Investigating selected behavioral biases in Turkey: An analysis using survey data
Seçilen davranışsal sapmaların Türkiye?de incelenmesi: Anket verisi üzerine bir analiz
- Tez No: 300528
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM YILMAZ, YRD. DOÇ. DR. ADİL ORAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
Günümüzde artık insanların karar verirken her zaman optimizasyon yapan rasyonel bireyler (homo economicus) olarak davranmadıkları kabul edilmektedir. Algısal sapmalar (cognitive biases), 1974 yılında Science dergisinde yayınlanan bir makaleyle Tversky ve Kahneman tarafından daha geniş kitlelere tanıtılmış olmasına rağmen hala nispeten küçük bir topluluk tarafından (daha ziyade psikoloji alanında çalışan bir kesim) incelenmektedir. Egemen görüş olmamakla birlikte, bazı davranışsal modeller ekonomi ve finans alanlarına zamanla nüfuz ederek literatürde kendilerine daha geniş yer edinmektedir. Gelişmiş ülkeler dışında bu tür algısal sapmalar üzerine yapılmış kısıtlı sayıda çalışma olduğu için, bu çalışmada literatürde yaygın olarak rastlanan bazı algısal sapmaların (çıpalama, referans noktaları, yanlı olasılık değerlendirme ve risk eğilimleri) gelişmekte olan ülke statüsündeki Türkiye'de varlığı araştırılmıştır. Çıpalama karardan bağımsız bir değişkenin, referans noktası algısal yanılgısı ise kıyaslamaların karar süreci üzerine hatalı etkilerini ifade etmektedirler. Yanlı olasılık algısı, olasılık değerlendirmelerinde geçmiş sonuçların gelecekteki beklentiyi (birbirlerinden bağımsız olmalarına rağmen) etkiliyor olmasıdır. Risk eğilimi algısal yanılgısı ise insanların mevcut risk eğilimlerinin bağımsız kararlar üzerindeki hatalı etkisidir. Çalışmada kullanılan veri, anket yöntemiyle toplandı. Literatürdeki anketlerden alınan ölçeklerle oluşturulan anket üniversite öğrencilerinden başlayıp, çalışanlara ve emeklilere kadar uzanan geniş bir yelpazeden 1575 kişiye uygulandı. Bu geniş kapsamlı anketin sonuçları analiz edildiğinde katılımcıların anlamlı oranda basit çıpalama ve yanlı olasılık değerlendirme algısal yanılgıları göstermediği, fakat referans noktası etkisinin daha güvenli ya da daha riskli bir alternatifin varlığında mevcut seçeneği teşvik edici yönde olduğu ve risk eğiliminin kararlar üzerinde oldukça etkili olduğu bulunmuştur. Çalışmada bilişsel yeteneğin algısal sapmalar üzerindeki etkisi de incelenmiş ve risk eğilimi ile anlamlı ilişkisi olduğu bulunmuştur. Ayrıca, demografik değişkenlerin de seçilen algısal sapmalar ve bilişsel yetenek üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
It has been widely accepted that people do not always behave rationally when making decisions. However, cognitive biases are still of interest to a relatively small group (mostly working in the area of psychology) even though they have been introduced to a wider audience by Tversky and Kahneman?s article in Science in 1974. It has already been shown that behavioral biases affect most decisions of people; therefore, they have an important role in a wide range of fields, from financial marketing to gambling. The purpose of this study is to investigate some cognitive biases (anchoring, reference point, probability judgment and risk propensity) in Turkey. In brief, anchoring bias is the fallacious effect of anchor values on decision making process, the presence of reference point bias proves that people are excessively affected by comparisons, probability judgment bias is the erroneous evaluation of probabilities, and risk propensity bias is the fallacious effect of the risk propensity levels on decision making processes. The relationships of these biases with individual cognitive ability levels and socioeconomic variables are also inspected. The data are collected by using a survey that is composed of the related measures which are taken from previous surveys in the literature. The sample is composed of a large number of participants (1575) from a wide range of socioeconomic statuses, from students to working professionals to retired individuals. The results lend support to the presence of a reference point bias, and an effect of risk propensity levels on decisions. However, an evidence which supports anchoring and probability judgment biases are failed to be found at a significant level. A significant relationship between cognitive ability level and risk propensity level is found. Moreover, demographic variables are also found to have an effect on the selected biases and cognitive ability.
Benzer Tezler
- Yanma koşullarının kömürdeki eser elementlerin davranışlarına etkisi
The Effect of combustion conditions onto trace elements in coal
NEŞET ÖZTÜRK
- Örgüt topluluklarında yeni örgüt formlarının oluşumu: Türkiye ve Avrupa bağlamında bir araştırma
Formation of new organizational forms in organizational populations: A study in the context of Türkiye and Europe
SENCER ÖZEL
Doktora
Türkçe
2024
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİYE AYLİN ATAAY SAYBAŞILI
- Yüksek çözünürlüklü, direnç dizesi tipli sayısaldan analoğa dönüştürücülerde dinamik hata mekanizmalarının incelenmesi
Investigating dynamic error mechanisms of high resolution resistor string D/A converters
EMRE TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜRKER KÜYEL
- The differences in behavioral finance biases based on college students' cognitive reflection: Example of Ankara
Üniversite öğrencilerinin bilişsel yansımalarına dayalı davranışsal finans önyargılarındaki farklılıklar: Ankara örneği
NURBANU KURTULMUŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
BankacılıkAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiBankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL AKAY ÜNVAN
- Yatırım kararlarının davranışsal finans açısından incelenmesi: Bilgi teknolojileri ve iletişim sektörü çalışanları üzerine bir inceleme
Investigation of investment behaviors from behavioral finance perspective: The study on the sector of information and communication technology
ÇAĞRI HAMURCU