Yöresel mimarinin ve kırsal dokunun korunması: Artvin Şavşat Balıklı Mahallesi örneği
Protection of vernacular architecture in rural areas- Example of Balikli District in Artvin Şavşat
- Tez No: 293969
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. S. YILDIZ SALMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 451
Özet
Kırsal alanlar, sahip oldukları doğal ve kültürel varlıklarla özgün bir karaktere sahiptir. Ülkemizin büyük bir kesimini oluşturan bu alanlar, sahip oldukları değerleri hızla kaybetmektedir. Bu çalışmanın amacı, kırsal alanların sahip olduğu doğal ve kültürel değerlere dikkat çekmek ve özgün karakterlerinin korunması için çözüm önerileri sunmaktır.Bu amaçla, kentleşme çabaları, doğal kaynaklarının insafsızca tüketilmesi gibi baskılarla bozulma sürecine giren, bilgi eksikliği, altyapı eksikliği, ekonomik ve sosyal yetersizliklerle kırsal bir yerleşmenin neredeyse bütün sorunlarını barındıran, bununla birlikte, özgün dokusu, geleneksel yapıları ve doğal güzellikleriyle ayrı bir öneme sahip olan Balıklı Mahallesi, çalışma alanı olarak seçilmiştir.Amerika ve birçok Avrupa ülkesinde köy tasarım rehberleri hazırlanarak koruma politikaları üretilen kırsal yerleşmeler için, ülkemizdeki koruma mevzuatının çok eksik kaldığı görülmektedir. Kırsal yerleşmeler için üretilen politikalar genelde bu yerleşmelerin ekonomik ve sosyal sorunlarına değinmekte ve somut çözüm önerileri sunmamaktadır.Balıklı Mahallesi, Artvin'in Şavşat ilçesine bağlı Meydancık beldesinde bulunmaktadır. Mahalle; Akbıyık, Karayiğit ve Balıklı olmak üzere üç yerleşim yerinden oluşur. Üç yerleşimde de özgün ahşap mimarinin örnekleri görülmektedir. Kurgulanışta işlevin ön planda olduğu yapılar, yapım tekniği, kullanılan malzeme boyutları ve mimari detaylarla dikkat çekmektedir. Eğim çizgilerine paralel konumlandırılan yapılar, doğal araziye en az müdahale ile yapılaşma sağlamıştır. Alanda, eski bir uygarlığa ait kalıntılar bulunmaktadır. Yerleşimin değişik noktalarından çıkan seramik küpler ve künkler, bölgede bir zamanlar şarapçılık faaliyetlerinin sürdürüldüğünü göstermektedir. Alan, topografya-yapı uyumu, kullanılan malzeme, oluşan kültürel ve mimari değerlerle doğa ve insan uyumunun ender örneklerinden biridir. Balıklı Mahallesi?nin doğal alanı topografyayla uyumlu yöresel mimarisi kadar ilgi çekicidir. Mahalle, Karçal Dağları Önemli Doğa Alanı içinde bulunan Papart Vadisi?nde yer alır. Bölge, zengin kuş varlığı ve ülkemizin en sağlıklı popülasyonlarını barındırdığı bozayı açısından oldukça önemlidir. Papart Deresi nesli tükenmekte olan kırmızı pullu alabalığın yaşama alanlarından biridir.Çalışma kapsamında, mahallenin doğal ve kültürel zenginlikleri tespit edilmiş, yöresel kültürü araştırılmış, yerleşimin yöresel mimari özellikleri belgelenmiş, yerleşimin mevcut dokusu belirlenmiş, çevresel ve yapısal analizleri yapılmış, yerleşimin sorunları ve geçirdiği değişimler tespit edilmiş, sosyal analizlerle yöre halkının talepleri ve korumaya yönelik düşünceleri öğrenilmiştir. Elde edilen verilerle, yerleşimin ihtiyaçları ve sorunları için fiziksel ve ekonomik yönden, sürdürebilir çözüm önerileri sunulmuştur. Balıklı ve benzer bölgelerin korunması için yasal yönetimsel eksiklikler ve yapılması gereken düzenlemeler belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Rural areas, with their natural and cultural assets, have a unique character. Rural areas, which comprise the largest part of our country, have rapidly lost their values. The aim of this study is to draw attention to the natural and cultural values of these areas and make proposals for preservation of their unique character.For this purpose, Balıklı District, which is under deterioration process due to the urbanization efforts and harshly consuming of natural resources, and also has all kinds of problems owned by a rural area, such as; lack of infrastructure, economic and social failure, on the other hand, has a particular importance due to its original texture, traditional architecture and natural beauty, is chosen as the study area.For rural areas, protection policies have been developed and village design guides have been prepared in America and in many European countries. However, it is seen that there are many deficiencies in rural area protection legislation of our country. Those policies developed for the rural areas refer, in general, to economic and social problems of the settlements rather than putting forward concrete proposals.Balıklı district is located in the neigboourhood of Meydancık- the town of Şavşat, Artvin. Balıklı district is composed of Akbıyık, Karayiğit and Balıklı settlements. Wooden architecture examples are appeared in all of these three settlements. The houses with functional construction draw attention with construction techniques, sizes of materials used and architectural design. Since the buildings were positioned parallel to the slope they led to a construction with the least intervention to the land. At the field, there are traces of an ancient civilization. Ceramic pots and pipes dispersed around shows that vine-making was performed once upon a time at the region. The field is one of the most precious examples of the harmony between the nature and the human-being as a result of coherence between topography and architecture, materials used, owned-cultural and architectural values. The natural environment of the Balıklı District is as attractive as its topography-compatible local architecture. The District is located in the Papart Valley situated in the Karçal Mountains Crucial Natural Zone. Region is quite important in terms of rich diversity of bird species and grizzly bears which are the healthiest populations in Turkey. Papart River is one of the rare habitats in which trout with red scale, which is in danger of extinction, lives.Within the context of the study, natural and cultural values of the District are identified; local culture is investigated; local architectural characteristics of the District is documented; existing texture of the area is determined; environmental and structural analysis are done; transformation and challenges faced by the District are identified, local people?s demand and their opinions concerning the protection of the area are analysis thorough social analysis. By means of the data obtained, physically and economically sustainable solutions for the needs and problems of the District are proposed. The legal administrative deficiencies and actions to be taken for the protection of Balıklı District and similar areas are identified.
Benzer Tezler
- Yöresel mimarinin ve kırsal dokunun korunması: Konya Emen mahallesi örneği
Preservation of rural landscape and vernacular architecture: The case of Emen neighbourhood, Konya
MERVE AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM NUMAN
- Bilecik Osmaneli kırsal mimarlık mirasının koruma sorunları ve sürdürülebilir koruma politikalarının geliştirilmesi
Conservation problems of Bilecik Osmaneli rural architectural heritage and development of sustainable conservation policies
ENGİN AKTÜRK
Doktora
Türkçe
2024
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BANU ÇELEBİOĞLU YERGÜN
- Bursa-Keles ilçesi Gelemiç kırsal yerleşmesi geleneksel mimari dokusunun incelenmesi ve koruma amaçlı değerlendirilmesi
Investigation of the traditional architecture of Bursa-Keles district Gelemic rural settlement and evaluation of protection purpose
FADİME YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜLAY ÇOBANCAOĞLU
- Kırsal alanlarda yöresel doku ve mimari mirasın analizi: Nevşehir Derinkuyu Suvermez köyü örneği
Local pattern analysis and architectural heritage of rural areas: Nevşehir Derinkuyu Suvermez village
NUR GEMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEZİHAT KÖŞKLÜK KAYA
- Terkedilmiş yerleşimlerin geleceği (İzmir-Ödemiş-Lübbey köyü örneği)
Future of abandoned settlements (The İzmir-Ödemiş-Lübbey village case)
ESRA ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESTER ETİ AKYÜZ LEVİ