Giresun'da yayla kültürü ve geleneksel yayla evleri (Alucra ve Yağlıdere)
The high plateau culture and traditional high plateau houses in giresun (Alucra and Yağlıdere)
- Tez No: 294467
- Danışmanlar: PROF. DR. HAŞİM KARPUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk-İslam Sanatları Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
Çalışmanın konusu Giresun'da Yayla Kültürü ve Geleneksel Yayla Evleri (Alucra ve Yağlıdere)'dir. Bölge insanı, Orta Asya'dan getirdikleri yayla geleneklerini sürdürerek günümüze kadar taşımıştır. Ancak, hayvan besleme amaçlı yapılan yayla geleneği yerini değişen koşullarla birlikte dinlenme ve hava değişikliği gibi gayelere bırakmıştır. Değişen bu yaşam tarzında yayla gelenekleri kaybolmaktadır. Kültürümüzün yapı taşlarından olan yaylacılık geleneğinin kaybolmaması ve gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla bu konu seçilmiştir.Çalışmanın ilk aşamasında kütüphanelerden arşiv araştırması yapılarak konuyla ilgili bilgi ve belgeler toplanmıştır. Yayla geleneğini iyi bilen yaşlı kaynak insanlar ve geleneksel küçük el sanatlarını icra eden ustalar ile görüşmeler yapılmış, konu hakkında bilgiler alınmıştır. Bölge yaylalarında saha araştırması yapılarak mevcut olan geleneksel yayla evlerinin yerinde tespitleri yapılmıştır. Evlerin görsel belgeleme işlemi yapılmış, ölçüleri alınmıştır.Araştırma beş bölümden meydana gelmektedir. Giriş bölümünde konunun tanımı, önemi ve sınırları, Giresun İlinin tarihi ve coğrafyası, konu hakkında yapılan araştırma ve yayınlar, araştırmada kullanılan yöntem ele alınmıştır.İkinci bölümünde Türklerde ve Giresun'da yayla kültürü, yayla kültürünü oluşturan etkenler, göç törenleri, geleneksel ev mimarisi ve etnografyası, yaylalarda yapılan etkinlikler ele alınmıştır. Yaylada üretilen geleneksel küçük el sanatları hammaddelerine göre ahşaptan ve yünden yapılan küçük el sanatları adı altında incelenmiştir.Üçüncü bölümde geleneksel yayla evleri kapalı dış sofalı evler, sofasız evler, hayatlı yer evleri ve hayatsız yer evleri başlıkları altında dört gruba ayrılarak incelenmiş ve yapıların mimari özellikleri ortaya konulmuştur.Dördüncü bölümde yapılan araştırmanın genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Beşinci bölümde çalışmada ulaşılan sonuç yer almaktadır.Bu çalışmada, yayla kültürünü oluşturan unsurlar ele alınarak sanat değeri olan küçük el sanatları tespit edilmeye çalışılmıştır. Geleneksel yayla evleri plan, işlev ve mimari özellikleri açısından ele alınarak incelenmiştir. Söz konusu evler, kırsal mimariyi temsil etmesi açısından çevreden elde edilen malzemelerden inşa edilmiştir. Döneminin mimari özelliklerini yansıtan küçük ve mütevazı yapılardır. Aynı zamanda halk, bölgenin dağlık olması sebebiyle eğimli araziye ve ekonomik durumlarına uyum sağlamak için küçük boyutlu yapıları tercih etmiştir.Çalışma sonucunda yaylalarda yapılan kapalı dış sofalı evler, sofasız evler, hayatlı ve hayatsız yer evleri tespit edilmiştir. Bu yapılar bölge halk mimarisi içinde çantı, bağdadi ve çatma tekniği kullanılarak yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
The scope of the study is the high plateau culture and traditional high plateau houses in Giresun (Alucra and Yağlıdere). Local people getting their tradition from the Central Asia have conveyed it on the present day. However; the high plateau tradition, originated mainly for animal feeding purposes, has given way to resting and change of scenery due to changing circumstances. With this change in the way of life, the high plateau traditions are disappearing. This topic has been chosen so that the traditions, the building stones of our culture, will not disappear and be passed on to the future generations.In the initial phase of the study, various documents and information related to the topic have been collected from libraries through archive research. Masters of traditional small handicrafts and old people who are very familiar with the traditions have been interviewed and information on the topic has been collected. By doing field research in the high plateau of the region, traditional high plateau houses monitored on-site. The houses were visually documented and measured as well.The research consists of five parts. In the introduction; definition, importance and boundaries of the subject, history and geography of Giresun province, researches and publications on the subject and the research method have been discussed.In the second part, high plateau culture of the Turks and Giresun, constituents of high plateau culture, immigration ceremonies, traditional house architecture and home ethnography and activities carried out in the high plateau have been discussed. Traditional small handicrafts which produce in the high plateau have been analyzed under the title of wood and wool small handicrafts according to their raw materials.In the third part, traditional high plateau houses were grouped into four categories titled as houses with a closed ?sofa?, houses without a ?sofa?, bungalows with a ?hayat? and bungalows without a ?hayat?, and architectural features of the buildings have been revealed.In the fourth part, a general overview of the research has been made and the fifth part has the results of the study.Through this study, dealing with the constituents of high plateau culture, small handicrafts with an artistic value have been tried to be determined. Traditional high plateau houses have been studied considering their plan, function and architectural features. The houses in question have been built from materials obtained from the surroundings so that they can represent the rural architecture. They are small and modest structures reflecting the art features of the period. Additionally, since the region is mountainous, people prefer small houses so as to suit up the sloping land and their economic conditions.As a result of the study, houses with a closed ?sofa?, houses without a ?sofa?, bungalows with a ?hayat? and bungalows without a ?hayat? have been found out on the high plateau. These structures, within regional vernacular architecture, have been built using ?çantı?, ?bağdadi? and ?çatma? techniques.
Benzer Tezler
- Ordu – Giresun yöresinde halk veteriner hekimliği üzerine araştırma
Research on Folk Veterinary Medicine in Ordu - Giresun Region
MEHMET KARASU
Doktora
Türkçe
2020
Veteriner HekimliğiSelçuk ÜniversitesiVeteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AŞKIN YAŞAR
- Musics of Harşit valley, Northeastern Turkey
Harşit vadisi müzikleri, Kuzeydoğu Türkiye
MUSTAFA KEMAL ÖZKUL
Doktora
İngilizce
2019
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ŞİRİN ÖZGÜN TANIR
- Yeşil Yol Projesinin Trabzon yaylaları üzerine etkileri
The effects of the Green Road Project on the plateaus of Trabzon
ÖMER FARUK EKŞİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TurizmGümüşhane ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM ZEYBEK
- Giresun yayla şenlikleri
Giresun plateau festivals
MEHMET ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2017
CoğrafyaHacettepe ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEBİ ÖZDEMİR
- Giresun ili Bulancak ilçesinin yer adları ve dil incelemesi
The toponomy and patois analysis of Bulancak district of Giresun
CİHAT BIÇAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GÜNGÖR