Kişilik özellikleri ile iş tatmini ilişkisi üzerinde psikolojik güçlendirme ve dönüşümcü liderlik algısının etkileri
The impacts of folllower psychological empowerment and perceptions of transformational leadership on the relationship between follower personality and job satisfaction
- Tez No: 308383
- Danışmanlar: PROF. DR. AZİZE ERGENELİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 353
Özet
Bu çalışmanın amacı kişilik özellikleri ile iş tatmini arasındaki ilişkileri, bu ilişkiler üzerinde çalışanların psikolojik güçlendirilmelerinin ve bağlı oldukları yöneticilere ilişkin dönüşümcü liderlik algılarının etkilerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışanların kişilik özellikleri ve iş tatmin düzeyleri belirlenmiştir. Çalışanların kişilik özellikleri ile iş tatminleri ilişkisi üzerinde psikolojik güçlendirmenin aracı etkisi ve dönüşümcü liderlik algısının düzenleyicilik rolü araştırılmıştır. Bu kapsamda bir model geliştirilmiş ve bu model Ankara'da Bilkent Üniversitesi ve O.D.T.Ü Teknokent'te bulunan bilişim sektöründe çalışan kişilerde test edilmiştir.Çalışmadaki veriler anket kullanılarak toplanmıştır. Modelde yer alan değişkenler arasındaki doğrusal, düzenleyici ve aracı etkilerin ölçülmesi amacıyla, aracı testi, doğrusal ve hiyerarşik regresyon analizleri uygulanmıştır.Oluşturulan model çerçevesinde yapılan analizler neticesinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir: Sorumluluk ve deneyimlere açıklık iş tatminini olumlu yönde etkilemektedir. Ancak deneyimlere açık olmanın iş tatminine olan olumlu etkisi, sorumluluğun etkisi kadar güçlü değildir. Duygusal dengesizlik ise iş tatminini olumsuz yönde etkilemektedir. Öte yandan dışa dönüklük ve uyumluluk ile iş tatmini arasında bir ilişki bulunmamaktadır.Dışa dönüklük ve sorumluluk, psikolojik güçlendirmeyi olumlu, duygusal dengesizlik ise olumsuz yönde etkilemektedir. Ancak uyumluluk ve deneyimlere açıklık ile psikolojik güçlendirme arasında bir ilişki belirlenmemiştir. Sorumluluk ile iş tatmini ilişkisinde psikolojik güçlendirmenin kısmi aracı etkisi bulunmaktadır. Öte yandan dışa dönüklük, uyumluluk, deneyimlere açıklık ve duygusal dengesizlik ile iş tatmini ilişkisinde psikolojik güçlendirmenin aracı etkisi tespit edilmemiştir.Bu bulgulara ilave olarak, psikolojik güçlendirme ve dönüşümcü liderlik algısı, iş tatminini olumlu yönde etkilemektedir. Son olarak, sorumluluk ile iş tatmini ilişkisinde dönüşümcü liderlik algısının düzenleyici rolü olduğu belirlenmiştir. Öte yandan dışa dönüklük, uyumluluk, deneyimlere açıklık ve duygusal dengesizlik ile iş tatmini ilişkisinde, dönüşümcü liderlik algısının düzenleyici etkisi olmadığı ortaya çıkmıştır.Özetle, bu çalışma, kişilik özellikleri ve iş tatmini ilişkisi üzerinde psikolojik güçlendirme ile dönüşümcü liderlik algısının etkilerini inceleyerek, söz konusu dört alanda da literatüre katkıda bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the effects of the followers? psychological empowerment and perceptions of transformational leadership on the relationship between their personality and job satisfaction. For this purpose, personality and job satisfaction levels of the followers were determined. Mediating effects of psychological empowerment and moderating effects of perceptions of transformational leadership on the relationship between personality and job satisfaction were examined. In this context, a model was proposed and tested on a sample of the employees working in Bilkent University and IT companies located in Tecnocity founded in M.E.T.U. in Ankara.In this study, data was collected by a survey method. Mediating tests, linear and hierarchical regressions were conducted to explore the main, moderating and mediating effects of the variables.The results showed that conscientiousness and openness to experience positively affected job satisfaction. However, the impact of openness to experience was not as strong as the impact of conscientiousness. Neuroticism negatively affected job satisfaction, but no relationship existed between personality traits of extraversion and agreeableness and job satisfaction.Extraversion and conscientiousness positively, whereas neuroticism negatively affected psychological empowerment. However, no relationship was found between agreeableness and openness to experience and psychological empowerment. Partial mediation effect of psychological empowerment was determined on the relationship between conscientiousness and job satisfaction. However, no mediating effect of psychological empowerment existed on the relationship between extraversion, agreeableness, openness to experience, neuroticism and job satisfaction.Psychological empowerment and perceptions of transformational leadership positively influenced job satisfaction. Perceptions of transformational leadership moderated the relationship between conscientiousness and job satisfaction. However, perceptions of transformational leadership didn?t moderate the relationship between job satisfaction and extraversion, agreeableness, openness to experience, neuroticism.In summary, this study contributes to the personality, job satisfaction, psychological empowerment and transformational leadership literature by explicitly examining the effects between the variables.
Benzer Tezler
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- İş karakteristikleri, örgüt, grup ve ilişkisel demografi uyumunun çalışanlara yönelik etkileri
The effect of job characteristics fit, person-organization fit, person-group fit, and relational demography on employees
IŞIK ÇİÇEK
- Lider üye etkileşiminin iş tatminine etkisinde psikolojik sermaye, akış deneyimi ve kontrol odağının rolü
The role of psychological capital, flow experience, and locus of control in the effect of leader-member exchange on job satisfaction
BURAK KIRCA
- Ücretli çalışan mimarların işyeri mutluluğu ve farklı kariyer evrelerinde iş tatminini etkileyen faktörler
Workplace happiness of wage worker architects and the determinants of job satisfaction at different career stages
SEZER SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH ACAR
- Roles of attachment styles on personality traits, and anger on relationship and life satisfaction: Mediator roles of humor, intimacy, and psychological problems
Bağlanma stillerinin kişilik özellikleri, öfke, yaşam, ve ilişki memnuniyetine etkisi: Mizah, yakınlık, ve psikolojik problemlerin aracı etkisi
BURCU SEVİM
Doktora
İngilizce
2011
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN GENÇÖZ