Tiyatro mekanının değişimi
Evolution of the theater space
- Tez No: 292081
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARDA İNCEOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bu çalışmada tiyatro mekânının oyun kavramıyla birlikte ilkel dönemden başlayarak günümüze kadar nasıl bir değişim gösterdiği incelenmiştir.?Oyuncu insan? tiyatronun temelini oluşturur ve insan doğasında yer alan ?oyunculuk?, tiyatronun her dönemde hayatın vazgeçilmez olgusu olmasını sağlar. Oyun kavramının bileşenleri olan ?insan, zaman ve mekân? kavramları tiyatro için de geçerlidir. İnsanlar tarafından belirlenen mekânlarda oynanan oyun belirli bir zaman diliminde oynanır. Bu tezin giriş bölümünde tiyatro mekânı kavramı incelenirken tiyatronun sadece bir yapı olarak ortaya konmayacağı, geçici mekânlarla gezici tiyatro kumpanyalarının yarattığı mekânların da inceleneceği ifade edilmiştir.Bu çalışmanın ikinci bölümünde tiyatronun kökenini anlatabilmek adına oyun kavramının nasıl ortaya çıktığı anlatılmış, ?oyuncu insan? tanımlanmıştır. Oyunun ritüellerle ve mimesisle (taklit) olan ilişkisi ortaya konmuş ve tiyatronun bu kavramlarla olan bağı incelenmiştir.Bu çalışmanın üçüncü bölümünde tiyatro mekânları ilkel dönemden başlayarak modern döneme kadar incelenmiştir. Bu inceleme yapılırken dönemlerin kültürel, politik ve ekonomik atmosferlerinin tiyatro ortamını ne şekilde etkilediği ortaya konmuştur. Her dönemde tiyatroya etkisi olan isimler ve tiyatro mekânlarına katkıları ve mekân örnekleri incelenmiştir.Çalışmanın dördüncü bölümünde modern tiyatronun temelleri, öncüleri incelenip birbirleriyle olan ilişkileri günümüze kadar olan süreçte ortaya konmuş, tiyatro ortamını etkileyen akımlar ve bu akımlarla birlikte oluşan tiyatro mekânları örneklerle anlatılmıştır.Bu tezin beşinci bölümünde oyun, tiyatro ve kent ilişkisi yorumlanmıştır. Dönemlerinin politik, ekonomik, sosyal ve kültürel değişimlerinin kentlerde tiyatroya verilen önemi nasıl etkilediği ve bu değişimlere bağlı olarak tiyatro mekânının kentsel konumunun nasıl değiştiği yorumlanmış, kentsel mekânda tiyatroya olan seyirci katılımı dönemsel süreçte ortaya konmuştur. Bu bölümde tiyatronun ilkel dönemden geleceğe ?Oyuna Katılım?, ?Doğaçlama? (Emprovizasyon), ?Yanılsama? (İlüzyon), ?Dekorun Varlığı? ve ?Tiyatro Mekânı? açısından durumunu gösteren grafiklerle yorumlanmıştır.Sonuç bölümünde ise, tiyatro mekânının oyuncusu ve izleyicisiyle birlikte şekillenen, bulunduğu dönemin kültürel, ekonomik, politik yapısındaki değişkenlerden etkilenen bir mekân olduğu, tiyatro mekânının kentteki varlığının tüm bu değişkenlere bağlı olduğu, oyuna izleyici katılımının gerek mekân tasarımı gerekse yaşanan döneme göre farklılık gösterdiği, tiyatro mekânındaki yanılsama kavramının izleyicinin oyuna katılımıyla doğrudan ilişkili olduğu, tiyatroda dekorun her dönemde farklı bir önemi ve anlamı olup tiyatro mekânının izleyici ve oyuncularla şekillenen canlı bir mekân olduğu, modern öncesi tiyatronun yerel, modern dönem tiyatrosunun ise kültürlerarası olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The evolution of the theatre space together with the notion of ?play? from the prehistoric times until our days is studied in this thesis.Since ?acting? is a basic element of the human nature, in every period of life, the theatre has been indispensable and the ?playing man? the root of theatre. The notions of ?man, time and space? which are the components of the notion of play are also valid for the theatre. The plays that have been performed in spaces that are designated by men are played in specific time periods. In the first part of this thesis not only the notion of theatre space as a building is presented but at the same time its presence as a temporary space created by itinerant theatre companies.In the second part of this work, in order to describe the roots of theatre the way that the notion of play first appeared is explained and the definition of the ?playing man? is set out. The relation between the play and the rituals and mimesis and the connection that exists between theatre and these notions is shown.In the third part of this work, the theatre spaces from the prehistoric times until modern day are studied. By doing so, the way in which the cultural, political and economic atmosphere of the different periods affected the theatre ambience is displayed. For every period both the people who influenced theatre and their contribution to its atmosphere, as well as examples of spaces are studied.In the fourth part of this work, the foundations of the modern theater and its pioneers are introduced by each other?s relation with a process from its beginning until today, movements that affected the theater environment and the theater spaces consisted from these movements are described with several examples.In the fifth part of this thesis the relation between play, theatre and city is explained. The way that the political, economic, social and cultural changes in every period affected the importance that was given to the theatre in the cities as well as the way that the theatre?s urban location that was linked to these changes was altered are presented. The spectators? participation in the theatre at the urban spaces is presented in a periodic process. In this part the theatre?s situation from the prehistoric times to the future is described with graphics titled ?Participation to the Play?, ?Improvisation?, ?Illusion? and ?the Presence of the Scenery? and the `?Theater Space?? which are thoroughly explained.In the conclusions? part, the fact that the theatre is a space that has been shaped with the cooperation of player and spectator and that has been affected by the variables in the cultural, economic and political structure of each period is demonstrated. Furthermore, it is concluded that the theatre as a space in the cities is dependent upon these variables and that the spectators? participation in the play varies depending on the space design and the time period. Lastly, it is concluded that the notion of improvisation in the theater space is directly related with the spectators? participation, that the scenery of the theater has a different value and meaning in every period, the theater space is an alive place taking on a shape by the spectator and the actors and today?s theater is an intercultural theater.
Benzer Tezler
- Tiyatroda bedenin mekânı
Body and space interactions in theatre
KÜBRA YEŞİLYURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ
- Performans sanatları mimarisinde yeni bir öge: Franco Dragone direktörlüğünde su tiyatrosu
A new element in performing arts architecture : Aqua theater direction by Franco Dragone
ANIL ÖZGÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE GÜNDEM
- Değişen sahne olgusu ve mekan tasarımına etkileri
The concept of chancing stage design and its' effects to space design
EMRE UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Güzel SanatlarAnadolu Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. ÖZGE KANDEMİR
- 20. yy sonrası kukla tiyatrosunda yeni tekniklerin kullanımı, mekana özgü tiyatro bağlamında bir performans gösterimi
After the 20th century, the use of new techniques in puppet theater, a performance within the context of site-specific theater
CEREN AYGÜT
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü SanatlarıKocaeli ÜniversitesiPlastik Sanatlar Ana Sanat Dalı
PROF. SÜREYYA TEMEL
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE