Tüketimin sürdürülebilirliği: Ürün ömrüne yönelik tüketici tutum ve davranışları üzerine bir araştırma
Sustainability of consumption: An appraisal of consumers? attitudes and behaviour toward product lifespan
- Tez No: 299868
- Danışmanlar: PROF. DR. CANAN MADRAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Pazarlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Üretim teknolojilerindeki gelişmeler ve lojistik imkanlarında gerçekleşen iyileşmeler, üretim maliyetlerini azaltarak dünya pazarlarında ürün çeşitliliğini arttırmış ve böylece ürünler daha ulaşılabilir bir yapıya kavuşmuştur. Üretim ve tüketim miktarlarında yaşanan artış ise, hammadde kullanımını ve ıskartaya çıkan ürün miktarını arttırarak dünyada çevresel bozulmayı hızlandırmıştır.Ürün yenileme süresinin kısalması; üretim hacmini, kaynak kullanımını ve ıskartaya çıkacak ürün miktarını doğrudan etkilemektedir. Bu kapsamda, ürün ömrünün, hem sürdürülebilir üretim hem de sürdürülebilir tüketim sürecinde etkili değişkenlerden birisi olduğu söylenebilir. Sürdürülebilir üretim ve tüketim daha çok, kaynak kullanımı ve atık konularında araştırmacıların ilgisini çekmiştir. Özellikle, planlı ürün eskitme kavramının tartışılmaya başlanması ile birlikte, üzerinde daha fazla çalışılır hale gelen ürün ömrü bu çalışmanın da temel araştırma alanıdır.Bu çalışma ile, tüketicilerin dayanıklı tüketim mallarında, ürün ömrüne ilişkin tercihleri ile, sürdürülebilir tüketime ilişkin kişisel değerleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Ürün ömrüne ilişkin tüketici tercihleri, sürdürülebilir tüketime yönelik kişisel değerler ve demografik özellikler dikkate alınarak bir model oluşturulmuştur. Pilot uygulamalar sonrasında geliştirilen anket internet aracılığıyla uygulanmıştır. Türkiye genelinde, 20 yaş ve üstü, en az ilköğretim mezunu, internet kullanan bireyler olarak belirlenen evrenden sağlanan, analize uygun 1815 elektronik anket değerlendirmeye alınmıştır. Gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre, ürün yenileme sebeplerinin çevresel değerlere göre farklılık gösterdiğine ilişkin hipotez dışında kalan onbir hipotez desteklenmiştir. Araştırma bulguları, beklenen ürün ömrü ile sürdürülebilir tüketimin tüm boyutları arasında pozitif yönlü bir ilişkiye işaret etmektedir. Ayrıca, yeni ürün tercihinde etkili olan nitelik ve ürün yenileme sebeplerinin, sürdürülebilir tüketimin boyutları ile ilişkili olduğu anlaşılmıştır. Kadınların erkeklere göre; daha fazla çevre bilinçli tüketim düzeyine sahip olduğu, çevreye müdahale anlamında kendilerini kişisel olarak daha etkili gördükleri ve çevresel sorunları daha fazla önemsedikleri tespit edilmiştir. Orta yaş grubu, genç yaş grubuna; kadınlar ise erkeklere göre, beklenen ürün ömrünü daha uzun olarak değerlendirmektedir. Genel olarak, gelir seviyesi ile sürdürülebilir tüketim boyutları arasında da pozitif yönlü bir ilişki vardır. Buna göre, gelir seviyesi arttıkça çevre bilinçli tüketim düzeyi, çevresel değer ile çevresel yetkinlik artmakta ve çevresel sorunlar daha fazla ciddiye alınmaktadır. Çalışma sonucuna göre; Türk tüketicisinin, ürün ömrüne yönelik algı ve tutumlarında ciddi değişiklikler yapmadan sürdürülebilir tüketim hedeflerine ulaşılabilmesi mümkün görünmemektedir. Özellikle sivil inisiyatifler ile siyasi otoritenin, yürüteceği faaliyetlerinde, tüketicinin zihninde ürün ömrüne ilişkin bir konumlandırma yapması gerektiği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Latest technological developments in production systems and improvements in logistics management resulted as an increase in variety and accesibility of products. Products are more affordable for consumers than before, due to decreasing production costs. But as a result of rapid growth in consumption, environmental degradation has been accelerated. Increasing volume of source utilization and discarded products is accepted as an important threat for the nature. Duration of product replacements directly affect the volume of source utilization, production quantity and also number of discarded products. Product durability, which has gained its popularity after the concept of planned product obsolesence, is the major focus of this research. It is possible to accept product durability as one of the vital variables that affect sustainable production and consumption processes. Sustainable production and consumption issues are mostly emphasized by the source utilization and discarded products issues. In the sustainable marketing literature sustainable production and consumption were found as rarely associated with product lifespan/durability. Major purpose of this research is to investigate relations between lifespan preferences of consumers for durable products and personal values related with sustainable consumption. Basic sustainable consumption behaviour will be defined at the extent of the model which covers consumer preferences on product durability, personal values related with sustainable consumption and demographic variables. Survey method has been used for data collection. Electronic surveys were sent to hundred thousands of e-mail addresses (who is 20 years old or more, at least primary school graduate and internet user) from all parts of Turkey and 1815 e-surveys has been accepted as qualified for evaluation. The findings indicate the existence of a positive relation between expected product lifespan and dimensions of sustainable consumption. Also, reasons for product replacement and expected qualifications of new products were found significantly related with the dimensions of sustainable consumption. Gender, age and income levels are related demographics with sustainable consumption. Women have higher means than men on the dimensions of sustainable consumption, except environmental value which is almost equal for both gender. Also women evaluate expected product lifespan longer than men. Middle aged individuals look more sensitive on product lifespan and also environmental value. According to overall results, income level found as related with the dimensions of sustainable consumption. According to research findings, it is not possible to achieve sustainable consumption without creating product lifespan perception on consumers? mind. It is believed that non-government initiatives and also political authority should follow some activities to build longer product lifespan perception in consumers mind.
Benzer Tezler
- Çevrim içi platformlarda sunulan ikinci el lüksün tüketici perspektifinden değerlendirilmesi
Evaluating second-hand luxury on online platforms from a consumer perspective
FATMA NUR SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLŞAH CAVDAR AKSOY
- Mobilya endüstrisinde yaşam döngüsü analizi yaklaşımı ile çevreci tasarım ve sürdürülebilir stratejiler
Eco-design and sustainable strategies for the furniture industry through life cycle approach
MERVE MERMERTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GERMİRLİ BABUNA
- Determination of the mechanical and dynamic properties of recycled concrete aggregate for pavement design
Yol üstyapısı tasarımı için geri dönüştürülmüş beton agregalarının mekanik ve dinamik özelliklerin belirlenmesi
MERVE AKBAŞ
Doktora
İngilizce
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP İYİSAN
- Exploring the dimensions of emotional durability and longevity in toy design for sustainability
Sürdürülebı̇lı̇rlı̇k ı̇çı̇n oyuncak tasarımında duygusal devamlılık ve uzun ömürlülük boyutlarını keşfetmek
EZGİ ÖZKÜRKÇÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Endüstri Ürünleri TasarımıOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇAĞLA DOĞAN
- Jeopolimer beton malzemenin yapı ürünü ve malzemesi olarak çevresel sürdürülebilirlik performansının değerlendirilmesi
Evalution of environmental sustainability performance of geopolymer concrete material as a building product and material
ASLIHAN KAYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDEN ACUN ÖZGÜNLER