Alevilikte kadın: Şahkulu Sultan Dergâhı'ndaki kadınların ?Alevi kadını? algılayışı
Women in Alevism: Perception of ?Alevi women? in the Şahkulu Sultan Dergahı
- Tez No: 296709
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ŞEHRİBAN ŞAHİN KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Alevilik, Kadın, Kadın tarihi, Ataerkillik, Ötekilik, Alevism, Women, History of Women, Patriarchy, Otherness
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Alevilikte kadın konulu bu çalışmada amaç, Alevi kadının konumuna yönelik söylemlerin, pratikte ne oranda karşılık bulduğunu irdelemektir. Tarih boyunca erkek egemenliği karşısında hep ikinci planda yer edinen kadınların, Alevi topluluğundaki konumlandırılması sorunsallaştırılmaktadır. Alevi söylem ve yazınlarında Alevi kadını, erkek ile eşit gösterilip özgürlüğüne vurgu yapılan bir konumdadır. Ancak Alevi topluluğunda da kendini gösteren ataerkil yapı göz önünde bulundurulunca Alevi kadının tarih boyunca süregelen bu yapılanmanın dışında konumlandırılamayacağı gerçeği ortaya çıkmaktadır. Alevi kadının gerçekte içinde yaşadığı ataerkil düzenden bağımsız ve her alanda erkek ile eşit konumda olmadığının altı çizilmektedir. Alevi topluluğunda kadının, sürekli Sünni kadın üzerinden ve hep aynı söylemlerle erkeklerce tanımlanıyor olması, Alevi topluluğunda bir kadın sorununun olmadığı yanılgısına neden olmaktadır. Alevi kadının söylemlerde belirtildiği kadar özgür ve erkek ile eşit konumda olmadığı feminist bir bakış açısıyla tartışılmaktadır. Alevi topluluğunda önemini günümüzde de koruyan dedelik makamında kadının temsil oranın yok denecek kadar az olması, Alevi liderlerinin önde gelenlerinin çoğunun erkek olması, erkek ile her alanda eşit olduğu vurgusu yapılan kadın konusunu sorunlu bir alana taşımaktadır. Bu anlamda Alevi kadınlarının söz konusu topluluk içerisinde ki konumlandırılışlarını nasıl değerlendirdiklerini anlayabilmek adına Şahkulu Sultan Dergâhı'nda bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Hem Alevi kadınına yönelik çalışmaların az olması hem de Alevi kadının konumunu daha iyi anlayabilmek adına yapılan anket çalışması ile kadınların; ailede, sosyal hayatta, ibadette, çalışma ve izin gibi pek çok konuda belirttikleri görüşler istatistiksel veriler ışığında değerlendirilmektedir. Alevi kadınlarının kendilerini Sünni kadından farklı konumlandırdıkları, Aleviliği savunma eğilimi ile kadınlık kimliklerinde taviz vermekten çekinmemeleri ve kadın dede kavramını yadırgıyor olmaları gibi söylemleri destekleyen pek çok sonuç çıkmaktadır. Ancak şiddette maruz kalan, erkek egemenliğinin her alanda olduğu vurgusunu yapan ve kadınların dedelik makamında erkelerle aynı oranda olması gerektiğini belirten pek çok katılımcıda olmuştur. Bu bağlamda `Alevi kadını özgürdür ve her alanda erkek ile eşittir' söyleminin bütün Alevi kadınlarına genellenemeyeceğinin altı çizilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study focusing on the women in Alevism aims to determine to what extent the discourses about the place of Alevi women in schism have correspondence in practise. Positioning the place of women in Alevi society historically finding place behind men because of the male-dominant structure of the society is being problematized. Alevi women have been shown as equal with men in most of the Alevi literature and they are identified as free. However, when the patriarchal structure of the Alevi society is considered, it is clearly seen that Alevi women are not very different from those historically kept in the background. It has been emphasized that Alevi women are not independent from the patriarchal structure of the society in which they live and they are not equal with the men in any situations.The fact that Alevi women have always been defined by men with the same statements over the Sunni women causes the misinterpretation that there is not a woman problem in Alevi society. It has been argued that it is a feminist view to state that Alevi women are not as free and equal with men as it has been stated. Woman subject has become more problematic because of the fact that the representation level of women is little if any in dede institution, most of the Alevi leaders are male and they state Alevi women are equal with the men in ever field of life. In this context, a field research was carried out in Şahkulu Sultan Dervish Lodge in order to understand what they thought about the status of the women in Alevi society.With the survey study aiming to understand better the status of the Alevi women since there was not enough investigation about Alevi women, the views about the status of women in social life, pray, working life and permission were evaluated under statistical data. Various data were obtained from these views such as Alevi women?s positioning themselves different from the Sunni women, strictly defending Alevism and women identity and their regarding strange the female dede concept. However, there were many participants subjected to violence, complaining about male dominance and advocating female equality with men about dede institution. In this context, it was emphasized that the statement ?Alevi women are free and they are equal with men in every field? could not be generalized for all Alevi women.
Benzer Tezler
- Alevi geleneğinde kadına bakış açısı: Şahkulu, Garipdede ve Eriklibaba dergahı örneğiyle
The perspective on woman in the alevi tradition:, The cases of Şahkulu, Garipdede and Eriklibaba dervish lodges
CEYDA ETİRLİ
- Alevîlikte kadına atfedilen değer ve süreç içerisinde değişen kadın rolleri
The value attributed to women in Alevism and the changing roles of women in the process
DİLEK AŞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİnönü ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KUBAT
- Anadolu Aleviliğinde kadın önderler ve 'Analık'
Women leaders and 'Motherhood' in Anatolian Alevism
VELİMERT KOÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Kocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL ALTUN
- Gelenekli dini gruplardan Alevi-Bektaşi kültüründe kadın anlayışı (Malatya örneği)
Woman perceptive in Alevi-Bektashi culture among traditional religious groups (Malatya as an example)
AYŞE NUR KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİnönü ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. FARUK SİNANOĞLU