20. yüzyıldan günümüze İstanbul'da kentsel Türk makam müziği çalgı yapımcılığında karşılaşılan sorunlar ve giderilme yolları
Difficulties confronted in urban Turkish mode music instrument production in Istanbul since 20th century until today
- Tez No: 296350
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. ASLIHAN ERUZUN ÖZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Çalgı-müzik aleti-enstrüman, çalgı yapımcıları-lutiyeler, Türk Makam Müziği çalgıları-Türk Makam Müziği enstrümanları, çalgı yapım teknikleri-enstrüman yapım teknikleri-müzik aletleri yapım teknikleri, Instrument-musical instrument, instrument producers-luthiers, Turkish Makam Music instruments, instrument production techniques-musical instrument production techniques
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 343
Özet
Türkiye'de organoloji alanındaki çalışmaların yetersizliği ve kısıtlı bilgi sunan birkaç koleksiyonun dışında çalgı müzelerinin olmayışı nedeniyle geçmişten günümüze çalgıların değişimlerini ve gelişimlerini gözlemleyebilme imkânı bulunamamaktadır. Geçmişte yapılan çalgıların özellikleri hakkında Edvar kitaplarından, minyatürlerden ve gravürlerden bilgi sahibi olunabilmektedir. Söz konusu kaynaklarda, günümüzde kullanılmayan birçok çalgıya rastlanmaktadır. Bu çalgıları yapanlar ve yapım teknikleri hakkında yeterli bilgi, günümüze kadar ulaşamamıştır. Bu çalışmada, öncelikle 20. yüzyıl öncesi terk edilmiş Türk Makam Müziği çalgıları; edvarlarda ve seyahatnâmelerde geçen isimleri ve Osmanlı saraylarında kullanılmış olanlar bakımından ele alınmıştır. Çalışmanın esas konusunu 20. yüzyıldan günümüze kullanılan kentsel Türk Makam Müziği çalgıları oluşturmaktadır. Ayrıca 20. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlanan Batı çalgıları üzerinde durulmuştur. Osmanlı Döneminden günümüze gelebilen çalgıların etiketlerinden tespit edilmiş çalgı yapımcılarının isimleri ya da etiketlerindeki yazılar, Cumhuriyet dönemi kentsel Türk Makam Müziği alanında faaliyet gösteren çalgı yapımcılarının isimleri ve yaptıkları çalgılar, yapımcıların doğum tarihlerine göre kronolojik olarak sıralanmıştır. Bir çalgıyı oluşturan ana malzeme olan ağaçların yapıları, özellikleri ve kullanım alanları incelenerek, çalgı yapımında kullanılan diğer malzemeler ve bunların çeşitleri belirtilmiştir. Günümüzde kullanılan kentsel Türk Makam Müziği çalgıları alanında İstanbul'da faaliyet gösteren çalgı yapımcılarından, her çalgı için üç kişiyle görüşülerek, yaptıkları çalgıların özellikleri, kullandıkları teknikler hakkında bilgi edinilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca günümüzde, kentsel Türk Makam Müziği çalgılarını çalan usta icracılardan, her çalgı için üç kişiyle görüşülerek, çalgılarından beklentileri, geliştirilmesi gerektiğini düşündükleri hususlar hakkında bilgi sahibi olunması amaçlanmıştır. Bu bilgilerden yola çıkarak, çalgı yapımcılarının sorunları ve geliştirdikleri teknikler ile icracıların çalgılarından beklentileri ve geliştirilmesi gerektiğini düşündükleri hususlar hakkında genel değerlendirmeler ve sonuçlara varılmıştır. Geçmişte yaşamış çalgı yapımcılarının çalgı yapım teknikleri hakkında günümüzde bilgi sahibi olunamadığından bu çalışmanın, günümüzde yaşayan çalgı yapımcılarının çalgı yapım teknikleri, karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunların giderilme yoları bakımından bugüne ve geleceğe bilgi aktarımı sağlayabilecek bir nitelik taşıyacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Due to lack of studies in organology and lack of instrumental museums except for the collections providing only limited amount of information in Turkey, there is no chance to observe the change and development of instruments from past until today. One can gain information about the instruments produced in the past from circle books, miniatures and gravures. There are many instruments in these sources which are not used today. We have no information about the people who had produced these instruments or the production techniques. In this study, Turkish Makam Music, which was abandoned before the 20th century, was dealt with in terms of their names stated in circles and travel books and the ones used in Ottoman palaces. Urban Turkish Makam Music instruments used since 20th century until today form the main subject of the study. Western instruments started to be used as of 20th century were also discussed. The names of instument manufacturers or the writings on labels determined from the labels of instruments reaching to the present from Ottoman Period. The names of the instrument manufacturers who were active in the field of urban Turkish Mode Music in Republiclican Period and the instruments manufactured by them were logged. The structure, features and usage areas of the trees instruments are made of, were studied; other materials used in instrument production and types of these materials were stated. For each instrument, three producers in Istanbul who are active in urban Turkish Makam Music were interviewed to gain information about the features of their instruments and the techniques they used. Again for each instrument, three producers who are active in urban Turkish Makam Music were interviewed to gain information about their expectations from the instruments, and the issues they consider to be requiring improvement. Based on these data, general assessments and conclusions were made about the problems of instrument producers, the techniques they had developed, expectations of performers from their instruments and the issues they consider to be requiring improvement. As there are not sufficient information about the instrument manufacturing styles of instrument manufacturers lived in the past, this study is thought to be a qualified resource providing information to present and future about instrument manufacturing styles of present instrument manufacturers, the difficulties they confront and in respect to resolution of these difficulties.
Benzer Tezler
- 20. yüzyıldan günümüze müzik ve mekan: Tokyo ve İstanbul'da performans sanatları yapıları
Music and space from 20th century to the present time: The performing arts buildings at Tokyo and Istanbul
ÖZGE GÜNDEM
Doktora
Türkçe
2015
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Bölümü
PROF. DR. AYLA FATMA ANTEL
- Ortaköy-Sarıyer arasında bazı örneklere dayanarak yalıların bugünkü durumunun saptanması
An Assesment of the current situation of seaside masions based on some examples in the district strecting from Ortaköy to Sarıyer
ŞENAY SAYIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN SÖZEN
- The historical topography of a provincial Byzantine city in Thrace with special attention to the fortifications: Vize (Bizye)
Trakya'da bir Bizans kentinin surlar odaklı tarihsel topoğrafyası: Vize (Bizye)
AYÇA BEYGO
Doktora
İngilizce
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ
- Historical evolution of hostelry buildings with particular reference to those within the inner-city of İzmir from the 17th to the first quarter of the 20th centuries
17. yüzyıl ile 20. yüzyılın ilk çeyreği arasındaki İzmir kent içi konaklama yapıları özelinde konaklama yapılarının tarihsel evrimi
EMEL KAYIN
- Kamu kullanımı kentsel açık alanların tarihsel süreç içerisinde gösterdikleri yapısal değişimlerin irdelenmesi-İstanbul örneği
The Discussion of public places structural changes in historical process-Istanbul case study
SADULLAH ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY