Bursa Emir Sultan Camii haziresinde yer alan mezar taşlarının kitabelerinin incelenmesi
Bursa Mosque is the examination of the tomb stones Emir Sultan cemetery grave inscription
- Tez No: 310983
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. H. SERPİL ORTAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Mezar Taşı, Yazı çeşidi ve Kitabe, Gravestone Inscription and the writing of
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: El Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Mezar taşları Osmanlıların vazgeçemediği görsel süsleme sanatlarından biridir. Türk kültüründe mezar ve mezar yapıları her zaman ön plana çıkmıştır, "Tarihte Osmanlı Devleti, hakimiyet kurduğu topraklarda çok sayıda anıtsal mezar yapıları inşa etmişdir. Yalnızca Sultanlar için değil toplumun dini ve sosyal önderleri için de anıtsal türbeler, mezarlar, mezar taşları özenle yapılmıştır.Araştırmada Bursa ili Emir Sultan Camii Haziresinde yer alan Mezar Taşlarının Kitabelerinin incelenmesi ele alınmıştır. Mezar taşlarının Osmanlıca kitabeleri okunulmuş, hangi Hat yazı çeşidi ile yazılmış olduğu belirlenmiş, mezar baş taşının hangi teknik ile yazılıp süslendiği belirlenmiş, daha önce yapılmış araştırmalarda Mezar taşlarındaki çevirilerin yanlış olup olmadığı karşılaştırılmış, mezar taşları fotoğraflanıp belgelenmiş, mezar taşlarının en, boy, çap, kalınlık ölçüleri belirlenmiş, hem mezarlığın çevre bakımı, hem baş taşlarının bakımı, orjinallik durumu, onarım görüp görmediği tespit edilmiştir.Araştırmada asıl önemli olan nokta baş taşlarıdır. Kitabelerin baş taşlarında olması sebebinden dolayı özellikle baş taşlarının incelenmesi araştırmanın kapsamına alınmıştır. Ayrıca Bursa ilinin tarihi gelişimi, önemli Camileri, türbeleri, kümbetleri, medreseleri, hanları ve araştırma yapılan Emir Sultan Mezarlığının ve Camiinin tarihi gelişimi ile ilgili bilgi toplanmıştır.Mezarlığa ve Camiye ismini veren Emir sultan (Muhammed Şemseddin) 1368 yılında Buhara' da doğdu. Peygamber efendimizden aldıkları manevi emir üzerine Yıldırım Bayazıd' ın kızı Hundi Fatma Sultan ile evlenmişler bu evlilikten Emir Ali adında bir oğlu ve iki kızı olmuştur. Emir Sultan Hazretleri iki kanatlı yani hem zahiri hem de batıni ilimleri tahsil etmiş ve okutmuşlardır. Bu sebeple kendisine Kerametler Sultanı denmiştir. 63 yaşında iken veba salgınında vefat etmiştir. Emir Sultan Camii altı kubbeli olarak inşaa edilmiş ilk camii 1795 depreminde yıkılmış, 1800 lü yılların başlarında III. Selim döneminde tek kubbeli olarak yenilenmiştir. Caminin giriş kapısı üzerinde 1800'lü yılların başlarında sultan III. Selim han tarafından tamir edildiğini gösteren kitabe yer almaktadır. Camiinin duvarlarında 48, kubbe kasnağında ise 12 olmak üzere toplam 60 penceresi vardır. Minareler kesme taştandır. Kaideleri kare tabanlıdır. 1868 yılında yenilenmiştir.Bursa Emir Sultan Camii Haziresinde yer alan mezar taşlarının kitabeleri incelendiğinde mezar taşlarının çoğunun malzemesinin mermer olduğu görülür. Mezar Taşların tarihleri 1200 ve 1300lü yıllar arasına denk gelmektedir. Bu tarihler arasında mezar taşlarının bazıları onarım görmüştür. Onarım gören mezar taşlarının bazıları aslını kaybetmiştir. Mezarlıklar müdürlüğünün tarafından yaptırılmış olan bir araştırmada mezar taşlarından bir tanesinin kitabesi okunurken bir ayetin yanlış okunulduğu görülmüştür.Mezar taşlarında bulunan sarığın biçimi, ölünün hayattayken işgal ettiği mevkii, sosyal seviyesini veya mezarın yapılış tarihini belli etmektedir. Burada baş taşlarında hangi tür sarığın olduğu, insanların mevkileri ve mezarların bakım durumları da gösterilmiştir. Elde edilen bilgilere göre kullanılan başlıklar içinde Kallavi kavuk, Mahmudi fes, Azizi fes, ve Hamidi fes örneğine çok rastlanmıştır. Kitabeler incelendiğinde Celi talik yazı çeşidi mezar taşlarında çok kullanılmış olup genellikle mezar taşları erkeklere aittir. Hazire orijinalliğini koruyan mezar taşlarını bünyesinde barındırmaktadır.Bursa Emir Sultan Mezarlığı Haziresinde bulunan mezar taşı örnekleri çok değerlidir. Bunun için her bir mezar taşı örneğinin resimleri çekilip; gerekli araştırmaları yapılıp gelecek nesillere aktarılması için katalog kısmında bunlara yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The tombstones of the Ottomans is one of the indispensable visual ornamentation. Turk kulturunde tomb and burial structures are always at the fore, "the Ottoman Empire, built a large number of monumental tomb structures to which the Dominion lands. Not only for religious and social leaders of the community for the sultans also built monumental shrines, tombs, tombstones, carefully.In Bursa province, Emir Sultan Cemetery Ottoman tombstones. Ottoman Turkish writings, okunulmuş, which is written in a variation of the Line font, decorated with Stone which is designated, have previously been designated technical studies on the tiles is incorrect translations compared, tombstones, grave stones at fotoğraflanıp, length, diameter, documented, thickness measures identified, and the cemetery is the environmental care, and the head of care, did not see the repair status of the orjinallik have been identified.Research on the principal that dot head blocks. Kitabelerin is the examination of the head, especially due to head to be concerned about the taşlarında of research covered stones. In addition, historical development of the province of Bursa, important Mosques, medreses, mausoleums, gravestones, Mezarlığının and Camiisinin to the Emir Sultan khans and research with the development of the aggregation of information about the date.Giving the name of the mosque to the cemetery and the order of sultan was born in Bukhara (Muhammad Emsedd N) in 1368. Prophet efendimizden Bayazıd the lightning on the orders they receive spiritual Hundi Fatma Sultan and daughter of evlenmişler they had a son, named Emir Ali, and two daughters. Emir Sultan Nibs is a two-winged and have charged the mass density and cognized the sciences, and okutmuşlardır. For this reason, text Kerametler to him by the Sultan. He died at the age of 63, the plague of salgınında. Emir Sultan mosque had been built as six-domed includes the first, was demolished in the early 1800-1802 earthquake III. As a single-domed during the period of Selim. In the early 1800s on the entrance gate of the mosque of sultan III. Selim Khan was being repaired by the inscription showing. The dome of the mosque walls 48, for a total of 60 window kasnağında is 12. Minareler cutting taştandır. Is based on square bases. renovated in 1868.Bursa Emir Sultan Burial Ottoman tombstones is most of the stones, stone material araştırıldığında. Between the years 1200 and 1300lü of stones dates. This was the tomb stones and some repair times and dates. Some of the lost tomb stones that repair master. The inscription on the grave stone one is carried out by the Directorate, the cemeteries were a verse was wrong okunulduğu.At the beginning of the burial of the dead lived in the sarığın format, stones occupied mevkii, social level, or the Tomb construction date is certain. Here is what kind of head taşlarında, sarığın, and shows the status of the care of people, including the tombs. According to the information obtained is used in the titles Kallavi kavuk, Mahmudi fes, fes, and Fez were very instance Hamidi Azizi. A variation is used very grave taşlarında Celi italic fonts are usually owned by the stones to men. The cemetery is the grave stones that orjinalliğini.Examples of the art of the Emir Sultan Cemetery Tomb in Bursa Haziresinde is very valuable. To do this he drew pictures of each tombstone; and research necessary to transfer to future generations their catalog section.
Benzer Tezler
- Ferâ'izî-zâde Mehmed Sa'îd Efendi'nin Pend-nâme-i Attar Şerhi (56-107. varaklar inceleme-metin)
Ferâ'izî-zâde Mehmed Sa'îd Efendi's Pend-nâme-i Attar Commentary (56-107. leaf analysis-text)
ZEYNEP GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN TÜRKOĞLU
- Menâkıb-ı Emir Sultan (Hüsameddin Bursevî) inceleme ve metin
Menâkıb-ı Emir Sultan (Hüsâmeddin Bursevî) investigation and text
NURETTİN KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİMMET KONUR
- XIV.-XV. yüzyıl Osmanlı ve Timurlu çinilerinin karşılaştırılması
XIV.-XV. of the century Ottoman tile and Timur comparison
SURAYYO KHODJOEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sanat TarihiBursa Uludağ ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DOĞAN YAVAŞ
- 19.yüzyıl Osmanlı mimarisinde bezeme sanatının gelişimi: Bursa Emir Sultan Cami bezemeleri üzerine bir inceleme
Development of the decorative art in 19th century Ottoman architecture: A review on the decorations of Bursa Emir Sultan Mosque
DUYGU GÖK
- Ferâ'izî-zâde Mehmed Sa'îd Efendi'nin Pend-nâme-i Attar şerhi (2-56. varaklar inceleme-metin)
Ferâ'izî-zâde Mehmed Sa'îd Efendi's Pend-nâme-i Attar commentary (2-56. leaf analysis-text)
HABİB ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN TÜRKOĞLU