Konya/ikonion ve çevresinde bulunan Bizans Dönemi taş eserleri
The Byzantine period stoneworks located in the Konya/iconion vicinity
- Tez No: 307623
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMA DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 808
Özet
Orta Anadolu?da Antik Dönem boyunca önemli bir şehir olan Konya, antik adıyla İkonion ya da İkonium, Lykaonia?nın en önemli şehridir. Tarihsel kaynaklara göre, şehir 14 merkezin metropolisidir. 1. yüzyılın ilk yarısında Havari Paulus?un misyonerlik ziyaretleri ile çok erken bir donemde Hıristiyanlıkla tanışmış olmasına rağmen, günümüze Sille Aya Elena ve Aziz Chariton Kiliseleri dışında hiçbir Bizans Dönemi yapısı günümüze ulaşmamıştır. Ancak 11. yüzyıl sonlarından itibaren Anadolu Selçuklu Devleti?nin başkentliğini yapmış ve Müslüman-Türkleşmiş şehirde, sürdürülen zengin inşa faaliyetleri ile çok sayıda Bizans taş eseri devşirme olarak kullanılmış olması dönemin sanat tarihine ışık tutmaktadır.Doktora tezinin konusunu Konya/İkonion ve çevresinde bulunan Bizans taş eserleri oluşturmaktadır. Müzelerde sergilenen, parklarda, bahçelerde dağınık durumda bulunan taş eserler; aynı zamanda pek çok Türk Dönemi yapısında devşirme olarak kullanılmıştır. Yapılan arazi çalışmalarında 463 taş eser tespit edilmiştir; bunlardan 264 mimari işlevli, 45 liturjik işlevli, 74 diğer işlevlere sahip olan ve işlevi belirlenemeyen 80 eser kataloglanmıştır. Malzeme olarak yerel mermer ve traverten yoğun olup, kaliteli Dokimeion mermerinin de kullanıldığı görülür. Erken Hıristiyanlık Dönemi?ne tarihli az sayıda eser olmakla birlikte yoğunluğu Erken Bizans Dönemi mimari işlevli eserler oluşturur. Orta Bizans Dönemi?ne tarihlenen eserler genelinde liturjik kuruluşlarda kullanılan ögelerdir ya da çeşitli işlevlerde kullanılan bazı levhalardır. Üslup olarak çok az sayıda eserin başkent İstanbul ve Yunanistan?da bulunan önemli merkezlerde gördüğümüz ince işçiliği yansıttığı görülür; çoğunluk yerel özellik gösteren ve daha çok Phrygia, Pisidia, İsauria, Galatia ve Kappadokia gibi komşu bölgelerin eserleri ile paralellik sergiler. Taş eserlerin yoğunluğu ve türlerin zenginliği bölgenin metropolisi olan vKonya?da, Bizans Dönemi mimarisinin varlığını gözler önüne sermektedir. Taş eserlerin teknik, boyut, motif, bezeme kompozisyonu ve üslup açısından değerlendirilmesi sonucunda şehir merkezinde en az beş-altı sütunlu ve çift sütunlu Erken Bizans Dönemi bazilikasının olduğu belirlenmiştir. Alaeddin Tepesi kiliseleri, siyasi ve idari yapılarıyla şehrin odak noktasını oluşturmaktaydı. Ayrıca, Sille?de bir sütunlu bazilika ve Zazadin Han yakınlarında birkaç yapıdan oluşan manastır bulunuyordu. Yapı faaliyetleri Orta Bizans Dönemi?nde daha küçük boyutlu Kapalı Yunan Haçı plan tipinde yapıların inşası ve eski kiliselerin liturjik kuruluşlarının yenilenmesi ile devam etmiştir
Özet (Çeviri)
As a significant settlement through the whole entire of Classical Antiquity, Konya, ancient Iconion (Iconium), was the principal city of Lycaonia in Central Asia Minor. Although the city was known as early as the 1st century throughout Christianity, it is unfortunate that there is little architecture left related to the Byzantine Period with the exceptions of Churches of St. Helen and St. Chariton at Sille. Iconion was the capital of 14 metropolises and the center visited by Apostle Paul during his missionary journeys throughout the Eastern Mediterranean. The only traces of Byzantine heritage in the region are the architectural spolie that reused within the rich construction activities while Konya was the capital of The Seljuk Sultanate of Anatolia during the 11th century and thus reflecting an urban Turco-Islamic character. The main theme of this dissertation is the Byzantine stone artifacts from Iconion and its close vicinity. Some of these artifacts are being displayed at local museums today; some were applied as architectural elements and reused in Turco-Islamic monuments of Konya. The remaining pieces are spread throughout the parks and gardens of the city. In the field, researches that conducted a total of 463 stone works determined; 264 of them have architectural, 45 liturgical, 74 miscellaneous functions were catalogued as well as those 80 which are not determined in terms of their actual function. Their source of stone is mostly local marble or travertine, although high quality marble of Docimeion origin was also applied in some rare cases. Early Christian samples are few in numbers; majority of the study materials belong to the Early Byzantine architectural elements. Generally, Middle Byzantine Period elements are used in the liturgical foundations or slabs of various functions.viiThe styles of architectural sculptures demonstrates a local character that is observed in neighboring regions like Phrygia, Pisidia, Isauria, Galatia as well as Cappadocia; a Constantinopolitan or mainland Greek character is almost non-existent. The density and the abundance of the architectural sculptures reflect an eloquent Byzantine Period architecture in the region. With the evaluation of the stoneworks in terms of techniques, dimensions, motifs, decorative composition and styles, it has been determined that there were at least five or six Early Byzantine basilicas within the city, both columned and double columned. The Hill of Alaeddin was the city?s focal point with the churches, political and administrative structures. There was also a columned basilica at Sille and a monastery consisting of several buildings at Zazadin Khan. The architectural activities continued during the Middle Byzantine Period by constructing smaller sizes of cross-in-square type churches as well as the renovation of the liturgical foundations of the former churches
Benzer Tezler
- Konya çevresi Bizans Dönemi mimari plastiği
Architectural sculpture of Byzantine Period in the surroundings of Konya
AYTUĞ ARSLAN
Doktora
Türkçe
2014
Sanat TarihiAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET OĞUZ ALP
- Onikinci ve Onüçüncü yüzyıllarda Anadolu'da Bizans-Selçuklu kültürel ilişkileri ve yerel (yerleşik) sanat
Interactions between Byzantine-Seljuk civilizations in art and cultural heritage in Twelfth and Thirteenth century Asia Minor (Anatolia)
NERGİS ATAÇ
- Konya ili süt sığırcılık işletmelerinde karlılık ve verimlilik analizleri ile işletmelerin üretim ve pazarlama sorunları
The Analysis of profitability and productivity of dairy cattle enterprises in Konya province and their production and marketing problems
AYTEKİN GÜNLÜ
Doktora
Türkçe
1997
Veteriner HekimliğiAnkara ÜniversitesiHayvancılık İşletme Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ENGİN SAKARYA