Geri Dön

Peirce, Saussure ve Derrida'da gösterge kavramı

Concept of sign in Peirce, Saussure and Derrida

  1. Tez No: 308539
  2. Yazar: UTKU ÖZMAKAS
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. LEVENT AYSEVER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 146

Özet

Dil felsefesi, diğer felsefe disiplinleriyle karşılaştırıldığında görece geç olarak ortaya çıktıysa da yıllar boyunca özellikle bilgi felsefesi içerisinde kendi kozasını örmüştür. Özellikle 1960'lı yıllardan sonra giderek önem kazanmaya başlayan alan, postmodern görüşün ortaya çıkmasıyla birlikte sorgulanmadan, üstünde fazlaca durulmadan kabul edilmiş birtakım temel savların eleştirel süzgeçten geçmesiyle tartışmaya açılmıştır. 1990'lı yılların başına gelindiğinde artık felsefenin hemen her alanında dil felsefesinin bir payı olduğu görülmüştür.Böyle bir tabloda dil felsefesi içerisinde yer alan ?metin?, ?yazar?, ?okur?, ?anlam?, ?iletişim?, ?gösterge? gibi temel kavramlar büyük önem kazanmıştır. Bunlar içinde özellikle gösterge, büyük bir eleştiri süzgecinden geçmiş, çeşitli alanlardaki tartışmalara kaynaklık etmiştir. Bu anlamda gösterge kavramı yalnızca dil felsefesi için değil, felsefenin birçok alanı için önem taşır hale gelmiştir.Bu çalışmanın temel amacı; gösterge kavramının tarih içerisinde, felsefe sahnesinde nasıl şekillendiğini göstermek ve söz konusu kavrama yöneltilen eleştiriler ile olumlamaların anlam dünyamızı nasıl değiştirdiğini sergilemektir.Birinci bölümde Charles Sanders Peirce'ün görüşleri, ortaya koyduğu çeşitli kavramlar ve üçlü yapılara dayanan gösterge anlayışı ele alınmıştır. Peirce'ün gösterge ve göstergeyi çevreleyen temel kavramlar içerisinde yaptığı ayrımlar incelenmiştir. Peirce, iletişim sürecinde konuşan/yazar yönünde bir tavır almıştır.İkinci bölümde ise Ferdinand de Saussure'ün görüşleri ele alınmış, gösterge kavramını ikili karşıtlıklara dayandırarak nasıl açıkladığı, temel kavramları ele alınarak incelenmiştir. Saussure de konuşan/yazar yönünde tavır almıştır.Bu iki düşünür tartışmanın modern ayağını oluştururken üçüncü bölümde postmodern ayağı temsil eden Jacques Derrida'nın ilk iki bölümde ele alınan düşünürlere yönelik eleştirileri gözden geçirilmiş, gösterge kavramının postmodern dönemde nasıl dönüşümlere uğratıldığı incelenmiştir. Ayrıca Derrida'nın gösterge kavramı yerine önerdiği ?iz? kavramının yapısı ele alınmıştır.Sonuç bölümünde ise üç düşünürün görüşleri çeşitli temel noktalar üzerinden karşılaştırılarak ne türden ?dünyalar? önerdikleri, kuramları ile hangi kapıları kapatıp hangilerini açtıkları ve Peirce'ten Derrida'ya gelen süreçte gösterge kavramının geçirdiği değişimin, anlam dünyamızı nasıl etkilediği tartışılmıştır. Ayrıca gösterge kavramının geleceğine yönelik saptamalarda bulunulmuştur.

Özet (Çeviri)

Although when compared to other disciplines of philosophy, philosophy of language emerged relatively late, it spin its cocoon particularly in the field of epistemology for years. The field which gradually gained more importance especially after 1960s, upon filtering some basic theses which are unquestioned, accepted without stressing upon enough, together with the emergence of postmodern perspective, opened discussion. When it was early 1990s, it was acknowledged that now, philosophy of language has a part in almost every field of philosophy.In such a scene the basic concepts in philosophy of language like ?text?, ?writer?, ?reader?, ?meaning?, ?communication?, ?sign? gained great importance. Among these, especially sign has gone through a great filter of criticism and has been source for discussions in several fields. In this sense, the concept of sign has become important not only for philosophy of language but for many fields of philosophy.Main purpose of this study is to show how the concept of sign shaped before the scene of philosophy in time and to exhibit how the criticisms and affirmations towards the concept in question changed our world.In the first chapter, ideas of Charles Sanders Pierce, several notions he put forward, and the sign perception based on triple systems were discussed. The distinctions of Peirce made among the basic concepts of sign and concepts surrounding sign were examined. Peirce adopted an attitude towards speaker/writer in communication process.In the second chapter, ideas of Ferdinand de Saussure were discussed, the way he interpreted concept of sign by grounding on binary oppositions by discussing its basic concepts was examined. Saussure adopted an attitude towards speaker/writer, either.As these two philosophers compose the modern side of the argument, in the third chapter, the criticisms of Jacques Derrida, who represents postmodern side, for the philosophers discussed in first two chapters were examined and how the sign concept was transformed in postmodern period. Besides, the structure of the concept of ?trace? which Derrida suggested instead of sign was examined.In the conclusion chapter, by comparing the ideas of three philosophers upon several basic points, what kind of ?worlds? they suggests, by their theories which doors they opened or closed, and how the transformation sign concept undergone in the period from Peirce to Derrida affected our world were discussed. Also determinations concerning future of concept of sign were made.

Benzer Tezler

  1. Reklamda görsel metafor kullanımı: Basın reklamı örneği

    The use of visual metaphors in advertising: Example of press advertising

    BİLGE KARAMEHMET

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    ReklamcılıkMarmara Üniversitesi

    İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FUNDA SAVAŞ GÜN

  2. Mobil iletişim platformlarında kullanılan görsellerin renk körlüğü üzerindeki etkileri ve farkındalığının artırılması

    The influence of visuals on the color blindness in the mobile communication platform and increasing awareness

    BATURAL CIRIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Güzel SanatlarMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Grafik Tasarımı Ana Sanat Dalı

    DOÇ. DR. ERHUN ŞENGÜL

  3. Süruri'nin Kitabü'l-'Acaibü'l-Garaib'i üzerine göstergebilimsel bir inceleme

    A semi̇oti̇c analysis on Süruri̇'s Ki̇tabü'l-'Acai̇bü'l-Garai̇b

    BETÜL BÜLBÜL OĞUZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DilbilimCelal Bayar Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE İLKER

  4. Roland Barthes'da mitlerin okunuşu

    Reading of myths in Roland Barthes

    MEHMET FATİH ÜNAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    FelsefeGazi Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KAZIM SARIKAVAK

  5. Reading performativity, gender and the fragmentation of narrative voice in Mina Loy's texts and artworks

    Mina Loy'un yazınsal ve görsel yapıtlarında bölünmüşlük ve performatif ve toplumsal cinsiyet açısından anlatıcının rolü

    TUĞBA KARABULUT

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    İngiliz Dili ve EdebiyatıÇankaya Üniversitesi

    İngiliz Edebiyatı ve Kültür İncelemeleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. JOHANN PILLAI