Türkiye ve ABD'de ana dili öğretimi: 6. sınıf ana dili ders kitaplarındaki metinlerin karşılaştırılması
Mother tongue teaching in Turkey and the USA: Comparing the texts in mother tongue text books at the sixth grade
- Tez No: 298641
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMAL YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Monter Tongue, Mother Tongue Text Books, Reading Comprehension Skill Field, Comparative Study, ABD
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 392
Özet
Ana dili, bireylerin düşünce çevresini oluşturan en önemli etkendir. Bir birey kendini ancak ana diliyle daha iyi ifade edebilir. İnsanların yaşadıkları toplumda iletişime geçmeleri, toplum hâline gelebilmeleri iyi bir ana dili öğretimi ile olanaklıdır.Bu amaçla, bu çalışmada, Türkiye ve ABD'de gerçekleştirilen ana dili öğretimi karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın kuramsal temeli, metindilbilime dayanmış olup, metin odaklı bir ana dili öğretiminde dilbilimsel yaklaşımın ana dili öğretimine katkısı gösterilmeye çalışılmıştır.Metinler ana dili öğretiminde önemli bir yere sahiptir. İlköğretim sınıflarında öğrenciler kendi ana dilleriyle, metinler vasıtasıyla tanışmaktadırlar. Metinler, dille kurulup biçimlenirler. Çalışmada malzeme olarak; her iki ülkede ilköğretim 2. kademe 6. sınıfta okutulan ana dili ders kitaplarındaki metinler taranmıştır. Daha sonra her kitaptan beşer metin incelenmek üzere belirlenmiş ve seçilen metinler metinsellik ölçütlerine göre karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Ayrıca metindilbilimin, ana dili öğretimi ve ana dili ders kitaplarında uygulanabilirliği sorgulanmıştır.Çalışma, 7 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; tezin kuramsal altyapısı oluşturulmuş ve kullanılan yöntemler belirlenerek verilerin nasıl analiz edildiği anlatılmıştır. İkinci bölümde; dil ve ana dili kavramları, üçüncü bölümde ise; ABD'de ana dili öğretiminin nasıl yapıldığı betimlenmiştir. Dördüncü bölümde; Türkiye'de ana dili öğretimi anlatılmıştır. Beşinci bölümde; Türkiye ve ABD'de ilköğretim ikinci kademe 6. sınıfta okutulan ana dili ders kitaplarında yer alan metinler; türlerine, tiplerine, tonlarına ve metinsellik ölçütlerine göre incelenip karşılaştırılmışlardır. Altıncı bölümde; metindilbilimsel incelemenin okuma beceri alanına katkısı sorgulanmış ve ölçüt-kazanım ilişkilerine yönelik karşılaştırmalar yapılmıştır. Seçilen metinler, tür ve içerik bakımından genel olarak yeterli görüldükten sonra, öğrencileri okuma-anlama kazanımlarına ulaştıracak alternatif metin etkinlikleri hazırlanıp 6. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Bu amaçla İstanbul'da Ataşehir ilçesindeki bir ilköğretim okulunda iki ayrı grup (kontrol grubu ve deney grubu) oluşturulmuş ve onlara bu etkinlikler yaptırılmıştır. Daha sonra ders öğretmenine ve iki ayrı grubun öğrencilerine bir değerlendirme formu dağıtılmış ve uygulanan etkinliklerin ne kadar işlevsel olduğu tespit edilmiştir. Yedinci bölümde ise; Türkiye ve ABD'de okutulan ana dili ders kitaplarındaki metinler açısından sonuçlar verilmiş ve önerilerde bulunulmuştur.Çalışmada metindilbilim, metnin irdelenip değerlendirilmesi için bir araç olarak kullanılmıştır. Bu sebeple metindilbilimin ana dili öğretimi için vazgeçilmez olduğu ve metindilbilimden yola çıkılarak hazırlanmış ana dili ders kitaplarının okuma beceri alanını geliştirebileceği tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, ana dili ders kitaplarında yer alan metinler, dilsel örüntüleri bakımından ne kadar zengin olursa, öğrenciler de o ölçüde dil evrenlerini geliştirme ve genişletme fırsatı bulabileceklerdir. Bu nedenle, Türkçe ders kitaplarındaki metin sayıları arttırılarak, öğrenciler farklı metin parçalarına yönlendirilmelidirler. Anahtar kavramları ve türleri belirgin olan ve ?açıklık? özelliğine sahip metinler ana dili ders kitaplarında yer almalıdır. Okuma beceri alanını ve söz varlığını geliştirmeye yönelik metin etkinlikleri hazırlanmalıdır. Türkçe dersi öğretmenleri, özellikle kazanımlara yönelik alternatif sorular üretmelidirler. Ana dili ders kitaplarında yer alan metinler, metinsellik ölçütlerine uygun oldukları takdirde öğrenciler edilgen olmaktan çıkacak ve metinleri daha rahat okuyup anlayabileceklerdir. Bu nedenledir ki, ana dili ders programlarının metindilbilimden faydalanılarak hazırlanmaları gerektiği önerisi yapılabilir.Yüzyıllardır bütün toplumların en önemli amaçları, ana dilini öğrenme, öğretme ve yayma olmuştur. Bu amaçla oluşturulan bu çalışmanın, hem şimdiki hem de gelecek nesiller için faydalı olacağı umulmaktadır. Okuma bilmeden yazmanın bir anlamı yoktur. Dolayısıyla, ana dilin gelişmesi için ?okumak? önemli bir eylemdir.ANAHTAR KELİMELER: Ana Dili, Ana Dili Ders Kitapları, Okuma Beceri Alanı, Karşılaştırmalı Çalışma, ABD
Özet (Çeviri)
Mother tongue is one of the most important factors creating the thinking sphere of individuals. An individual can express himself/herself with his/her mother tongue only. One?s communication with others in a society he/she lives is possible with a proper mother tongue teaching.For this purpose, mother tongue teachings in Turkey and in the U.S.A. were studied comparatively in this study. The theoretical basis of the study is on textlinguistics and the contribution of text focused linguistics approach to the mother tongue education was tried to be shown.Texts have an important place in mother tongue teaching. In primary schools the students are introduced with their mother tongues through texts. Texts are constructed and formed by language. In the study, the textbooks tought in sixth grade of primary schools both in Turkey and in the United States of America were examined. Thereafter, five texts from each book were chosen and were analyzed comparatively in accordance with textuality criterias. The applicability of textlingustics in mother tongue teaching and mother tongue textbook was questioned, too.This study consists of seven parts. In the first part, the theoritical basis is composed and, determining the methods to be rendered, it is explained how the data was analysed. Language and mother tongue concepts and how performs the mother tongue teaching in the United States of America are explained, respectively in part two and part three. In the fourth part the mother tongue education in Turkey is presented. In the fifth part, the texts in the mother tongue teaching books of sixth grade students in Turkey and in the U.S.A. are examined and compared according to the genres, types, tones, and texuality criteria. In the sixth part, the contribution of textlinguistics analyze to reading comprehension skill is questioned and comparisons adressing to the criterion-attainment relations are made. After approving the choosen texts as sufficient in respect to content and type, alternative text activities which aims to gain reading comprehension skills were prepared and applied to the sixth grade students. In line with this objective, in a primary school in Ataşehir two different groups (control group and experimental group) were composed and these activities were exercised. Then an evaluation form was distributed to the students and the class master and it was determined how effective the activity is. In the seventh part, the results in terms of the texts in the mother tongue teaching course books in Turkey and the United States of America and some suggestions are presentedIn the study, textlinguistics was used as a tool in order to scrutinize and evaluate the text. Therefore it was determined that textlinguistics is indispensible in mother tongue teaching and mother tongue textbooks which are prepared considering textlinguistics is able to improve reading comprehension field. According to the results, the richer the linguistic patterns in the mother tongue course books presents more and more opportunities to students to improve and expand their language sphere. Thus, the number of texts in the Turkish course books should be increased and students should be directed to different passages. Texts, of which key concepts and types are explicit and clear, should find a place in mother tongue course books. Text activities aiming to develop reading comprehension skills and vocabulary should be prepared. The teachers of Turkish Language course should generate alternative questions adressing re-gains. As long as the texts which take place in the mother tongue course books are suitable to the criteria of texuality,then students are to be no longer passive and can easily read and understand texts. Hence, a proposal such that the curriculums on mother tongue teaching should be prepared by using textlinguistics can be made.One of the main goals of all societies for centuries have been learning, teaching, and spreading of mother tongue. This study, which was prepared to fulfill that, is expected to be useful for the rising and next generations. Writing means nothing without reading skills. Consequently, reading is an important action for mother tongue development.
Benzer Tezler
- Eğiticilerin yurt dışındaki Türk çocuklarına Türkçe öğretimi kapsamında yürütülen Türkçe ve Türk kültürü dersine ilişkin görüşleri
Opinions of educators on Turkish and Turkish culture course conducted within the scope of teaching Turkish to Turkish children abroad
NURCAN KURU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF TEPELİ
- Türkiye ve ABD'de dil-edebiyat öğretimi -karşılaştırmalı bir araştırma-
Language and literature teaching in Turkey and United States -a comparative study-
AYŞE DERYA ESKİMEN
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET ÇETİN
- Türkiye ve Amerika'da ortaokul düzeyi ders kitaplarındaki yazma etkinliklerinin ve yazma öğretim programlarının karşılaştırılması (Kaliforniya örneği)
A comparative study of writing activities and writing curriculum of the secondary school level textbooks in Turkey and the USA (The case of California)
FUNDA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA ÇİFCİ
- EFL teachers' beliefs and perceptions on intercultural communicative competence and their related classroom practices
Yabancı dil olarak İngilizce öğretiminde öğretmenlerin kültürlerarası iletişim yeterliliğine ilişkin inanç, algıları ve bildirilen sınıf uygulamaları
CHARITY EJOUMEYETEI MARKILOLO
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BEDİR
- EFL teachers' intercultural communicative competence and their related in-class practices
İngilizceyi yabancı dil olarak öğreten öğretmenlerin kültürlerarası iletişimsel yeterlilikleri ve ilgili sınıf içi uygulamaları
GİZEM ROJDA YILDIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
DilbilimSakarya ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHAT ATAR