İstanbul haritaları ve rölöve çalışmalarında kullanım olanakları
Istanbul maps and aplications of bulding survey
- Tez No: 302586
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. R.GÜRSEL HOŞBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geomatik Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Roma, Bizans ve Osmanlı imparatorluklarına başkentlik yapan, içerisinde kültürel mirasları barındıran, kara ve deniz ulaşımı için çok önemli bir merkez olan İstanbul için muhtelif amaçlara yönelik haritalar yapılmış olabileceği ve bu haritaların belirli tekniklere göre çizilmiş olması gerektiği düşüncesi bu araştırmanın ana dayanağı olmuştur. İstanbul dönüşüm geçiren çok büyük bir şehirdir. Bu sebeptendir ki belirli dönemlerin tarihini yansıtan eski yerleşim alanlarının korunması amacıyla eski İstanbul haritalarından, günümüz tekniklerinden de yararlanılarak eski eserlerin yeniden ihyasında yararlanılabilir.İstanbul hakkında binlerce kitap yazılmış, binlerce araştırma yapılmış, İstanbul'un tarihi, edebiyatı, mimarisi, sosyal ve iktisadi hayatı, felaketleri gibi konularda çok fazla kitap olmasına rağmen İstanbul topoğrafyası hakkında yeterli eser bulunmamaktadır. Bunun yansıması olarak geçmiş dönemlere ait nitelikli haritalar yok denebilecek kadar azdır. Mevcut haritalar yeterince özenli arşivlenemediğiden sınırlı sayıdaki eserlerden hakkıyla yararlanılamamaktadır.Son yıllarda İstanbul haritalarının önemi birçok disiplin yönünden özelikle mimarlık, şehircilik, ekonomik ve sosyal açıdan artmıştır. Bu sebeple eski İstanbul haritaları arşivlerden çıkmaya başlamıştır. Arşivlerde bulunan bu haritalar klasik harita yöntemleri kullanılarak yapılmıştır. Bu haritalardan daha fazla yararlanabilmek için; haritaların günümüz haritaları ile ortak bir sisteme getirilmesi gerekmektedir. Harita Mühendisleri tarafından ilk aşamada güncel hâlihazır haritalar ile çakıştırılıp, daha sonra paftalar koordinatlandırılmalıdır. En son aşama olarak haritaların sayısallaştırılması gerekmektedir.Bu çalışmada, İstanbul'un bilinen ilk haritalarından başlayarak günümüze kadar geçen zamanda yapılan haritalar niteliklerine göre gravür ve ölçmeye dayalı haritalar olarak sınıflandırılmıştır. Gravür tarzı haritaların yapılış amaçları ve tarihlerinden bahsedilmiş ve ölçmeye dayalı haritaların da üretim zamanı, kullanılan teknolojisi, haritanın içeriği ve koordinat sistemleri açısından incelenmiştir.Daha nitelikli İstanbul haritalarının yapılmaya başlandığı XIX. yüzyıl başları ve sonları arasındaki bu geniş zaman dilimi içerindeki değişim yorumlanarak bu haritaların mimarlıkta rölöve çalışmalarında nasıl kullanılabileceğine değinilmiştir. Özellikle Boğaziçi Öngörünüm Bölgesinde eski eser yapılarda; üç boyutlu konum belirleme, konum doğruluğu ve duyarlığı konuları incelenmiştir. Tamamen yok olmuş ve yaşatılmak istenen yapıların, bina konturları değişen yapıların orjinallerinin bulunması gibi mimari konularla birlikte, haritacılık mesleğinin temel konusu olan arazi topoğrafyasının değiştirilmeden binaların kotlandırılması konuları üzerinde durulmuştur.Boğaziçi Öngörünüm Bölgesinde eski eser yapıların rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinde Harita Mühendisleri tarafından üretilen belgeler; röperli kroki, çap, kot-kesit belgesi, inşaat istikamet belgesi, kadastral paftalar, hâlihazır paftalar, eski haritaların tanımları ve nerelerden temin edildikleri anlatılarak, rölöve çalışmalarında hangi aşamada ne şekilde kullanılabileceği irdelenmiştir. Ayrıca rölöve alım ekniklerinde klasik rölöve, fotogrametrik rölöve ve lazer tarayıcılar ile rölöve alım teknikleri araştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
The idea of necessity of making maps having drawn for different reasons and with certain techniques for Istanbul which was used to be the capital city of Rome, Byzantine and Ottoman Empires, having cultural inheritance inside, being a very important center of land and sea transportation, has been the main grounding of this essay. Istanbul is a huge city which is transforming constantly. That?s why, with the aim of protecting the old residential areas which reflects the history of certain times with the help of current techniques, old Istanbul maps can be utilized for revitalization of old buildings.Thousands of books have been written and thousands of researches have been made although, there are lots of books related to history, literature, architecture, social & financial life and disasters of Istanbul, there are not enough information regarding Istanbul?s topography. As a reflection of this, there are so limited qualified maps for earlier periods. These limited numbers of documents cannot be used properly because they were not archived carefully.In the recent years, the importance of the Istanbul maps has been increased in terms of several disciplines; such as architecture, city planning, economical and social aspects. Therefore, the old Istanbul maps have started to come out of the archives. These maps, existing in the archives were made by using classical mapping methods. In order to provide more benefit from these maps, they should be adapted in the system of actual charts. In the first stage, maps should be superposed with current base maps and later on these maps should be coordinated. As the final stage, maps should be digitized.In this study, starting from the first known maps of Istanbul, maps made up until nowadays have been classified as gravure and measurement-based types according to their characteristics. Gravure-style maps have been mentioned and measurement based maps have been examined according to production date, technology used, index of the map and coordinate systems.Having interpreting the changes during wide time period between the beginning and the end of the XIX. Century in which more qualitative Istanbul charts started to be made, it has been pointed how these maps can be used in architecture building survey works. Three dimensional location determination, location correctness and sensitivity subjects has been examined especially at historical buildings within ?Bosphous Preview Area?. In addition to architectural issues such as finding totally disappeared buildings which are intended to kept alive or finding the original versions of the building contours which were subjected to change and the main subject of the surveying works which is leveling of the building without changing site topography were taken into consideration.The documents such as benchmarked plot, diameter, form of code profile, form of construction direction, cadastral plot, present plot produced by survey engineers in the project of building survey, restitution and restoration of the historical buildings within the ?Bosphous Preview Area? have been considered within building survey works with which phase and which way by explaining the definition of old charts and how they supplied from. Furthermore, within the scope of surveying works techniques, classical surveying, photogrammetric surveying and laser scanning have been searched.
Benzer Tezler
- Burdur Yüreğil Köyü kültür varlıkları ve koruma sorunlarının irdelenmesi
Cultural heritage and conservation problems of Burdur Yüreğil village
SELİN AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ MAZLUM
- Tarihsel gelişim süreci içinde Kemeraltı Caddesi ve Galata Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi koruma sorunları üzerine bir araştırma
A Research project on the problems of preservation of Kemeraltı Street and Galata Surp Krikor Lusavoriç(St. Gregory the Illuminator)Church within their historical evolution
PELİN ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTEN ERDEM
- Edirne Balon(Zeplin) Hangarı mevcut durum analizi ve koruma önerileri
Edirne Balloon(Zeppelin) Hangar present condition analysis and conservation recommendations
HASIM YAMAN BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ALMAÇ
- Feyzullah Efendi Medresesi (Fatih Millet Kütüphanesi) restorasyon projesi (2 Cilt)
The Restoration project for madrasa and library of Feyzullah Efendi (Fatih Millet Library)
ŞULE İKBAL DİREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ZEYNEP AHUNBAY
- 19. yüzyıldan günümüze Tünel-Karaköy aksı: Mimari ve sosyal değişim
The Tünel-Karaköy axis: Architectural and social change from the 19th century to the present
AYŞE NUR ÖZKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİNE ESMER