Geri Dön

Traditional housing architectural in İzmir (2cilt)

Başlık çevirisi mevcut değil.

PDF İndir

  1. Tez No: 28970
  2. Yazar: ETİ AKYÜZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. RECEP MERİY
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1993
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 586

Özet

Batı Anadolu'da, Ege kıyılarının ortasında, geniş ve zengin ard bölgesinin merkezi konumundaki İzmir, çok önemli coğrafi ve stratejik konumuyla, tarih boyunca büyük bir şehir olarak varlığını sürdürmüştür. Tarihsel süreçte başlıca iki noktada yerleştiğinden Eski ve Yeni İzmir olmak üzere ikiye ayrılır. İlk yerleşim Bayraklı, Tepekute'deki yarımadada M.Ö.3000- M.Ö.330 yılları arasında olmuştur. Prehistorik, Aiol ve lon dönemlerini kapsayan yerleşimin alansal ve ticari bakımdan en önemli dönemi, M.Ö.650-545 yıllan arasındadır. M.Ö.4. yüzyılda İskender ve komutanlarınca Pagos'a (Kadifekate) taşınmış, burada her bakımdan hızla gelişmiştir. Kent Hellenistik, Roma, Bizans, Beylikler, Osmanlı dönemlerinde ve günümüzde yayılarak bu merkezde kalmıştır. Modem kentin antik şehir üzerine yerleşmesi, tiyatro, stadyum, agora gibi büyük yapıların kalıntılarının evler altında kalmasına neden olmuştur. İzmir, Osmanlı döneminde İmparatorluğun ikinci önemli merkezidir. Çok önemli ticaret limanı sayesinde, özellikle 17. yüzyıldan başlayarak kente dünyanın her köşesinden pekçok gezgin, tüccar, iş adamı gelmiştir. Bu durum konut mimarisini de etkilemiş, aynı fiziksel çevre şartlarında çok farklı nitelikte evler ortaya çıkmıştır. Bunda 16. yüzyıl sonlarında Sakız'dan gelen tüccarlar yanısıra, pekçok Avrupalı tüccar ve şirket yöneticisinin etkisi vardır. Konut mimarisini etkileyen pekçok faktör olmakla birlikte, İzrnir evlerinde sosyal yapı etkin faktör olarak rol oynamıştır. Bununla birlikte, açık mekan kullanımına olanak sağlayan ılıman iklim, kent yaşamını her zaman etkileyen deprem ve yangın afetleri konut biçimilenişinde önemli faktörlerdendir. Taş yığma yapının depreme dayanıksızlığı, buna karşın ahşap karkas sistemin de yangınlardan büyük ölçüde zarar görmesi, her iki afete karşı optimum xiiiçözüm olarak, belli bir yüksekliğe kadar taş, üstü ahşap yapıların yapılmasına neden olmuştur. İzmir'deki geleneksel konut mimarisi, başlıca üç grupta ele alınmaktadır: Geleneksel Türk Evleri. Anadolu'nun pekçok köşesi yanısıra, geçmişte Osmanlı İmparatorluğunun hükümranlığını sürdürdüğü Adalar ve Balkanlar'da da görülmektedir. İzmir'deki örnekler, dış sofalı, zemin katı yığma, üst katı ahşap karkas, çıkmalarla üçüncü boyutta plastik bir etkinin yaratıldığı evlerdir. Bulgaristan, Yunanistan, Özellikle Selanik ve Atina, Ege adalarındaki örneklerle büyük benzerlikler gösterirler. Organik sokak dokusu içerisinde, eğrisel parsellerde alt katta düzgün olmayan mekanlar, üstte çıkmalarla dikdörtgen odalara dönüştürülmüştür. Odalar, özerk birimlerdir. İçlerinde yüklükle gusulhane vardır. Servis mekanları genellikle bahçede olup, yapı ana kitlesinden koparılmıştır. Türk evleri, alt katta sokağa minumum açılımlı, dış mekan ve sokakla üst kattan çıkmalarla ilişki kurmuş, esas karakteriyle içe dönük, bahçe ve doğayla bütünleşmiş durumdadır. Levanten ve Rum Evleri, bitişik düzende, genellikle iki katlı, dar cepheli, Batı kültürü etkilerini yansıtan yapılardır. Plan ve cephe düzeni açısından birbirlerine çok benzer niteliktedir. Bu konutlar, Çanakkale, Selanik gibi Akdeniz iklimi görülen Ege kıyı kentlerinde 100-120 yıl önce ortaya çıkan şehir evidir. Levanten evler, cephenin taş kaplama olması, zarif taş oymacılığı, silme, yatay ve düşey çıkıntılar gibi plastik elemanların varlığı yanısıra, iki kat yüksekliğinde anıtsal girişler, üçgen alınlıklar ile de Sakız evleri ile benzerlikler göstermektedir. xivKonutlar, genellikle bodrum, birinci ve ikinci kattan oluşur. Alt kat yığma, üst kat ahşap karkastır. Bodrum kat, bazı servis mekanlarını içermekten öte, alttan havalandırmaya yöneliktir. Giriş katı çoğunlukla yan hollü olup, yaşama mekanlarını kapsar. Servis mekanları, merdivenle karşı odanın yanında, bahçeyle bağlantılıdır. Üst katta merkezi dağılım holünden yatma işlevine yönelik odalara geçilmektedir. Odalar arasında geçiş vardır. Üst katta, genellikle cephe ortasında cumba vardır. Levanten evlerinin her iki kattan da dışla ilişkisi olmakla birlikte, emniyet nedeniyle alt katta demir kapı ve kanatlar tercih edilmiştir. Konutun bahçe cephesi, daha şeffaftır. Doğu-batı etkileşimi sonucu oluşan konutlar, her iki türdeki konutların bazı özelliklerini taşıyan yapılardır. Bunlar, ya Türk evleri ile Levanten konutların etkileşimi sonucu oluşmuş, ya da Levanten konutların kullanıcılarının yurttan ayrılmalan sonucu Türkler tarafından yerleşilmiş ve bazı eklerin yapılmış olduğu örneklerdir. Genellikle dikdörtgen planlı, iki katlı, doğrudan iç mekana girilen bu evlerde, odalar ve merdiven hole açılmaktadır. Üst katta, oda veya holle cumba bütünleşmiştir. Taşıyıcı sistem, yarı kargirdir. Cephede neoklasik süslemeler vardır. İzmir evlerinin belirgin özellikleri çıkma, bahçe, aynı cephe ve plan düzeni, hol, servis mekanlarının kısmi veya tümüyle ayırımıdır. Çalışmada İzmir evi olarak nitelendirilen bodrumlu ve iki katlı, cumbalı konutların simetrik veya asimetrik tiplerinin analizinin, kentteki Batı etkisindeki tüm ev tiplerini kapsadığı ortaya konmuştur. İzmiF'deki Türk evlerine ilişkin sonuçlar ise, kentte genelde Türk evlerinin karakteristik özelliklerini tümüyle taşıyan konutların az olduğu, cephe özellikleri ile Türk evi niteliği gösteren yapılarda, plan özellikleri açısından Levanten konutların etkilerinin görülmesidir. Etkileşim evleri ise, her XViki türdeki konutların bazı özelliklerini yansıtırlar. Genellikle cephe düzeni açısından Levanten, plan şeması ile Türk Evi niteliklerini taşırlar. Çalışmanın diğer bir yönü de, kentteki tarihi konutların yaşatılıp korunarak gelecek nesillere iletilmesini sağlamak açısından ilkesel önerilerin belirlenmesidir. Bu bakımdan İzmir'deki geleneksel konutların doku oluşturanlarına korumada öncelik tanınması, konutların toplu korumaya yönelik bir işlevle, tek yapı niteliğindeki örneklerin ise, yapı bünyesine uygun işlevlerle, gerekirse günün koşullarına uygun bazı değişiklik ve ekler yapılarak yaşatılması gereklidir. Araştırma, İzmir Türkyilmaz mahallesindeki 842 sokağın Gençlik Merkezi işlevini yanıtlayacak tarzda düzenlenmesini de içermektedir. Bu amaçla sokaktaki konutlar yanısıra çevrenin de zemin kaplaması, aydınlatma, yeşil ve su ögeleriyle yeniden sağlıklaştırması önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

izmir, being the center of a rich and large hinterland in the middle of Aegean shores in VVestem Anatolia and with rts much important geographical and strategical pos'rtion, has been a large city throughout the ages. The city is divided into two as old and new izmir since it had settled on mainly two distinct points through the historical process. The fırst settlement occurred on the peninsula at Tepekule, Bayraklı betvveen the years 3000 BC. and 330 BC. The spatially and commercially most significant period of the settlement which witnessed the Prehistorical, Aiolic and lonic eras was between the years 650 BC and 545 BC. The city was moved to Pagos (Kadifekale) by Atexander the Great and his commanders in fourteenth century BC. and developed rapidly here by ali aspects. it reached to rts present situation by having developed through the Hellenistic, Roman, Byzantium, Principalities and Ottoman ages. The fact that the modern city is built över the ancient city caused the remains of such large-scale buildings as theater, stadium and Agora stay under the houses. izmir was the second important center of the Ottoman Empire. Many travellers, merchants and tradesmen from every corner of the vvorld visited the city especially by seventeenth century due to its much important commercial port. This influenced the housing architecture of the city and houses of quite different qualities within the very same physical environment arose. And besides the merchants who came from the Chios island in late şixteenth century; many European merchants and executives also influenced this development. Social structure played an effective role in izmir houses besides many other factors influenced its housing architecture. Hovvever, the temperate climate which enables utilization of öpen space, the disasters as earthquakes and fires which viialways affecîed the city's life are among the important factors in house formation. Weak earthquake-resistance of masonry type of houses and large- scale damage of wood frame buildings by fires necessitated the construction of buildings by stone to certain height and by wood above that certain height as an optimum solution against both disasters. The tradffional housing architecture in izmir is evaluated in three groups: Traditiona! Turkish Houses, besides many places in Anatolia, are also seen on Aegean Islands and in Balkans vvhich were in the past under the rule of Ottoman Empire. The samples in izmir are the houses with exterior sofas and being made masonry in ground storey and wood frame in upper storey and a plastic effect had been created by means of oriel windows in their third dimensions. The houses in Bulgaria and Greece and especially the ones in Thessaloniki and Athens do display great resemblances wrth the samples on Aegean Islands. The irregularly-shaped spaces of the ground storey vvhich arose in vvry plots within the organic frame of the street are converted to rectangular rooms by means of oriel windows in upper storey. Rooms are independent units and having wrthin large closets for bedding and bathrooms for ritual washing. Service spaces are generally situated in the garden, being separated from main body of the building. Turkish houses, although having minimum expansion to the street in ground storey. had contact with the street and exterior in upper storey by means of oriel windows and are basically characterized as introversive, unified more with garden and nature. viiiLevantine and Greek Houses are adjacently s'rtuated, generally double-storied, having narrowfacade and reflecting western cultural influences. They have much resemblances to each other by their plan and facade arrangements. These houses are the crty houses vvhich arose 100-120 years ago in Aegean coastal cities as Çanakkale and Thessaloniki vvhich have Mediterranean climate. Levantine houses display resemblances with Chian houses by their monumental entrances reaching up to the height of second storey and by their pediments besides having such plastic elements as the facade's stone-covering, elegant stone carving moldings horizontal and vertical extensions. The houses are usually composed of basement, first and second stories. The lovver storey is masonry type and the upper storey is wood frame type. Basement is more aimed for ventilation from beneath than containing some service spaces. Entrance floor is in most cases side-haled and contains spaces for living. Service spaces are situated next to the stairs and the opposite room and having contact with the garden. The rooms serving as bedrooms are reached through the central distribution hail in the upper storey. There are transitions in between the rooms. There's an oriel window generally in the middle of the facade in the upper storey. Even though the Levantine houses have relations with the outside from both stories; iron door vvings have been preferred in lovver storey due to security consideration. Garden side of the house is more translucent. Interaction Houses which arose as a consequence of east-west interaction, are the buildings structural certain features of houses in both fashions. These are e'rther the houses formed as a result of interaction of Turkish and Levantine houses ör the Levantine houses inhabited and added certain supplements by ixTurks due to departure of their dvvellers from the cöuntry. Rooms and stairs are opening to the hail in these houses vvhich are generally in rectangular plan, double-storied and the fnterfor space is directly reached. The oriel window is unified with room ör half in the upper storey. The structural system is made of semi-stone type and the facade has neo classical type of embellishments. Prominent features of izmir houses are, in general, oriel window, garden, similarity in plan and facade arrangement, hail, partial ör complete separation of service spaces and ete. It's clearly achieved in this study that the analysis of symmetrical ör asymmetrical types of the double-storied houses w'rth basement and oriel window and vvhich are qualified as izmir houses, comprises ali the house types under western influence. As for the conclusions concerning the Turkish houses in izmir; it may be said that the houses which are carrying ali the characteristics of Turkish houses are generally not much abundant in the crty but the houses vvhich, by their facade characteristics, may be qualified as Turkish are displaying the irrfiuences of Levantine houses by their plan features. And the interaction houses reflect certain characteristics of both types of houses, i.e, they are qualified as Levantine by their facade order in general as Turkish by their plan arrangement. Another aspect of this study fe to determine the basic proposals for preserving and securing the transfer of historical buildings in the city to future generations. Thus giving the priority in preservation to these traditional houses of izmir vvhich are forming a fabric, and appreciation of such houses with a mass-preservatory function vvould be qufte convenient. As for the individual samples; securing their survival by functions fitting to their structures and by making certain changes and additions on them as required by current requirements is deemed necessary. xAnother target of this study is securement of the arrangement of 842'nd street of Türk Yılmaz quarter of izmir in a way to execute the functfon of a Youth center. Revivication of the environment by such constituents as ground covering, illumination, greenery and water as well as the houses in the street, is suggested in order to finalize the execution of such a function. With this study, the izmir house has been dealt with in detafl throughout its historical development process and it has been pointed out that the housing architecture in the city differentiated depending on the quarter and social class the house appears in. While, in general, the houses in the city display the features of the izmir house; the houses in such various quarters as Buca, Alsancak and Mithat Paşa Avenue do reflect their identities peculiar to their quarters. Contributions of this study tovvards implementaîion of its own finding have also scientifically been discussed. Besides restoration of preserved streets and individual houses“in conformity with their originals”, and in view of urban historical limitations; rt's certainly necessary to approach to the subject of realization of an“environmentally-friendly”architecture in new constructions on empty areas, from the viewpoint of the historical progress of housing architecture. At a stage at vvhich formal-aesthetical considerations are deemed important; the subject is necessarily to be relatively dealt with in a gradual context of the quarter and the individual building than that of the entirety of the city. it has been observed, throughout the study that, in such quarters as Namazgah and Tilkilik where Turkish houses are extensively found, mostly externally-haled and double-storied houses with şahnişins took place. in spite of the fact that the rooms are independent units and there are no transitions among them in Turkish houses and in other houses vvhich, by their facade and plan characteristics, generally display the qualities of a Turkish house; the observance, in some houses, of these characteristics and other such features as presence of service spaces in the building and even in the upper storey xireminds, to a certain extent, the influence of alien architectural constituents to these houses.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    844713

    İzmir-Foça Sazlıca mevkii kırsal yerleşimini koruma önerisi

    Proposal to protect the rural settlement of Sazlıca in Izmir Foça district

    ÇAĞIL ATAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEYNEP ERES ÖZDOĞAN

  2. Tez No

    295264

    Söke Kemalpaşa Mahallesi sit koruma projesi

    Urban conservation project in Kemalpasa District/Soke

    ZEYNEP GÜNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Restorasyon Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KEMAL KUTGÜN EYÜPGİLLER

  3. Tez No

    767332

    Bergama 20. yüzyıl konut mirasının belgelenmesi

    Documentation of the 20th century housing heritage of Bergama

    ELİF SAYGIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ADİLE BİNNUR KIRAÇ

  4. Tez No

    96176

    Mimaride renk olgusu-konut cephelerinde renk olgusu

    Color in architecture-using color on house elevations

    ARZU DALDAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    MimarlıkDokuz Eylül Üniversitesi

    Bina Bilgisi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HİKMET GÖKMEN

  5. Tez No

    504405

    Restitution proposals for ruined traditional houses in Ildırı

    Ildırı'daki Yıkıntı Geleneksel Konutlar için Restitüsyon Önerileri

    CEMRE CEVİZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Mimarlıkİzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü

    Mimari Restorasyon Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FATMA NURŞEN KUL

    YRD. DOÇ. DR. ELA ÇİL

Geri Dön