Kokulu bitkiler ve koku bahçeleri üzerine araştırmalar
Studies on scented plants and scented gardens
- Tez No: 305310
- Danışmanlar: PROF. DR. YAHYA AYAŞLIGİL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: İstanbul, koku, kokulu bitkiler, koku bahçeleri, Istanbul, scent, scented plants, scented gardens
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Koku; bitkilerin en güçlü ve etkileyici özelliklerinden biridir. Koku saçan bitkilere hemen hemen her yerde rastlamak mümkündür. Fakat kokulu bitkiler ile ilgili araştırma ve çalışmalar nadiren yapılmakta ve ülkemizde pek kullanılmamaktadır. Günümüzde ise artık peyzaj düzenleme çalışmalarında, bitkilerin görsel ve ekolojik özelliklerinin yanı sıra koku özellikleri de değerlendirilmektedir. Bitkilerin bu özelliklerine dayanarak oluşturulan koku bahçeleri de giderek toplum içerisinde ilgi uyandırmaktadır.Tarihteki ilk koku bahçesi, M.Ö 6. yy'da yaptırılmış olan Babil'in Asma Bahçeleri'nde görülmüştür. Aromatik bitkiler ilk olarak Mısırlı rahipler tarafından kullanılmış, daha sonra ise Yunanlılara ve oradan da Avrupa'ya taşınmış ve ülkemizde de kullanılmaya başlanmıştır.Bir koku bahçesi oluştururken dikkat edilmesi gereken hususlardan biri, bahçe içinde oluşabilecek hava akımlarının önlenmesidir. Ayrıca kullanılacak bitkilerin burun, el veya ayak hizasına kadar boylanması ve kullanıcıların bitkilerle temasını sağlayabilmek için yürüme yolları ve oturma birimlerinin yakınına yerleştirilmesi gerekmektedir. Kokulu bitkilerin çoğu güneşli yerlerde daha iyi yetişir.Dünyada ve ülkemizde koku bahçeleri çoğunlukla çeşitli park ve bahçelerde aromatik bitkilere ayrılan kısımlarda tasarlanmaktadır. Bu çalışmada hem dünyadan hem de ülkemizden koku bahçesi örnekleri verilmiştir.Bu araştırma da; öncelikle koku bahçeleri ile ilgili literatür değerlendirilmiştir. Çeşitli park, botanik bahçesi, arboretum gibi alanlar gezilerek İstanbul ilinde doğal yayılış gösteren ya da egzotik olarak yetişmekte olan, peyzaj düzenleme çalışmalarında kullanılabilen kokulu bitki türleri tespit edilmiştir. Bu bitkilerden 43 adeti geniş yapraklı ağaç, 15 adeti ibreli ağaç, 110 adeti çalı, 23 adeti sarılıcı ve tırmanıcı bitki, 34 adeti pereniyal, 32 adeti mevsimlik çiçek, 48 adeti otsu bitki, 40 adeti soğanlı bitki, 31 adeti kaya bitkisi ve 15 adeti su bitkisi olmak üzere toplamda 391 adet kokulu bitki taksonu listelenmiş ve tablo şeklinde verilmiştir.Bahçeye farklı bir boyut ve etki kazandırmasına rağmen genellikle görsel etkinin gerisinde kalan kokunun tanımı ve özellikleri, koku bahçelerinin tarihsel süreci ve tasarımında dikkat edilmesi gereken prensipler aktarılarak dünyadan ve ülkemizden koku bahçesi örnekleri verilmiştir. Araştırma alanı olarak İstanbul İli seçilmiş ve araştırma sonunda ise; çalışma boyunca elde edilen tüm bilgiler değerlendirilerek, Darıca/Kocaeli'nde yer alan yaklaşık 2500 m² alana sahip bir ofis bahçesi ?Koku Bahçesi? şeklinde tasarlanıp, örnek proje olarak sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Scent is one of the most powerful and attracting properties of plants. Scented plants might be seen almost everywhere, but researches and studies on scented plants have been rarely done and they are not commonly used in our country. But nowadays apart from their visual and ecological properties, the scent of plants is used in landscape designing, as well. Scented gardens that have been designed with those plants are arousing interest in society.The first scented garden in history was seen in the Hanging Gardens of Babylon designed in the 6th century B.C. Aromatic plants were first used by Egyptian priests and then by Greeks and later they were taken to Europe and finally used in our country.One of the facts that must be paid attention while designing a scented garden is to prevent the airflow that might occur in the garden. Furthermore, gradation of plants to nose, hand or foot line and placing them next to the walking ways and seats to ensure the users? contact with plants are required. Most of the scented plants grow better in sunny places.Both in the world and in our country, scented gardens are generally designed in various parks and gardens, in the parts separated for aromatic plants. In this study examples for scented gardens are given both around the world and from our country.In this study first of all the literature on scented gardens is reviewed. Types of scented plants that have natural spread in Istanbul or that are grown exotically and might be used in landscape designing are defined by searching through various parks, botanical gardens and arboreta. Among them 43 broad-leaved trees, 15 pine trees, 110 bushes, 23 clutching and climbing plants, 34 perennials, 32 seasonal flowers, 48 herbaceous , 40 bulbous plants, 31 rock plants and 15 water plants that is 391 scented taxa in total have been listed and given in chart.The definition and the properties of scent that gives a different dimension and effect to the garden and still generally shadowed by the visual properties are given and examples to scented gardens around the world and from our country are represented by conveying the principles that must be followed during the historical process and the designing of scented gardens. Istanbul has been chosen as the research area and an office garden with 2500 sqm. lot in Darıca/ Kocaeli is designed as a ?Scented Garden? and presented as the pilot project.
Benzer Tezler
- Konya ili Meram ilçesi örneğinde bir koku bahçesi tasarımı
A fragrance garden design in the example of Meram district, Konya
BÜŞRA ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Peyzaj MimarlığıSelçuk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TUĞRUL POLAT
- Antik Dönem kozmetik kapları
Ancient Period cosmetic vessels
MERVE İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DAVUT KAPLAN
- Melezleme ile elde edilen çiçeklerde verim ve kalite farklılıkları üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi yok
BURHAN ERENOĞLU
- Kesme güllere melezleme yolu ile koku özelliğinin aktarılması ve koku bileşenlerinin belirlenmesi
Transferring scent character to cut roses by cross-breeding and determination of scent components
ŞÜHEDA BASİRE AKÇA YILMAZ
- Yağ gülü (Rosa damascena Mill.)'nden farklı çözücü ekstraksiyonları ile elde edilen konkret ve absolütün verimlilik ve koku analizleri
Productivity and scent analysis of concrete and absolute obtained from different solvent extractions in oil-bearing rose (Rosa damascena Mill.)
MELEK AKDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BAYDAR