Geri Dön

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları bağlamında yasak sorgu yöntemleri

Forbidden interrogation methods according to the European Court of Human Rights

  1. Tez No: 303789
  2. Yazar: EKİN DENİZ HORZUM
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ADEM SÖZÜER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 134

Özet

Ceza yargılaması usulünün her döneminde, özellikle polis incelemesinde, sorgulama önem arz etmiştir. Bir kimsenin suç işlemiş olması şüphesiyle yakalanması halinde polis, gerçeği bulma adına en iyi delilin itiraf elde etmek olduğunu düşünmektedir. Bu durum sebebiyle sorgulama bilgi ve itiraf elde etmek açısından kısa yol oluşturmaktadır. Eğer ceza yargılaması sürecinin eski zamanlarına, özellikle engizisyon yargılaması dönemine bakarsak, tek amaç itiraf elde etmekti. Dolayısıyla eski zaman hukuku itiraf elde etmek için, zor kullanma yöntemini de kabul etmekteydi. Ancak, 18. yy. ortalarına gelindiğinde İngiliz Mahkemeleri, her durumda itirafı bir delil olarak kabul etmemeye ve aynı zamanda itirafın kabul edilebilirliğine limit koymaya başladı. Nitekim şüpheli ya da sanıktan elde edilen itirafın yasak sorgu yöntemi ile elde edilmesi ihtimali söz konusu olduğu için, İngiliz Mahkemesi o dönem itibariyle de doğru bir yaklaşım geliştirmiştir. Günümüz hukukuna baktığımızda da, şüpheli ve sanıklar uluslar arası insan hakları hukuku anlaşmaları ve ulusal hukuk tarafından korunmaktadır. Bu durum ceza yargılaması hukukunun tarihsel gelişim süreci içerisinde devletlerin yargılama ve bu kapsamda sorgulama sürecinin nasıl gerçekleşmesi gerektiğini idrak etmiş olmalarından kaynaklanmaktadır. Bu ışık altında denilebilir ki, günümüz hukukunda sorgulamanın özellikle yasal boyutu açısından daha iyi koşullarda, şüpheli ve sanık haklarına uygun bir şekilde gerçekleştirilmesine zemin hazırlanmıştır. Fakat ne yazık ki, uygulama açısından, sanık sorgulamada, sorgulamanın da doğası gereği, güçsüz konumda yer almaktadır. Bu sebeple sanık, bu koşullar içerisinde mücadele etme çabası içerisine girecektir. Sorgulamayı yapan memur ise, sorgulananın bu durumunu avantaja çevirerek, bir takım taktikler kullanabilir. Suçunu itiraf etmezse ceza alabileceği ya da kendisi aleyhine karşı konulmaz bir delil bulunduğu gibi. Bu halde, sorgulamada şüpheli ya da sanık, hücrenin hijyen ve benzeri gibi koşullarından dolayı rahatsız hissediyorsa, hücreye geri dönmek yerine, oturup yalan söylemeyi tercih edebilmektedir. Tüm bu hususlar göz önünde bulundurulduğunda sorgulamayı yalnızca soru sormak olarak düşünmemek gerekir. Çünkü hücrelerin koşulları, sorgulamanın nerede ve nasıl gerçekleştirildiği, sorgulayanın tutumu da önem taşımaktadır. Dolayısıyla sorgulamada taktik kullanılması, yasak sorgu yöntemlerine başvurulması, sorgulamayı etkileyecektir. Kaldı ki yasak sorgu yöntemlerini neler olduğu ortaya konulduğunda, bu yöntemlerin kullanılması halinde, sorgulamanın seyrini değiştirmeleri kaçınılmaz olduğu görülebilir. Bu yöntemlerden bazıları; işkence, aldatma, kötü muamele, tehdit, yalan makinesi kullanmadır. Nitekim örnek olarak sayılan bu yöntemlerle ilgili olarak, belirtilen yasak sorgu yöntemleri, bir yandan insan onurunu hiçe sayarken diğer yandan da toplumda baskı uygulayarak insanları sessizleştirmektedir. Bu açıdan, yasak sorgu yöntemlerinin demokratik toplum düzeniyle hiçbir bağdaşır yanı bulunmamaktadır. İşte bu sebepler dolayısıyla da işkence başta olmak üzere, diğer yasak sorgu yöntemleri uluslararası sözleşmelerle yasaklanmıştır. Buna ilişkin düzenleme getirilen sözleşmelerden biri de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'dir. Sözleşme düzenlemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin bu bağlamda verdiği kararlar, sorgulamanın başta insan hakları olmak üzere, şüpheli ve sanık haklarına uygun olarak gerçekleştirilmesinde etkin bir rol üstlenmektedir.

Özet (Çeviri)

In every time of criminal judgement procedure, especially in police investigation, interrogation has assumed importance. When suspect is arrested who assumed to have committed a crime, the police think that, to find the truth, the best evidence is confession. Even if the other ways of securing evidence are available, interrogation often serves as a `short cut? and produces information about other offences and offenders. If we look at early time of the history of criminal judgement procedure especially time of inquisition, the only aim was to get a confession. Therefore, it can be said that early common law permitted confessions to be obtained by any manner, including force or threat of force. Nonetheless, such as, by the middle of the eighteenth century, English courts began not to accept, admissibility of confessions. Incidentally, that attitude was true, because not all confessions which are gotten during interrogation by law enforcement, should not be admissible in court. That is why, these confessions could be gotten by using illegal interrogation methods. In this century, suspects are being protected by international human rights agreements and national law, and interrogation methods, are better today and suspects have some rights which are accepted especially in constituonal states. On the other hand, as it is mentioned above, in practise, during interrogation, suspects are relatively weak position in these negotiations which have coercive setting, because of being in this situation, suspects want to strike deals, and the police use it as their advantage. This can be called as tactics during interrogation. For instance, inducement such as bail or claiming that there is overwhelming evidence against the suspects and so forth. Besides, many detainees are reluctant either to sit or lie, especially if they feel uncomfortable about the level of cleanliness of cells. In this light of examples, we shouldn?t think interrogation only as questioned. Cells? condition, interrogation rooms, interrogator?s attitude assume importance. Therefore, using tricky tactics and forbidden interrogation methods during the interrogation effects interrogation's legality. These forbidden interrogation methods can be such as; torture, deception, ill-treatment, threat, using lie detector and so forth. These illegal interrogation methods? purpose is to break one aspect of the dignity of individual, other aspect of the atmosphere created by the organized violance in the community, to make people silent. Illegal interrogation methods, especially torture can not be together, a combination of the concepts of democracy and the rule of law. If in a society, these methods are applied, there will be no democracy.Therefore, torture and the other illegal methods are accepted as an offence according to the constitutions and international human rights agreements. One of the most important human rights agreement is European Human Rights Agreement. Also, European Court of Human Rights' decisions assume importance to protect suspect?s rights during interrogation. Therefore, these decisions will help to understand the present situation of interrogation and to protect suspects' and accuseds' rights.

Benzer Tezler

  1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında Türk ve Azerbaycan ceza muhakemesi hukukunda hukuka aykırı deliller

    Unlawful evidence in Turkish and Azerbaijan criminal procedure in the light of the decisions of the European Court of Human Rights

    İLDIRIM VALİYEV

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Hukukİstanbul Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SABAHATTİN NAL

  2. Ceza muhakemesinde sanık hakları

    Defendant rights in the criminal procedure

    MINA MEHRVAND

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    HukukAnkara Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN

  3. Continuity and change in the US foreign policy toward Kosovo question

    ABD'nin Kosova sorununa yönelik dış politikasında devamlılık ve değişim

    MERVE KALA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA TÜRKEŞ

  4. Türk hukuku ve AİHS bağlamında kölelik, kulluk ve zorla çalıştırma yasağı

    Prohibition of slavery, servitude and forced labour in the context of Turkish law and ECHR

    OGÜN USTA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    HukukErzincan Binali Yıldırım Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AKİF ETGÜ

  5. Medeni Yargılama Hukukunda hukuka aykırı yollarla elde edilmiş delil kavramı

    Consideration of illegally obtained evidence on Law of Civil Procedure

    PINAR TOPTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    HukukÇankaya Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMET MAZLUM