II. Meşrutiyet Döneminde kadın dernekleri
Women organizations during the Second Constitutional Period
- Tez No: 298064
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AŞKIN KOYUNCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Tarih, Sociology, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Osmanlı Devleti'nde Tanzimat'la başlayan modernleşme hareketine bağlı olarak kadının aile ve toplum içindeki rolü tartışılmaya açılmıştır. Toplumun modernleşmesinin o toplumu oluşturan tüm bireylerin ve dolayısıyla kadınının ilerlemesiyle mümkün olabileceği düşüncesinden yola çıkan Tanzimat bürokratları kadının toplumsal statüsünün yükseltilmesi için bir takım yasal düzenlemeler yapmışlardır. Tanzimat bürokratları idarî, hukukî, malî, sosyal, eğitim ve kültürel reformların yanında özellikle kadın eğitimine büyük önem vermişlerdir. Nitekim kız çocuklarının eğitimi için sıbyan mektepleri dışında İnas Rüşdiyeleri, Darülmuallimat ve Kız Sanayi Mektebi gibi orta öğretim kurumları ilk kez bu dönemde açılmıştır. Bu okullardan mezun olan kadınlar çalışma yaşamına dahil olarak toplumsal hayatta yeni bir misyon üstlenmişlerdir. Tanzimat döneminde aydınlar da gazete ve dergilerde kadının Osmanlı toplumundaki konumunu tartışan pek çok yazı yayınlamışlardır. Ayrıca, kadınlara yönelik ilk dergi olan Terakki-i Muhadderat 1869'da yayınlanmaya başlamıştır. Bu gelişmeler Osmanlı kadınının uzun özgürlük sürecinin başlamasını sağlamıştır.Osmanlı Devleti'nde ilk kadın dernekleri Rum ve Ermeni kadınları tarafından 1860'lı yıllarda kurulmuştur. İlk Müslüman kadın örgütü ise 1876'da yaralı askerlere yardım amacıyla tesis edilmiştir. İkincisi ise 1897 Türk-Yunan Savaşı sırasında şehit ailelerine yardım amacıyla açılmıştır. II. Meşrutiyet döneminin getirdiği özgürlük ortamında kadın meselesi yeni bir boyut kazanmıştır. Kadın hakları, kadın-erkek eşitliği, kadın eğitimi, çok eşlilik, kadın işçiler vb. konular Meşrutiyet basınında serbestçe tartışılmaya başlanmıştır. Dönemin Batıcı, Türkçü ve İslamcı aydınları kadın meselesiyle yakından ilgilenmiş ve konuyu farklı açılardan ele almışlardır. Ancak geleneksel toplum yapısı kadın sorununun önündeki en büyük engel olmaya devam etmiştir. II. Meşrutiyet döneminde Gayrimüslim kadın gazete ve dernekleri dışında, bizzat Müslüman kadınları tarafından 10 dolayında gazete ve dergi çıkarılmıştır. Ayrıca Müslüman kadınları tarafından fakirlere yardım, kadın hakları ve eğitimi, kadınların sosyal statüsünün yükseltilmesi, kadınların istihdamı, milliyet ve hemcins dayanışması gibi amaçlarla 50 civarında dernek kurulmuştur. Bu dernekler vasıtasıyla Müslüman kadınının örgütlü olarak hareket etmeye başlaması toplumsal statüsünün gelişmesi ve sosyal hayata katılması bakımından önemli gelişmelere yol açmıştır.
Özet (Çeviri)
The role of women in the family and the community was reconsidered in the Ottoman Empire, as a result of the modernization movement during the Tanzimat period. Tanzimat bureaucrats, who believed that modernization of the society could be possible on condition that all individuals of the society including women made progress, set out a number of legal regulations to improve the social status of women. Besides administrative, judicial, economic, social, educational and cultural reforms, Tanzimat statesmen gave a special importance to the women education. Indeed, except for the primary schools, secondary schools for females such as İnas Rüşdiyes (junior high schools for girls), Darülmuallimat (Female Teacher School) and Kız Sanayi Mektebi (Female Industrial School) were established for the first time in this period. The women who graduated from these schools started to participate in working life and opened a brand-new epoch in Ottoman women life. Intellectuals published numerous articles about the women issue in the newspapers and the periodicals during the Tanzimat period. Furthermore, the first women magazine, Terakki-i Muhadderat (Progress of Women), was started to publish in 1869. These developments brought about the beginning of the long emancipation process of the Ottoman women.The first women organizations in the Ottoman Empire were established by Greek and Armenian women during the 1860?s. The first Muslim women association was founded in 1876 to help to the wounded soldiers, and the second one was established during Turkish-Greek War of 1897 to assist to the families of the martyrs. Women question earned a new dimension thanks to the liberal atmosphere during the second Constitutional period. There were numerous discussions in the press related to the women rights, women-men equality, women education, polygamy, women workers etc. during this period. Pro-European, Pan-Turkist and Islamist intellectuals have different opinions on these questions. However, the traditional society structure was the biggest obstacle about the women question. Apart from non-Muslim women newspapers and periodicals, Turkish women published some ten newspapers and journals during the second Constitutional period. Besides they founded around fifty associations for the purpose of poor relief, women rights and education, improving their social status, helping each other, employment of women, fellow or national solidarity etc. That the Muslim women started to act in organized manner by means of these associations gave rise to important developments in their social status and participation to the social life.
Benzer Tezler
- The efforts in respect of women rights in Turkey (Between the Second Constitutional Period and the 1928's)
Türkiye'de kadın haklarına ilişkin çabalar (II. Meşrutiyet ile 1928 yılları arası)
BERİL BEDRİYE CAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
TarihYeditepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞEN MÜDERRİSOĞLU ESİNER
- II. Meşrutiyet Dönemi kadın dergiciliği ve Türk kadını dergisi
2.Constitutional Period women magazines and Turkish women magazine
ESRA FAHRİYE POYRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURALİ YILMAZ
- II. Meşrutiyet Dönemi basınında kadın dergileri
Woman's magazines in the Constituional Period press
NURCAN TÜREYEN
- Türkiye Cumhuriyeti tarihinde kadınların demokrasiye katılım süreci ve 1935 1950 Genel Seçimlerinde meclise giren kadın milletvekillerinin faaliyetleri
Women's democracy participation process in the history of Republic of Turkey and the activities of women MPs in the 1935-1950 Parliamentary General Elections
MAHMUT KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAİM SÖNMEZ