İlköğretim okul müdürlerinin demokratik tutumlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılık algısı ile ilişkisi: İstanbul ili Sancaktepe-Çekmeköy ilçeleri
The relation between the demokratic manners of the elementary school principles and the perception of organizational commitment of teachers
- Tez No: 313321
- Danışmanlar: PROF. DR. ADİL ÇAĞLAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Demokratik Yönetim, Tutum, Öğretmen, Örgütsel Bağlılık, İlköğretim Okulu, Okul Müdürü, Democratic Managment, Manner, Teacher, Organizational Commitment, Elementary School, Principal
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Bu araştırmada; ilköğretim okullarında görev yapan okul müdürlerinin demokratik tutumlarının öğretmenlerin kuruma bağlılıkları arasındaki ilişkinin ortaya konması amaçlanmıştır.Araştırmanın evrenini, 2011-2012 eğitim öğretim yılında Sancaktepe-Çekmeköy ilçelerinde MEB'e bağlı ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, bu okullarda görev yapan farklı sosyoekonomik bölgeden seçilmiş 13 tane ilköğretim okulundan 315 öğretmen oluşturmaktadır.Araştırma yapılırken Bakır (2007) tarafından geliştirilen ?demokratik tutum ölçeği? ile Balay (2000) tarafından geliştirilen ?Örgütsel Bağlılık? ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca kişisel bilgi formu ile öğretmenlerin istenilen demografik özellikleri tespit edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 15.0 paket programı kullanılarak demografik özelliklerin frekans ve yüzde değerleri incelenmiş, ölçeklerden alınan puanların aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmış, fark testlerinde t testi, varyans analizi, Kruskal Wallis-H testi yapılmıştır. İlişkisel analizde Pearson Korelasyon analizi yapılmıştı.Araştırma sonunda; erkek öğretmeler, kadın öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde okul müdürlerinin demokratik tutum davranış gösterdiğini düşündüklerinden; okul müdürlerinin kadın öğretmenleri yönetim sürecine daha çok katmalı ve kadın öğretmenlerle etkili bir iletişim kurmaları gerekliliği ortaya konmuştur. İlköğretim okul müdürlerinin algılanan demokratik tutumların öğretmenlerin(öğrenim düzeyi, branşı, mezun olduğu fakülte) değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği yapılan analizler sonunda ortaya konmuştur. Ancak ilköğretim okul müdürlerinin algılanan demokratik tutumlarının, öğretmenlerin kıdem değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği görülmüştür. Yapılan analizler sonucunda 1-5 yıl kıdem grubu ile 11-15 yıl kıdem grubu arasında 11-15 yıl kıdem grubu lehine anlamlı olduğu görülmüştür. Yani 11-15 yıl kıdem grubuna sahip öğretmenler okul müdürlerinin demokratik tutumlarının daha yüksek düzeyde olduğu sonucu çıkmıştır. Yine 6-10 yıl kıdem grubu ile 11-15 yıl kıdem grubu arasında da 11-15 yıl kıdem grubu lehine anlamlı olduğu görülmüştür. Yani 11-15 yıl kıdem grubuna sahip öğretmenler, 6-10 yıl kıdem grubuna sahip öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde okul müdürlerinin demokratik tutum davranışı gösterdiğini düşünmektedir. Kıdem yılı grupları incelendiğinde 16-20 yıl ve 21 yıl-üzeri kıdem gruplarının okul müdürlerinin demokratik tutum davranışı göstermeleri ile ilgili puanlarının ortalamasının düşük olduğu görülmüştür. İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılık algılarının cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmüştür. İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılıklarının kıdem değişkenine göre anlamlı farklılıklar gösterdiği yani; kıdem yılları arasındaki fark arttıkça örgütsel bağlılık tutumlarının farklılık gösterdiği görülmüştür. İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılıklarının mezun olduğu okul türüne göre anlamlı farklılık gösterdiği bu anlamlı farklılığın sadece eğitim fakültesi mezunları ile diğer fakülte mezunları(ziraat fakültesi vb.) arasında diğer fakülte mezunları grubu lehine olduğu görülmüştür. İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılıklarının öğretmenlerin branş değişkenine göre anlamlı farklılıklar gösterdiği bu anlamlı farklılığın sadece okul öncesi-branş öğretmenleri arasında okul öncesi grubu lehine, sınıf öğretmeni-branş öğretmeni arasında sınıf öğretmeni lehine olduğu görülmüştür. Örgütsel bağlılığın sınıf öğretmenleri ve okul öncesi öğretmenlerinde daha yüksek düzeyde olduğu görülmüştür.Sonuç olarak İlköğretimde görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık algıları ile okul müdürlerinde algıladıkları demokratik tutumları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Yine ilköğretimde görev yapan öğretmenlerin uyum bağlılığı, içselleştirme bağlılığı, özdeşleşme bağlılığı alt boyutlarının okul müdürlerinde algıladıkları demokratik tutumları arasında da pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Yani öğretmenlerin müdürlerinde algıladıkları demokratik tutum arttıkça öğretmenlerin örgütsel bağlılığı artmakta, daha yüksek düzeyde uyum, içselleştirme, özdeşleşme bağlılığı göstermektedirler.
Özet (Çeviri)
In this research; it was intended to put forward the relation between democratic manners of elemantary school principals and commitments of teachers to the institution.The universe of the research were teachers, working during 2011-2012 school year at the schools, which are connected to Ministery of Education, in Sancaktepe-Çekmeköy districts. And the sample of the research was, 315 teachers chosen from 13 different schools and different socio-economic regions.During research,“democratic manner scale”developed by Bakır (2007) and“organizational commitment”scale developed by Balay (2000) were used. Otherwise, demographic qualities of teachers were determined by personal information forms. In the analysis of datas, by using SPSS 15.0 package programme, frequence and percentage values of demographic qualities were examined, arithmetic means and standard deviations were calculated; in variation tests, t test, variance analysis, Kruskal Wallis-H test were performed. In the relational analysis, Pearson Corelation Analysis was performed.In the end of the research; it was put forward that the principals should communicate with female teachers effectively and include them to management process because male teachers think more when compared to females that principals behave in democratic manner. It was exhibited after analyzes that the sensed democratic manners of elementary school principles do not differ significantly according to the varities of teachers (level of education, branch, faculty which they graduated). But it is observed that the sensed democratic manners of elementary school principles differs significantly according to the variants of teachers' seniority. It was observed after analysis that it is significant in favor of the 11-15 years seniority group, between 1-5 year/s seniority group and 11-15 years seniority group. So, teachers having 11-15 years seniority group thinks that, principles behaves in more democratic manner, compared to 6-10 years seniority group. It was seen that, the average points on principles' behaviors in democratic manner are lower when 16-20 and 21 years-above seniority groups were examined. It was seen that teachers' senses of organizational commitment does not differ significantly according to gender variant. It was seen that teachers' organizational commitments differ significantly according to seniority variant so; it was seen that, organizational commitments differ as difference between seniority years increases. It was seen that the organizational commitments differ significantly according to the types of faculties of which they graduated. It was seen that, the significant differences are in favor of the other faculty graduates, when comparision made between just faculty of education and other faculties (faculty of agriculture etc.). It was seen that, the organizational commitments of elemantary school teachers differ significantly according to branch variant and this significant differences between form teachers and branch teachers are in favor of the form teachers.It was seen that the organizational commitments is high level in form teachers and preschool teachers.As a result, it was seen that there is a positive significant relation between the senses of organizational commitments of teachers serving in the elementary education and their senses about principles' democratic manners. And again it was seen that there is a positive significant relation between the sub-dimensions of their adaptive commitment, internalizational commitment, identificational commitment and their senses about principles' democratic manners. So, their organizational commitments increases and they show adaptive, internalizational and identificational commitment in higher level as their sense of democratic manner in their principles increases.
Benzer Tezler
- Öğretmen perspektifinden okul müdürlerinin stratejik liderlik davranışların değerlendirilmesi
Assessment of the strategic leadership behaviors of school principals from the perspectives of teachers
ŞULE KOCA ŞİŞİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimOkan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA YAŞAR ŞAHİN
- İlköğretim okulu yöneticilerinin okuldaki disiplin yaklaşımları
The discipline approach of the primary school administrators
HATİCE ÖZDEN ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEFER ADA
- İlköğretim okulu müdürlerinin etkili yöneticilik davranışlarının, öğretmenler tarafından nasıl değerlendirildiğinin belirlenmesi
The determine of how to appreciate the effective manager attitude of primary scool at master by teacher
NURBAY CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT ANAR
- İlköğretim okul müdürlerinin demokratik tutum ve davranışlarının öğretmen motivasyonu ve öğrenci başarısına etkisi
The effect of primary school principals? democratic attitudes and behaviors on teacher motivation and student performance
MUSTAFA CÜNEYT ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAYRAM ÇETİN
- Okul müdürlerinin çatışma yönetimi ile yönetim stilleri arasındaki farklar nelerdir?
Idendify the difference between conflict management and management style of elementary school managers
AYDIN GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. SEMRA ÜNAL