Geri Dön

Organ nakli organizasyonları ve organ nakli, organ bağışı hakkında bilgi-davranış araştırması

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 30989
  2. Yazar: NİLGÜN KOŞAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YILDIZ TÜMERDEM
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hastaneler, Hospitals
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1994
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Hastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 127

Özet

81 ÖZET Tarihsel gelişim içinde, görev yapabilme yeteneğini yitirmiş.has ta, bedene zararlı hale gelen organın bir yenisi ya da sağlıklı olanı ile de ğiştirilmesi düşüncesi eskilere uzanır. Yazmalara göre, mitolojide doğuda M.Ö. 2. YY. ve M.S. 2. YY. da ilk kalp nakli, batıda M.Ö.2-3. YY. da de ri nakli denenmiştir. M.S. 3. YY. da Cosmos ve Damian kardeşlerin si yah bacak mucizesi organ naklinin ilk örneklerindendir. Zaman süreci içinde organ nakli yapılabilecek organların sayısı artmıştır. Teknolojinin ve bilimin ilerlemesi operasyon tekniklerinin geliş mesine yardımcı olmuştur. Organ reddini önleme gerekliliği ve yapılan çalışmalarla bağışıklık sistemine etki eden ilaçlar bulunarak başarılı so nuçlar ile organın ömrü uzamıştır. Organ nakli; organın bir bireyden alınıp gereksinimi olana nakle dilmesi operasyonu ile bitmemekte yasal, etiksel, dinsel ve organizasyo- nel pekçok sorun da birlikte gündeme gelmektedir. Nitekim, yakınları ol mayan ve yakınları ile doku uygunluğu bulunmayan, böbrek nakli dışında kalp, karaciğer, pankreas, kornea gibi farklı bir organın değişimine gerek sinimi olanlara ancak uygun bir kadavradan nakil yapılabilir. Ölü beden lerin kullanımı anlamına gelen bu işlem pekçok sorunun çözümünü ge rektirmektedir. Çözüm bulmak ve organ naklini gerçekleştirmek için ül kelerin yasal düzenlemelere gereksinimleri vardır. Bu düzenlemeler za man içinde değişim yapılarak, sürekli yenilenerek çalışır hale getirilmeli dir. Organ naklini; canlı ya da tıbben ölmüş vericiler, ölümle karşı karşıya bulunan ve son zamaları yaşayan alıcılar ile onlarla karşı karşıya bulunan hekimler arasında bir üçgende gerçekleşmektedir. Bu noktada etiksel (ahlaksal) sorunlar gündeme gelmektedir. Bu sorunlar makro dü-82 zeyde toplumsal politika, mikro düzeyde kurum içinde süregelen hastalık lara karşı tedavi olarak organ nakli, ölümün anlamı ve nakil işlemi ile ilişkisini konu alır. Kullanılacak olan organ sayısının az, potansiyel alıcı sayısının fazla olması etiksel açıdan sorunu büyütmektedir. Diğer taraf tan, ahlak kurallarının bilimselleşmesi olan felsefe, dinselliği ön plana çı karan gelenekler, insan vücudu ve bölümleri konusunda değişik düşünce lere, yorumlara yol açmaktadır.“Organ nakli dini açıdan uygun değildir”yanlış görüşüne karşın pekçok din, organ naklini“kişinin izin olduğu ve ticari amaçla kullanılmadığı taktirde hayırlı bir davranış”olarak nitele mektedir. Bilindiği gibi organizasyon, ortak amaç ve güç birliği anlamına gelmektedir. Bu tanımda olduğu gibi gelişmiş ülkeler organ nakli konu sunda, gereksinimi olan bireye çalışabilir bir organ bulabilmek ve bu or ganı nakledebilmek için yerel, bölgesel, ulusal düzeyde statik ve dinamik yapılanmalarla merkezden denetlenen, kendini yönetebilecek yeterlilikte olan organizasyonları geliştirmişlerdir. Ülkemizde, benzer gereksinim ne deniyle 1968 yılında organ nakli çalışmaları diğer ülkelerdeki gelişmeler den sonra başlatılmıştır. Günümüzde, organ nakli çalışmaları üniversite ve devlet hastanelerinde konu ile ilgilenen hekimler tarafından gerçek bir özveri anlayışı ile yapılmaktadır. Çalışmalarda, Sağlık Bakanlığı ve Üniversite Hastaneleri arasında yeterli bir koordinasyonun sağlanamama sı nedeniyle aksamalar olmaktadır. Bu nedenle 1990 yılında Sağlık Bakan lığı tarafından koordinasyonu sağlamak amacıyla Bakanlık bünyesinde Or gan Nakli Şube Müdürlüğü ve buna bağlı alt kuruluşları kapsayan bir or ganizasyon geliştirilmiştir. Bir tüzükle organizasyon içinde yer alması ge reken birimlerin yetki ve sorumlulukları belirlenmiştir. Buna rağmen bu kuruluş henüz aktif olarak çalışamamaktadır. Organizasyonda görev alan hekimlerin konuyu tam olarak irdeleme olanağı bulamamaları aksaklıkla ra yol açmaktadır. Konuyu bilen hekimler, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi merkezden denetlenen, kendilerine özgü bir biçimde yönetilen organizas- yonel yapılanmaları kabul etmekte, bu konuda Sağlık Bakanlığı ile görüş ayrılığına düşmektedirler. Organ nakli organizasyonunun kuruluş amacı, organ nakline ge-83 reksinimi olan bireylere yardımcı olmaktır. Yardım ancak, ülke düzeyine yayılmış olan organ toplama ve nakil organizasyonlarının koordineli çalış masıyla olasıdır. Bunun yanısıra etkinlik, istenen organların sayıca yeterli olmasına bağlıdır. Günümüzde yapay organların kullanılamaması nede niyle insandan edinilen organlara gereksinim vardır. Çalışmamızda sözü edilen, A.B.D, Almanya ve İtalya örneklerinde de vurgulandığı gibi or gan nakli organizasyonunun gerçekten düzenli ve disiplinli çalıştığı ülke lerde bile organların sayıca yetersizliği dikkat çekmektedir. Sorunun çözü münün toplum bireylerinin konu ile ilgili eğitiminin yanısıra, sağlık çalı şanlarının da eğitiminde olduğu vurgulanmaktadır. Çalışmamızda, bütün bu konuların ve aksaklıkların incelenmesi yapıldıktan sonra ülkemiz için çok ciddi bir sorun olan organ nakli orga nizasyonundaki aksaklıkların yol açtığı, bilgi düzeyleri ve davranıştaki de ğişiklikler dile getirilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, bir araştırma planla ması yapılmış, metropoliten kent olan İstanbul'da, ülke düzeyinde hizmet vermeye çalışan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesin de görev yapan hekimlere ve hastaneye başvuran toplum bireylerine uygu lanan çok sorulu anketlerle bilgi toplanmıştır. Verilerin dökümü bilgisa yar ile yapılmış, istatistiksel olarak frekans, satır ve kolon yüzdeleri ile X uygulanarak sonuçlar değerlendirilmiştir. Çalışma bulgularımıza göre; çalışmaya katılan hekimlerin % 89'u toplum bireylerinin organ nakli ve organ bağışı ile ilgili yeterli bilgiye sa hip olmadıklarını düşünmektedirler. Hekimlerin % 60.5'i toplum organ bağışını dine aykırı buluyor demiştir. Halkın bilgilendirilmesinde Sağlık Bakanlığı, Üniversitelerde ilgili kuruluşlar ile Diyanet İşleri Başkanlığı, gönüllü kuruluşları, aile hekilerinin hep beraber eğitimde görev alması gereğini söylemişlerdir. Hekimlerin % 99.5'i medya ile iletişimde televiz yonu ve diğer medya iletişim araçlarını en etkili yöntem olarak belirtmiş lerdir. Hekimlerin % 79'u sağlık çalışanlarının konu ile ilgili bilgi düzey lerini yetersiz bulmaktadırlar. Hekimlerin % 79.6'sı meslekte hizmetiçi eğitim yetersizliğini, % 73.7'si mesleksel eğitimde konu ile ilgili yetersiz bilgilenmenin en büyük neden olduğunu belirtmiştir. Yine, mesleksel eği timde, ve meslekte hizmetiçi eğitimde bilgilenme ile sorunun çözümlene-84 ceğini düşünmektedirler. Hekimlerin % 83.5'i organ bağışında bulunma mıştı ve neden olarak sistemli organ bağışı organizasyonu yok, kendimi hazır hissetmiyorum yanıtı dikkat çekici bulunmuştur. Hekimlerin davra nışlarında yetersiz bilgilenmeden kaynaklanan kararsızlıklar dikkat çeki ci bulunmuştur. Toplum bireylerinin % 94.4'ü organ bağışını duyduğunu söylerken yaşarken organ bağışında bulunmak isteyenler katılımcıların % 43.2'sini oluşturmaktaydı. Öldükten sonra isteyenler ise % 64.4'tü. Top lum bireyleri organ bağışını ilk kitle iletişim araçlarıyla duymuştu. Katı lımcıların % 44.1'i yaşarken bağışta bulunma düşüncesinden ürküyordu. % 65.5'i ise öldükten sonra bağışlama düşüncesinden ürküyordu. Katılım cıların % 84'ü konu ile ilgili bilgilenmek istiyordu. % 50.2'si bu bilgiyi hekimlerinden almak istiyordu. Cinsiyet, bağış yapıp yapmama konusun da etken değilken eğitim durumu anlamlı şekilde etkiliydi. Bu bulgular ışığında iyi bir organizasyonun ülke genelinde kurul ması ve işlerlik kazandırılması, ülke genelinde ulaşım ve haberleşme ağı kurulması, hastanelerin donanımının (teknik ve personel açısından) sağ lanması, ilk ve acil yardım servislerinin, yoğun bakım ünitelerinin kurula rak işlerlik kazandırılması gerekmektedir. Sağlık eğitiminde meslek edin dirmede ve meslek sonrası eğitimde sağlıkçılara, sürekli olarak halka ko- ordineli bir şekilde davranış değişikliği sağlayacak eğitim sunulmalıdır şeklindeki görüşlerimiz Önerilerimizi oluşturmaktadır. Organ nakli ile ilgili sorunlar organizasyon sisteminin oluşturul ması, teknolojinin gelişmesi, bilimin ilerlemesi ile yeni organ nakilleri nin sağlanması, yapay (suni) organların işlerlik kazanması ile bitmeyecek tir. Arz talebi karşılamadıkça ve konusu insan oldukça sorunları var ola caktır. Günümüzde sorunlar insanın insana yardımı için eğitim sistemi, sağlık sistemi, sağlık politikası içinde organ nakli organizasyon-koordi- nasyon sisteminin, yasal- etiksel sorunların optimal çözümünün sağlanma sı ile en aza inecektir.

Özet (Çeviri)

Özet çevirisi mevcut değil.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    490538

    Organ nakil hizmetlerinin yönetim ve organizasyonu

    Management and organization of organ transport services

    MEHMET ORTAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    HastanelerBeykent Üniversitesi

    İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. METİN ATEŞ

  2. Tez No

    195450

    Din görevlilerinin organ nakli ve bağışına bakış açıları

    The viewpoint of religous officials to organ transplant and donation

    EMEL GÜDEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Halk SağlığıErciyes Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. FEVZİYE ÇETİNKAYA

  3. Tez No

    607104

    Doku ve organ nakli hizmetleri yönetimi

    The management of tissue and organ transplantation services

    HAVVA ARICI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Sağlık Kurumları Yönetimiİstanbul Aydın Üniversitesi

    Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA METE

  4. Tez No

    637249

    Evaluation of interactions between SKOV3 cells and HER2 targeted monoclonal antibody with quartz crystal microbalance with dissipation as a novel approach

    Disipasyonlu kuvars kristal mikroterazi ile SKOV3 hücreleri ve HER2 hedefli monoklonal antikor arasındaki etkileşimlerin değerlendirilmesi

    HATİCE EKER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Biyolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Moleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA NEŞE KÖK

  5. Tez No

    789704

    Kayseri ilindeki serbest eczacıların organ nakli hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenlenmesi

    Determination of knowledge, attitudes and behaviors about organ transplantation of self pharmacists in Kayseri province

    FATMA TUĞÇE ÇAKMAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Aile HekimliğiErciyes Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA MÜMTAZ MAZICIOĞLU

Geri Dön