40731)
ALİ CAN ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÇETİNASLAN
- British Museum Turkî Ms 23'te kayıtlı Çağatayca Şâhî divanındaki Gazeller (vr. 1b-10b; Transkripsiyon, Çeviri, Sözlük)
Poems in the Chaghatai divan of Şâhî that registered as Turkî Ms 23 in British Museum (leaves 1b-10b)
SEMA BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL SERTKAYA
- British Library or 4129 numaralı yazma şiir mecmuası (İnceleme-metin)
British Library or number 4129 poetry mecmua (analysis-text)
YÜKSEL KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERSEN ERSOY
- British Library OR 9515'teki Türkçe Kur'an tercümesi (giriş - metin - notlar - dizin)
Qur'an translation in British Library OR 9515 (introduction - text - notes - index)
ALİ GÜL
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSU ATA