Lider-üye mübadelesi, algılanan örgütsel destek ve öz denetim kişilik özelliğinin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkileri
The effects of leader-member exchange, perceived organizational support and conscientiousness personality trait on organizational citizenship behaviors
- Tez No: 308553
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMRA GÜNEY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 199
Özet
Çalışanlar örgütleri ve liderleri ile ekonomik mübadelenin ötesinde sosyal mübadele ilişkileri de geliştirmektedirler. Ekonomik mübadeleden farklı olarak, sosyal mübadelede güven ve karşılıklılık gibi unsurlar önem kazanmakta; çalışanlar yüksek kalitede sosyal mübadele ilişkilerine sahip oldukları bireylere aynı şekilde karşılık verme yönünde bir yükümlülük hissetmektedirler. Bu anlamda, lider-üye mübadelesi ve algılan örgütsel destek kavramları sosyal mübadelenin iki önemli türünü oluşturmaktadır. Lider-üye mübadele kalitesi ya da örgütsel destek algısı yüksek olan çalışanların mübadele ilişkisi içerisinde oldukları tarafa fayda sağlayacak davranışlarda bulunarak karşılık vermeleri beklenmektedir. Ancak durumsal veya teknolojik sınırlılıkların etkisiyle, çalışanın bu olumlu davranışlara, biçimsel rol performansını arttırarak karşılık vermesi her zaman mümkün olmamaktadır. Bu durum örgütsel vatandaşlık davranışları olarak adlandırılan isteğe bağlı olumlu çalışan davranışlarını karşılık vermek için kullanılabilecek önemli bir araç haline getirmektedir. Dolayısıyla lider-üye mübadelesi ve algılanan örgütsel destek örgütsel vatandaşlık davranışlarının altında yatan güdüsel nedenlerin belirlenmesinde kullanılabilecek iki önemli değişkendir. Ancak, çalışan davranışlarını açıklarken göz ardı edilmemesi gereken diğer bir nokta da kişilik özellikleridir. Çünkü, kişilik özellikleri doğrudan ya da durumsal faktörler ile etkileşime girerek çalışanların davranışlarını etkileyebilir.Bu araştırmanın genel amacı lider-üye mübadelesi, algılanan örgütsel destek ve öz denetimin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki doğrudan etkilerinin yanı sıra, etkileşimsel bir yaklaşımla, öz denetim kişilik özelliğinin lider-üye mübadelesi ve algılanan örgütsel desteğin örgütsel vatandaşlık davranışları ile olan ilişkilerindeki düzenleyici rolünü incelemek olmuştur. 334 otel çalışanının katılımıyla gerçekleştirilen araştırma, lider-üye mübadelesi, algılanan örgütsel destek ve öz denetimin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerinde olumlu etkileri olduğunu doğrulamaktadır. Çok boyutlu bir kavram olarak ele alınan lider-üye mübadelesinin her bir alt boyutunun da bireylere yönelik örgütsel vatandaşlık davranışları üzerinde olumlu etkileri olduğu belirlenmiştir. Öz denetim kişilik özelliğinin lider-üye mübadelesi ve algılanan örgütsel desteğin, örgütsel vatandaşlık davranışları ile olan ilişkilerinde düzenleyici değişken rolü üstlendiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Beyond economic exchange, employees develop social exchange relationships with their leaders and organizations. Unlike economic exchange, such factors as mutual trust and reciprocity come into prominence in social exchange, and employees having high quality exchange relationships with their partners feel a sense of obligation to reciprocate in the same manner. In this respect, the leader- member exchange and perceived organizational support are two important forms of social exchange. Employees having high quality leader-member exchange or high perceived organizational support are expected to reciprocate in terms of behaviors that benefit the exchange partner. However, due to situational or technological restraints, employees cannot always use their in-role performance to reciprocate. On the other hand, by virtue of being discretionary and extra role positive behaviors, organizational citizenship behaviors might be used as a possible means of reciprocation. Thus, leader-member exchange and perceived organizational support are two important variables to be used to detect the underlying motivational reasons of organizational citizenship behaviors. Yet, when elucidating employeee behaviors, another issue to be considered is personality traits; because personality traits may affect employee behaviors directly or by interacting with situational factors.The main goal of this study is not only examining the direct effects of leader-member exchange (LMX), perceived organizational support (POS) and conscientiousness on organizational citizenship behavior (OCB) but also taking into consideration the moderator role of conscientiousness on the relationship among LMX, POS and OCB thereby taking an interactional perspective. The data obtained from 334 hotel employees demonstrated that leader-member exchange, perceived organizational support and conscientiousness predicted organizational citizenship behaviors positively. All subdimensions of leader-member exchange had positive relationships with individual-targeted organizational citizenship behaviors. It was also revealed that conscientiousness moderated the relationships of leader-member exchange and perceived organizational support with organizational citizenship behaviors.
Benzer Tezler
- Algılanan örgütsel desteğin ve lider-üye etkileşiminin çalışan tutumlarına etkisi
Impact of perceived organizational support and leader-member exchange on employee attitudes
MELTEM YENİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeKarabük Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OZAN BÜYÜKYILMAZ
- Abusive supervision and leader–member exchange: An analysis of attitudinal, emotional and behavioral outcomes
İstismarcı yönetim ve lider–üye ilişkisi: Algısal, duygusal ve davranışsal çalışan tepkileri üzerine bir analiz
OĞUZ GENÇAY
- Bir örgüt olarak siyasi partiler (CHP örnek olayı)
The poli̇ti̇cal parti̇es as an organi̇zati̇on (CHP as a sample)
ÖZLEM KASA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Siyasal BilimlerYıldız Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FULYA ATACAN
- Algılanan fazla niteliklilik ve etkileri: Lider-üye etkileşiminin düzenleyici rolü
The moderating role of leader-member exchange on perceived overqualification and its effect
ESRA ULUKÖK
- Örgütsel adalet ve duygusal emek ilişkisinde lider-üye mübadelesinin etkisi
The effect of leader-member exchange on organizational justice and emotional labor relationship
SELME UYAR
