Ergenliğe geçişte annenin davranışsal ve psikolojik kontrolünün anne-ergen ilişkisine ve ergenin bir yıl sonraki uyumuna etkisi
The role of mother's behavioral and psychological control both on the mother-adolescent relationaship and the adolescent's a year later adjustment during transition to adolescence
- Tez No: 308397
- Danışmanlar: PROF. DR. MELİKE SAYIL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gelişim Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Ergenlik döneminde ergen ile ebeveyn arasındaki ilişkiler önemli bir değişim ve dönüşüm geçirmektedir. Büyük ölçüde ergenin artan özerklik gereksiniminin ve akranların önem kazanmasının bir sonucu olarak ortaya çıkan bu süreçte ebeveynin kontrol uygulamaları özellikle önem kazanmaktadır. Ön ergenlik dönemindeki bu değişimin boylamsal olarak incelenmesi amacıyla bu araştırmada, ebeveyn kontrolünün, ön ergenlerin ebeveyne yönelik olumlu sosyal davranışları ile ilişkisi zamandaş olarak; ergenin saldırganlığı ve olumsuz arkadaşlık niteliği ile ilişkisi ise ileriye doğru olmak üzere ele alınmıştır. Araştırma örneklemini Ankara, Bolu ve İstanbul illerine bağlı okullardan seçilen 355 ergen ve anneleri oluşturmakta ve 12 yaşta katılımcı ergenlerin yaş ranjı 11.16 ile 12.92 (Ort = 11.89, S = 3.81) arasında değişmektedir. Boylamsal ölçümler için öğrencilerden bir yıl ara ile iki kez ölçüm alınmıştır. Araştırma kapsamında annelere Davranışsal Kontrol Ölçeği, Psikolojik Kontrol Ölçeği ergenlere ise Arkadaşlık Niteliği Ölçeği, Olumlu Sosyal Davranış ve Saldırganlık Ölçeği ve Ebeveyne Yönelik Olumlu Sosyal Davranış Ölçeği uygulanmıştır.Araştırma verilerinden elde edilen betimsel sonuçlara göre cinsiyetin temel etkisi olduğu görülmüştür. Buna göre anneleri tarafından erkeklere daha çok psikolojik kontrol uygulanırken, kız ergenlere davranışsal kontrol uygulanmıştır. Kız ergenlerin erkek ergenlere kıyasla anneye yönelik olumlu sosyal davranışlarda daha çok bulunduğu; erkek ergenlerin ise kız ergenlere kıyasla daha fazla saldırganlık gösterdiği görülmüştür. Olumsuz arkadaşlık niteliğinde ise cinsiyet farkı gözlenmemiştir. Regresyon analizi sonuçlarına göre her iki cinsiyet için de annenin uyguladığı davranışsal kontrolün ebeveyne yönelik olumlu sosyal davranışlarla pozitif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Annenin psikolojik kontrolü ile kızların anneye yönelik olumlu sosyal davranışı arasında bir ilişki görülmezken; erkeklerin anneye yönelik olumlu sosyal davranışı ile annenin psikolojik kontrolü arasında negatif bir ilişki bulunmuştur. Boylamsal sonuçlara göre, her iki cinsiyet için de annenin davranışsal kontrolü olumsuz arkadaşlık niteliğinde gözlenen bir yıl sonraki azalmayı yordarken, annenin psikolojik kontrolünün ergenlerin bir yıl sonraki olumsuz arkadaşlık niteliği üzerinde herhangi bir etkisi yoktur. Annenin uyguladığı kontrolün ergenin saldırganlığı üzerindeki etkisine bakıldığında psikolojik kontrolün, her iki cinsiyet için de bir yıl sonraki saldırganlığı artırdığı görülmektedir. Davranışsal kontrolün kızlarda bir yıl sonraki saldırganlığı azalttığı görülürken erkek ergenlerde aynı etki elde edilmemiştir.
Özet (Çeviri)
The relation between the adolescent and the parent is subject to various changes during early adolescence period. Parental control is quite important during this period due to the adolescent?s need to be autonomous and increasing importance of their friends. In this research, the relation between the parental control and adolescent?s prosocial behavior toward parent was investigated cross-sectionally, and the relation of parental control with adolescent?s aggression and negative friendship quality were examined longitudinally. The research sample was 355 adolescent and their mothers recruited from schools in Ankara , Bolu and İstanbul. Adolescents who were at the age of 12, ranges between 11.16 and 12.92 (M = 11.89, SD = 3.81). Longitudinal measurements were taken twice with a year interval. Behavioral Control and Psychological Control scales were administered to the mothers, whereas Friendship Qualities Measure, Aggressive and Prosocial Behavior Questionnaire and Adolescent Prosocial Behavior Measure were filled by the adolescents.According to the descriptive statistics there was a main effect of gender. Maternal psychological control was higher in male adolescents whereas behavioral control was higher in female adolescents. The results showed that prosocial behaviors toward mother were higher in female adolescents. But the male adolescents showed more aggressiveness than female adolescents. Besides, there was no gender difference in the negative friendship quality.According to regression analysis result, mother?s behavioral control positively related with adolescent?s prosocial behavior toward mother for both gender. There was no relation between mother?s psychological control and female adolescent?s prosocial behavior toward mother. However, mother?s psychological control negatively associated to male adolescent?s prosocial behaviors toward mother. Longitudinal results revealed that mother?s behavioral control predicted decrease in the negative friendship quality a year later for both of genders. Mother?s psychological control did not have any effect on negative friendship quality. The negative effect of maternal psychological control on adolescent?s aggressiveness was observed in a year later for both genders. Also maternal behavioral control negatively predicted the aggressiveness of female adolescents, whereas it did not have any effect on male adolescents? aggressiveness.
Benzer Tezler
- Health risk behaviors and perceived loneliness among university students in kirkuk/iraq
Kerkük/ırak'ta üniversite öğrencileri arasında sağlık açısından riskli davranışlar ve algılanan yalnızlık
KHALAF MHAIMEED TAWFEEQ TAWFEEQ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Halk SağlığıÇankırı Karatekin ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSUN ERGÜL TOPÇU
- Longitudinal relations of externalizing and internalizing behavior problems with parental child rearing practices and temperament during transition from preschool to school entry
Okul öncesi dönemden okul dönemine geçişte dışsallaştırma ve içselleştirme davranış problemlerinin anne-babaların çocuk yetiştirme davranışları ve çocukların mizaçları ile boylamsal ilişkileri
BURCU BUĞAN
- Depresif belirtilerle başvuran ergenlerde sosyal medya kullanımının incelenmesi
Investigation of social media usage of adolescence admitted with depressed symptoms
HATİCE GÖZDE AKKIN GÜRBÜZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAY DEMİR
- 12-18 yaşları arası çocuklarda sanat eğitimi ve yaratıcılık
Başlık çevirisi yok
GÜLER GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. SELÇUK DUMANOĞLU
- Erişkin erkek sıçanlarda kisspeptinin spermatogenezis ve apoptozise etkisinin immünohistokimyasal, ışık ve elektron mikroskopik olarak incelenmesi
The ımmunohistochemistry, light and electron microscopic study of the effects of kisspeptin on spermatogenesis and apoptosis in the adult male rats
NİLÜFER ULAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Histoloji ve EmbriyolojiAbant İzzet Baysal ÜniversitesiHistoloji ve Embriyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSEL KÜKNER