İstanbul'da yeni konut biçimi olarak kapalı siteler: Karşılaştırmalı bir analiz
Gated communities as a new housing form in Istanbul: A comparative analysis
- Tez No: 310710
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ GİRİTLİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Sosyal, politik ve ekonomik dönüşümlerin yansıma alanı olarak kentsel mekan, benzerlikleri olduğu kadar karşıtlıkları da içinde barındıran zengin bir çalışma sahası sunar. 1980'lerde yaşanan ekonomik kırılma ile hakim söylem olagelen küreselleşme, kentsel mekanın yeniden üretim sürecini temelinden etkileyerek, farklı üretim biçimleri ve aktörlerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur.Ulus devletin değişen rolü, esnek üretim modeline geçiş, postmodernizmin anılır olması ve bilgi toplumunun yükselişe geçmesi günümüz toplumunu biçimlendirirken, kentler de yeni dünya sistemi içinde birbirleriyle farklı düzeylerde ilişkiler kurarak hiyerarşik bir ağ yapısı oluşturmaktadır.Dünya düzeninde ön planda olan küresel kentler, günümüz tüketim toplumunun bağımlı kılındığı her türlü tüketim nesnesine ev sahipliği yaparken, diğer kentlere de tüketim bağlamında öncü olmaktadır. Bu noktada, dünyadaki örnekleriyle aynileşen kentsel dokular oluşmakta, kent kimlikleri yozlaşmakta veya yokolmaktadır.İstanbul, küresel kent hiyerarşisi içinde edindiği bölgesel merkez niteliğini, özellikle coğrafik konumu ve tarihsel birikimine borçlu olsa da, küresel kent olma çabası ile aynı düzeydeki kentlerle yarışır nitelikte kentsel mekanlar yaratmakta, dünyaya kentin modern, yeni ve tüketen yüzünü sergilemektedir. Mekanın yeniden üretim sürecinde kentin mevcut yapısına eklemlenme kaygısı taşımayan bu alanlar, kentte birbiriyle çelişen ve kimi yerde çakışan sınır alanların daha belirgin hale gelmesine neden olmaktadır. Çok boyutlu yaşanan bu kentsel ayrışmalar kentin çalışma, tüketim ve yaşam alanlarında çeşitlenmekte, paralelinde kentli sınıflar da görünmez sınırlarla ayrışmaktadır.Küresel sermayenin de teşvikiyle yerelde yeni tüketim kalıpları ve yaşam tarzları hedef kitle olarak görülen yeni orta sınıfa hitap etmektedir. Yaşam alanı özelinde, kentte yükselen duvarları ve güvenlikli girişleri ile kapalı konut alanlarının gerek kent merkezindeki gerekse kent çeperindeki örnekleri kentin belirli bir kesimi için prestij kaynağı ve/veya yatırım aracı iken, kentin bir kesimi içinse konut, salt bir barınma hakkından öte bir anlam taşımaz.İstanbul'daki kapalı siteler dünya örnekleriyle, ortaya çıkış nedenleri ve tipolojileri açısından benzerlikler gösterdiği gibi, yarattığı ayrışmalar açısından da benzer nitelikler taşır. Bir kentsel fenomen olarak kapalı siteler, çoğunlukla yeni bir konut sunum biçimi, kentsel gelişmeyi tetikleyen ve yönlendiren bir dinamik, bağımsız kent adacıkları olarak ele alınmış fakat yaşayanlarının sınıfsal yapısı ve tercih sebepleri bağlamında sınırlı olarak ele alınmıştır.Bu çalışmada ele alınan kapalı siteler, yaşayanları (talep yönlü) bağlamında incelenmiş ve şu sorulara yanıt aranmıştır: Kapalı siteler yeni orta sınıfa mı hitap etmektedir?, Site yaşamını tercih etmede kentin itici güçleri ve sitelerin çekici güçleri neler olmaktadır?Siteler arasında yapılan karşılaştırmalı analiz ile site yaşayanlarının ortak bir sınıfsal temsiliyetlerinin olup olmadığı ve tercih nedenlerinin benzeşip benzeşmediğinin ortaya konması amaçlanmıştır. Neticede, kent yaşamı yerine site yaşamını tercih eden konut kullanıcılarının, belli bir ekonomik profil ve eğitim düzeyine sahip oldukları, site yaşamını tercih etmede benzeştikleri, kentte yeterli bulmadıkları kentsel donatı alanlarının sitelerde sunuluyor olmasının site yaşamını cazip kıldığı sonucuna varılmıştır.Bu noktada; ?Eğer kapalı sitelerde sunulan donatı alanları, boş zamanı geçirme için belli aktivite alanları kentte sunuluyor olsa, kent yaşamı cazip kılınabilir ve kapalı sitelere olan talep azalabilir mi?? sorusuna verilecek yanıt kapalı sitelerin kentteki geleceğine yön vermede ve yarattığı dışsallıkları en aza indirgemede etkili olacaktır. Kapalı sitelerin geliştiği müddetçe, kentliler arasında yarattığı ayrışmaların keskinleşmesi, kentsel kopuklukların devam etmesi kaçınılmazdır.
Özet (Çeviri)
The urban space, as reflection area of social, political and economic transformations serves a rich research field including similarities and contradictions as well. Globalization that has become a dominant discourse with an economic decline experienced in 1980?s has affected the process of the urban space restructuring deeply and caused appearing of different modes of production and actors.As the changing role of nation-state, transition to flexible production model, talking of postmodernism and rise of information society have given form to our contemporary society, cities in the new world system contacting at different levels among themselves have formed a hierarchical network structure.As global cities standing in the forefront of global system are hosting all sorts of consumption goods the consumption society is addicted to, they have been pioneer to other cities, in terms of consumption. At this point, urban patterns resembling to each other have been occurred, urban identities degenerated or disappeared.Although Istanbul owes its nature of regional center gained in the global city hierarchy to its geographic position and historical accumulation, with its effort for becoming a global city, it has created urban spaces adequate to compete with other cities at the same level, represented its modern, new and consuming face to the world. In the reproduction process of the space, these newly created spaces not concerned to be articulated to the present structure of the city sharpen the conflicting and differentiated edge spaces within the city. These multi-dimensional urban isolations vary in working, consumption and residential areas, in parallel to the segregation of urban citizens with invisible borders.With the encouragement of global capital, new consumption patterns and life styles at local scale address to the new middle class seen as target consumers. In the context of living space, as gated communities either in the city center or on the periphery with its rising walls, secured entrances mean prestige and/ or investment instrument, for another segment of the city, house doesn?t mean more than a sheltering right.Gated communities in Istanbul display similarities with world examples in terms of causes of emergence, typologies and social segregation as well. As an urban phenomena, gated community is discussed as a new housing supply form, a dynamic directs and triggers the urban development, independent urban islet but it has been limited discussed in terms of its residents? class structure and preference causes/ motivations.Gated communities taken on in this research are analysed in the context of their inhabitants (demand side) and answers are tried to be given to these questions: Are the gated communities serving to the new middle class? What are the cities? push and communities? pull factors on decision making of community living?With the comparative analysis done among the gated communities, displaying whether the inhabitants have a common class representation and preference causes resemble each other or not is aimed. Consequently, residents prefer the community life rather than the city living have common economic profiles and education levels, residents resemble to each other in terms of preference causes, urban amenities found inadequate in city and served in community are attracting its residents.At this point, the answer to the question as?If the social and urban amenities were served in the urban context, would the urban living be attractive for citizens and would the demand to communities reduce?? would be effective on the future development of communities and minimising their generating externalities. During the development of communities, segregation occurred between citizens gets sharp and continuation of urban discontinuities are inevitable.
Benzer Tezler
- 'Konut hakkı'ndan sosyal mekânsal ayrışmaya: Karaman'da TOKİ'nin lüks ve sosyal konut uygulamaları
From 'right to housing' to social spatial segregation: TOKI's luxury and social housing practices in Karaman
İPEK SÜRMELİ SÖĞÜT
Doktora
Türkçe
2023
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL MENGİ
- Metalaşan konut ve çevresi: Kapalı siteler
Commodified housing and its surrounding: Gated communities
SİBEL İLGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURBİN PAKER KAHVECİOĞLU
- Kapalı site fiziksel çevresinin, çocukların mekan algısına etkisi: Maltepe Adalife ve White city örneği
The effect of gated communities physical environment on the children's perception of space: Examples Adalife and White city from maltepe
BURAK KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELMİRA AYŞE GÜR
- Dışa kapalı sitelerde mimariye dayalı yaşam kalitesinin irdelenmesi: İstanbul örneği
Evaluation of the quality of life based on architecture in gated communities: Istanbul example
ŞENGÜL YALÇINKAYA EROL
Doktora
Türkçe
2011
MimarlıkKaradeniz Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYHAN KARADAYI
- Sosyal ve mekansal ayrışma çerçevesinde yeni konutlaşma eğilimleri: Kapalı siteler, İstanbul-Çekmeköy örneği
New housing tendencies within the framework of social segregation and spatial fragmentation: Gated communities, the case of Çekmeköy-İstanbul
EBRU FİRİDİN ÖZGÜR
Doktora
Türkçe
2006
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AYKUT KARAMAN