Kur'an'da tarih algısı
Perception of history in the Quran
- Tez No: 314015
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞABAN ALİ DÜZGÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
Tarih akıl (duyular ve sezgi de buna dâhil) ve vahiyden sonra insan için üçüncü bilgi kaynağıdır. Allah tüm isim ve sıfatlarıyla tarihte tecelli eder. Bu bakımdan tarih teolojinin en geniş ufkudur. Öyleyse Allah'ı ve davranış tarzını (sünnetullah) tarihsel sürece bakarak öğrenme imkânına sahibiz. Diğer taraftan Kur'an'da büyük bir yer tutan kıssalar, toplumların yükselme ve çöküş sebeplerini açıklarken, tarihsel sürecin işleyişi hakkında, zaman var oldukça, değişmeyecek kesin bilgiler vermektedir. Bu bakımdan tarih insan için hem Allah ve hem de kendi cinsi hakkında temel bilgi kaynaklarından birisidir.Tarihi“Allah'ın günleri”(eyyamullah) olarak tanımlayan Kur'an, tarihsel süreci, özellikle,“Allah'ın yaratış şekli (fıtratullah), Allah'ın fıtrat boyası (sıbğatullah) ve ”İlahi yasalar“ (sünnetullah) kavramları çerçevesinde ele almaktadır. Bu kavramlarda da görüleceği üzere Kur'an, tarihi, asla Allah'tan kopuk bir süreç olarak görmez. Tarihin bir ucunda insan, diğer ucunda ise Allah vardır. İnsanın yorumladığı tarih alanı, kendi cinsinin tarihsel eylemlerinden oluşması bakımından antropolojik, ama aynı zamanda bir bütün olarak Allah'ın mahlûku yani ilke ve yasaları (fıtratı) Allah tarafından belirlenmiş ve her an O'nun müdahalesine maruz kalıyor olması cihetinden teolojik bir yapıya sahiptir. Buna göre tarih, İlahi ve beşeri yönleri olan bütünsel bir süreçtir.Kur'an tarihin oluşumunda insana merkezi bir yer verir. Kur'an'da yer alan ve insanın yeryüzünün halifesi olarak yaratılması, ”emanet"i yüklenmesi, selim bir fıtrata sahip kılınması, eşyanın isimlerinin öğretilmesi vb. konular, insanın söz konusu merkezi rolünü anlamak bakımından önemlidir. Tüm bu yaratılış özellikleriyle insan, kendi tarihinin öznesidir.Kur'an'a göre tarih ilk insan Âdem ile başlayıp kıyamet denen ve insan bilgisine kapalı bir sonda bitecek, fakat tarihsel eylemlerin hesap alanı olarak ahirette başka bir boyutta devam edecek olan anlamlı ve gayeli bir süreçtir. Bununla birlikte Kur'an'da tarihsel sürecin yasalı, objektif, ahlaki, tekâmül eden, dolayısıyla iyimser, tüm insanlığı içine aldığı için evrensel, diyalektik, iyinin kötüye karşı son tahlilde galip geldiği ve Allah'ın dilediği kişi ve toplumları İlahi mesajı taşıması için seçmesi anlamında seçmeci bir karakter taşıdığı görülmektedir.
Özet (Çeviri)
History is the third source of knowledge after revelation and wisdom (including feelings and intuition) and Allah manifests with His Names and Attributes in History. In this regard History is the widest future of theology. Then, by examining the historical period we have the chance to learn Allah and His treatment (Sunnetullah). On the other hand when explaining the rise and decline of the communities, the parables holding a great part in Qur?an give specific information about the functioning of the historical process that will not change in time. In this regard, History is a source of fundamental knowledge about mankind and Allah.The Quran defines the History within the framework of concepts like“Allah's days”(eyyamullah) , the historical process, in particular,“Allah?s way of creation (fıtratullah), Allah's behavioral paint (sıbgatullah) and ”divine law“ (Sunnetullah).As it can be understood from these concepts, the Quran never defines the History as a process detached from Allah. At one end of the History there are humankind while at the other end is Allah. The historical period interpreted by men, in terms of the formation of his own historical actions is anthropological yet as a whole it is Allah?s Creature, ie; Allah?s principles and laws (fıtrat) are set by Allah and exposed to His continual intervention so this respect it has a theological nature. For these reasons History is a holistic process having divine and human aspects.Quran gives a central place to men in the formation of human History. As explained in the Quran, the creation of man as the caliph of the earth, to take upon himself the ”trust", having been enabled with a benign nature, having been taught the names of objects and such is important for men to understand his central role. Having all these creational capabilities the men is the subject of his own History.According to the Qur'an, the History is a significant and purposeful process beginning with the first man Adam and will end on so-called the Judgment day which is concealed from the human knowledge, but will continue in another dimension according the historical account of actions in the Hereafter. However, it is seen in the Qur'an that the historical process is fair, objective, moral, evolving, so optimistic and universal accommodating humanity, dialectical and in the final analysis good overcomes evil and Allah is selective in willing the individuals and societies He chooses to carry the Divine message.
Benzer Tezler
- Kur'ân'ın câhiliye devrindeki kız çocuk algısını ıslahı
Reform of female child in jahiliya period of Koran
GÜLSÜM KANTAŞ
- Kur'ân-ı Kerîm'de irâdenin özgünlüğü bağlamında 'Şeytan' kavramı
The notion of satan within the context of the distinctness of will in the Quran
REFİKA SOYAL ARSLANTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHSİN DEMİRCİ
- Çağdaş müfessir Nursî'nin ölüm algısının Kur'ânî referansları
Quranic references to the perception of death of the contemporary tafsirist Nursi
HACER ARPACIK TEMİZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEYSEL GÜLLÜCE
- Yasak meyve bağlamında kadının konumunun Kur'an açısından değerlendirilmesi
Evaluating the position of women in the Qur?an within the context of forbidden fruit
BÜŞRA ERDEĞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİDAYET AYDAR
- Câhiliye ahlâkından Kur'an ahlâkına değişim ve dönüşüm
Change and transformation from jāhiliyya ethics to Qur'anic ethics
HASAN KESKİN
Doktora
Türkçe
2024
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET YILMAZ