XVII. yüzyılın ikinci yarısında Amasya: Şer'iyye sicillerine göre
Amasya in the second half of 17th century: According to court records
- Tez No: 298310
- Danışmanlar: PROF. DR. YASEMİN DEMİRCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 331
Özet
Bu çalışmada, Amasya kazasının sosyal, fizikî ve idarî yapısı incelenmiştir. Temel kaynak olarak 1648-1703 yılları arasını kapsayan Amasya Şer'iyye Sicillerinden yararlanılmıştır. Bu siciller, 7 numaralı sicilden 23 numaralı sicile kadar toplam 17 tanedir.Bu çalışmada, bir giriş ve sonunda sonuç ile birlikte dört bölümden meydana gelmiştir. Giriş bölümünde, tezin konusu, yöntemi, sorunsalı ele alınırken şer'iyye sicilleri dışında, Amasya tarihi ile ilgili araştırma ve inceleme eserlerden bahsedilmiştir. Çalışmada temel kaynak olarak kullanılan siciller tanıtılmıştır.Çalışmanın birinci bölümünde öncelikle Amasya'nın tarihî hakkında bilgi verildikten sonra, Amasya sancağının fiziki yapısı bağlamında, kalesi açıklanmış ve Amasya mahalleri hakkında bilgi verilmiştir. Bu mahallelerin avarızhane sayısına göre demografik durumu tespit edilmeye çalışılmıştır. Yine bu bölümde, Amasya'nın sancak-kaza ilişkisi anlatılmıştır. Bu bağlamda, Amasya'nın Osmanlı idarî teşkilatındaki yeri tespit edildikten sonra, Amasya sancak ve kaza arasındaki ilişki çerçevesinde değerlendirilmiştir. Sancağın kazaları ve nahiyeleri belirlenmiştir.Amasya sancağında görev yapan yöneticilerin anlatıldığı tezin ikinci bölümünde, sicillerin elverdiği ölçüde sancakta hem idarî hem de adlî yönetimde yer alan görevlilerin isimleri ve görev süreleri tespit edilmeye çalışılmıştır.Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, Amasya mahkemesi ele alınmıştır. Mahkemenin yeri ve çalışma düzeni anlatıldıktan sonra, Amasya mahkemesindeki davaların konuları belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca taraflar unvanlarına göre askerî-reaya, kadın-erkek, müslim-gayr-i müslim şeklinde incelenmiştir. Son olarak bu bölümde, Amasya'ya yakın-geniş ve uzak çevreden gelenler, mahkeme kayıtlarına göre değerlendirilmişlerdir.Tezin dördüncü ve son bölümünde Amasya'da sosyal hayat işlenmiştir. Bu bağlamda, kamusal ve özel alan ayrımı ışığında, Amasyalıların gündelik yaşamlarına değinilmiştir. Değerlendirilen dönemde Amasya'da yaşayan yöneticilerin, reayanın, kadın ve gayr-i müslimlerin kamusal alandaki yaşamlarıyla birlikte günlük yaşamları da ele alınmıştır. Yine kamusal alan kapsamında Amasya çarşılarından hanlarından bahsedilmiştir. Sosyal açıdan Amasya mahalleleri, evleri ve ailesi bu bölümde incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the social, physical and administrative conditions of the Amasya Province were examined. As the main source, it was benefited from Amasya Court Records including between the years 1648-1703 which are founded at National Library. These records are 17 numbers in total from 7 numbered record to 23 numbered record.This study consists of four chapters along with an introduction and the conclusion chapter at the end. In the introduction part, while dealt with the subject, method and problematic of dissertation, it also was talked about inquiring and examining works related with the history of Amasya, except from court records. The records used as basic sources were introduced in study.In the first part of study, primarily after information was given about the history of Amasya, in the context of physical structure of Amasya Province, the castle of Amasya was clarified and information about the districts of Amasya was given. It was aimed at determining demographical situation according to avarizhane numbers. Moreover, in this chapter, the relation between province and country of Amasya was explained. In this context, after determined the role of Amasya in the Ottoman administrative organisation, Amasya was evaluated in accordance with the relation between providence and country. The country and subdistrict of province were determined.In the second chapter, the administrators officiated in Amasya Province were described, it was tried at determining the names and duty periods of staffs fulfilling duties in both administrative and juridical administration in province as much as the information records provide.In the third chapther of this study, it is dealt with Amasya court. After explained the place and working order of the court, it was tried at determining the subject matters in Amasya court. Also, the parties according to their degrees was examined such as the military-reaya, woman-man, muslim-non muslim. Lastly, the arrivals from close-wide and remote area to Amasya were evaluated according to court records in this chapter.In the fourth and last chapter, the life in Amasya was described. In this context, daily life of people of Amasya in the light of the difference of public and private sphere was mentioned. It was examined that the administrators, people, women and non Muslims living in Amasya in the period explained along with public sphere and also private sphere. Moreover, in the content of public sphere, markets and khans of Amasya were clarified. The districts, homes and families of Amasya were socially examined in this chapter
Benzer Tezler
- Amasya camilerinde ahşap bindirme tavan
The wooden overlapping ceilings of the mosques in Amasya
NESLİHAN KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2016
Sanat TarihiAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EROL ALTINSAPAN
- XVI. ve XVII. yy. Osmanlı tekstil ve çini sanatında sümbül motifi
Hyacinth motive in XVI. and XVII. c. Ottoman textile and ceramic art
ZERRİN KÜÇÜKKARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. AYLA SALMAN GÖRÜNEY
- XVII. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon (Şer'iye sicillerine göre)
Trabzon in the seventeenth century's second term (According to the religious registries books)
MEHMET ALİ TÜRKMENOĞLU
- XVII. yüzyılın ikinci yarısında Afyonkarahisar şehri: Fiziki, sosyal ve ekonomik yapı incelemesi
City of Afyonkarahisar in the second half of eighteenth century: A research on physical, social and economic structure
MUSTAFA KARAZEYBEK
- XVII. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı toplumunda değişim eğilimleri (Harput örneği)
Tendencies of change in the Ottoman society during half of the seventeeth century (the case of Harput)
İBRAHİM ERDOĞDU