Sosyal hareketlilik ve dini hayatta farklılaşma: Gerdibi köylüleri örneği
Social mobility and differantiation in religious life a case study on Gerdibi villagers
- Tez No: 306361
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULVAHAP TAŞTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Bu çalışmanın konusu, sosyal hareketlilik ve dindarlığın farklılaşmasıdır. Çalışmanın önkabulü, sosyal hareketlilik ile dindarlık arasında bir bağ kurulabilmesi ve Gerdibi köylüleri örneğinde sosyal hareketlilik sürecinde dindarlığın inanç, pratik ve toplumsal etki boyutlarında farklılaşma olup olmadığı sorusu temel problemimizi oluşturmaktadır. Temel probleme göre belirlenen alt problemler ise, Gerdibi köylülerinin dindarlık düzeyleri, sosyo-demografik değişkenlere göre farklılaşmakta mıdır? Coğrafi hareketlilik ve eğitim yoluyla hareketlilik süreci, dindarlığın boyutlarında bir farklılaşma oluşturmakta mıdır? Coğrafi hareketlilik ve eğitim yoluyla hareketlilik süreci, tabakalaşmaya yaklaşımda bir farklılaşma oluşturmakta mıdır?Gerdibi köylüleri, coğrafi hareketlilik ve eğitim yoluyla hareketliliğe imkan veren yapısı nedeniyle tercih edilmiştir. Nicel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, keşif, tasvir ve açıklama amacına dönük veriler toplanmış ve değerlendirilmiştir. Alt problemlerin ilkine göre bağımsız değişkenlerde yaş, medeni durum, mesleki durum, öğrenim durumunda farklılaşma tespit edilmiş, cinsiyet, ikamet yeri, öznel gelir algısında farklılaşma tespit edilmemiştir. Alt problemlerin ikincisine göre dindarlığın inanç boyutunda, alın yazısı, kader algısı ve halk inançlarında farklılaşma tespit edilmiştir. Dindarlığın ibadet boyutunda, 5 vakit namaz kılma ve Ramazan orucunu tutma sıklığında farklılaşma tespit edilmiştir. Dindarlığın toplumsal etki boyutunda ibadet-inanca yönelik tutum, dindarlık-iç temizliğine yönelik tutum, ahlak-din ilişkisi, ekonomik durum-ahlaki davranış, din-iktisadi tutum, statüyü korumaya karşı dini taviz verme tutumu, resmi nikah-dini nikah tutumu, din ve cemaatlere bakış, din-siyaset ilişkisinde kategorilere göre farklılaşma tespit edilmiş, dini cemaatlere katılım, dindar nesil yetiştirme tutumuna farklılaşma tespit edilmemiştir. Alt problemlerin üçüncüsüne göre tabakalaşma algısında, hak etme algısı, sosyo-ekonomik durumun kökenini açıklama ve hayatta yükselmenin koşullarında kategorilere göre farklılaşma tespit edilmiştir.Bu çalışma, birbiriyle ilişkili iki yönden önem taşımaktadır. İlki, Gerdibi köylüleri örneğindeki değişme/farklılaşma ortaya konulurken sosyal hareketlilik sürecinde olmayanlarla karşılaştırma yapılmaktadır. Karşılaştırma yapmak için, sosyal hareketlilik sürecinde kategoriler oluşturulmuştur. Sosyal hareketlilik sürecinde olmayanlar Gerdibindeki Gerdibililer (GG)'yi, Sosyal hareketlilik sürecinde olanlar, Adanadaki Gerdibililer (AG)'yi oluşturmaktadır. Adanadaki Gerdibililer (AG) kategorisi, sosyal hareketliliğin bir boyutu olarak Coğrafi Hareketlilikteki Gerdibililerden (CHG) ve eğitim yoluyla hareketlilikteki Okumuş Gerdibililerden (OG) oluşmaktadır. Çalışmanın diğer önemli yönü, dindarlık, sosyal hareketlilik sürecinde toplumsal bağlamın etkisine vurgu yapan bir yaklaşımla ele alınmıştır. Dindarlığın, toplumsal ve kültürel bağlam ile şekillendiği ileri sürülmektedir. Dindarlık, insanların sosyal ve kültürel bağlamda dinin teorik, pratik ve sosyolojik boyutlarına katılımını ifade eder. Toplumsal bağlama vurgu yaparken, sosyal öğrenme kuramı, sistemik model, ekolojik/çevresel yaklaşımların teorik bilgilerinden destek alınmıştır.
Özet (Çeviri)
The issue of this study is social mobility and differentiation of religiosity. The assumption of research is to establish a link between religiosity and social mobility. The question of whether the process of social mobility in the sample of Gerdibi villagers leads to differentiation in the belief, practice and social effect dimensions of religiosity constitutes the basic problem of the study. The sub-problems of the basic problem are as follows: 1. Do religiosity levels of Gerdibi villagers differ significantly according to socio-demographic variables? 2. Does the process of geographical and educational mobility lead to differentiation in dimensions of religiosity? 3. Is there a differentiation in approach to the stratification because of the process of geographical and educational mobility?Gerdibi villagers were chosen due to its structure that leads to geographic mobility and social mobility through education. Quantitative research method was used in the study and data for discovery, description and explanation were collected and evaluated. It is confirmed according to the first of sub-problems that there is a differentation in independent variables such as age, marital status, profession and education while there is no differentation in gender, location and perception of individual income. According to the second of sub-problems, it is confirmed that a differentiation appears in belief dimension of religiosity, destiny, perception of fate and popular beliefs. There is also a differentiation in frequency of performing 5-time prayer and ramadan fasting as a worship dimension of religiosity. In social effect dimension of religiosity is a differentiation, according to the categories, in attitude towards worship and belief, attitude towards religiosity and kindheartedness, morality-religion relation, economic condition and morality conduct, religion and economic attitude, religious concession to keep the status, civil and religious marriage attitude, view on religion and communities and religion-politics relations. However, a differentiation is not identified in participation in religious communities, raising a religious generation. According to the third of sub-problems, a differentiaton is confirmed in perception of deserving in stratification, explaining the origin of the economic situation and conditions of obtaining higher positions in life.This study is important in two aspects related to each other. First, a comparison is made with those who aren?t in the process of social mobility while the change/differentiation in the case of Gerdibi villagers is introduced. Categories were constituted in the process of social mobility to make a comparison. The people who aren?t in the process of social mobility form Gerdibi villagers in Gerdibi (GG) and those in the process of social mobility for Gerdibi villagers in Adana (AG). AG consist of both the Gerdibi villagers in geographical mobility as a dimension of social mobility and those that are educated (OG) through educational mobility. The other important aspect of the study is that religiosity is taken as an emphasis in the effect of social context during the process of social mobility. It is argued that religiosity is determined in the social and cultural context. Religiosity refers to the attendance of people in theoretical, practical, and sociological dimensions of religion in the social and cultural context. The theoretical information of social learning theory, systemic model and ecological/environmental approaches was used while making emphasis on social context.
Benzer Tezler
- İlhanlılar zamanında kültür ve eğitim
Culture and education in the period of Ilkhanates
KEMAL RAMAZAN HAYKIRAN
- Abdullah bin Abbas'ın hadis ilmine katkıları
Abdullah bin Abbas hadith contributions
YASER ASSIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HukukYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAMAZAN ÖZMEN
- Tarihi İpek Yolu'nun yeniden canlandırılması ve Türkiye ekonomisine etkisi
The revitalization of the historical Silk Road effect of Turkish economy
MUSTAFA DEMİRLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonomiGaziosmanpaşa Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH BARIŞIK
- II. Abdülhamid Döneminde Bursa'da sosyal hayat (1876-1909)
Social life in Bursa During the Reign of Abdulhamid II (1876-1909)
NURSAL KUMAŞ