Geri Dön

Zorunlu göçler ve Türkiye'de Dersim 1938 örrneği

Forced migrations and the example of Dersim 1938 in Turkey

  1. Tez No: 314288
  2. Yazar: MURAT ZEYTİNLİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. LEVENT ÜRER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2012
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 500

Özet

Hareket edebilen canlıların zaman ve mekânda yer değiştirmesi olarak tanımlanabilecek göçü, insanlar açısından, kişiye bağlı göçler ve zorunlu göçler olarak ikiye ayırmak mümkündür. Kişiye bağlı göçlerin temel özelliği, kişinin göç kararının öznesi olması, göç kararını veren ve eylemi gerçekleştiren olmasıdır. Yerinden edilme veya yerinden olma terimleriyle de ifade edilen zorunlu göçlerde ise kişinin göç kararının nesnesi durumunda olması söz konusudur. Göç kararı başkaları tarafından alınmakta, kişi karara uymak zorunda kalmaktadır. Zorunlu göçler; savaşlar, iç savaşlar, güvenlikle ilgili sorunlardan kaynaklanabileceği gibi, kalkınma programlarına bağlı ekonomik nedenler ya da deprem, sel, heyelan vb. doğal afetlerden kaynaklanabilir.Türkiye'de Dersim bölgesi, resmi adıyla Tunceli vilayetinde 1938 yılında gerçekleştirilen zorunlu göç, asayiş sorunları ve devletin bölgede kesin hâkimiyet kurma çabasından kaynaklanmış görünmektedir. Dersim'de yaşayan aşiretler Osmanlı Devleti'nin merkezileşme çabalarına karşı defalarca ayaklanmış, Rusya ile yapılan savaşlar sırasında devletin zayıflığından yararlanarak, askeri birliklere saldırmış ve devlet binalarını tahrip etmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu döneminden bu yana çevre illerde ve kendi aralarında çapul ve gasp, öldürme eylemleri yürüten Dersim aşiretleri, Kurtuluş Savaşı sırasında Sivas'ta yaşanan Koçgiri ayaklanmasına destek vermiştir.Modern bir ulus devlet olma ve ülkenin her tarafında hâkimiyetini kesin olarak kurmayı amaçlayan Türkiye Cumhuriyeti yöneticileri, Dersim hakkında raporlar hazırlamış ve hazırlatmışlardır. Devlet, kendisini hazır hissettiğinde de Dersim bölgesinin sınırlarını daraltmak suretiyle Tunceli vilayetini oluşturmuş ve orada özel bir yönetim şekli kurmuştur. Tunceli'de askeri kışlalar, devlet binaları, yol ve köprüler yapılmasına başlanmış, yeni okullar açılmıştır. Bu çalışmaların bölgeyi hâkimiyet altına almayı amaçladığını anlayan aşiret liderlerinin çabaları ile yeni yapılmakta olan köprüler yakılmış, askerlere yönelik saldırılar düzenlenmiştir. Bu eylemlerin sonucu ise 1937 ve 1938 yıllarında düzenlenen askeri harekâtlar ile ayaklanmaya katılan ya da ayaklanma olasılığı bulunan kişilerin öldürülmesi ya da Tunceli'den çıkarılarak, Batı illerinde zorunlu iskâna tabi tutulması olmuştur.Tunceli'de 1938 yılında yaşanan zorunlu göç, güvenlik nedeniyle yapılan ve zorunlu iskân ile desteklenen bir sürgün olarak nitelendirilebilir. Zorunlu göç ile bölgede devlet hâkimiyetinin sağlanması ve asayiş sorunlarının önlenmesi amacına ulaşılırken, bölge halkının gönderildikleri Batı illerinde asimile edilmesi sağlanamamıştır. Ancak, aşiret liderlerinin ve önderlerinin etkisi kırılmış, sembolik denecek düzeye inmiştir. Batı illerine sürülen halk, anadilini ve toplumsal özelliklerini kaybetmemiş, büyük çoğunluğu ilk fırsatta ayrıldıkları yerlere geri dönmüştür. Özel yönetime rağmen, Tunceli'de ekonomik kalkınma da yetersiz kalmış olup, il sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından 81 il arasında 52. sıradadır. Devleti Tunceli'de kişi başına yaptığı harcama elde ettiği gelirden çok yüksek olup, bu harcamaların ağırlıklı bölümünü güvenlikle ilgili harcamalar oluşturmaktadır.

Özet (Çeviri)

Migration which could be defined as ?displacement in time and space for the moving creatures? and in terms of human being it can be divided into two categories such as migration meaning ?migration depends on person? and ?forced migration? or ?displacement?. The basic feature of the migration depending on the person is the person is the subject of the migration decision. He or she is the one who decides on migration. In forced migration which can also be called as ?displacement? the person is the object of the of migration. The decision for migration is taken by the others and the person is forced to comply with it. Forced migrations could be because of wars and civil wars, security problems or economic reasons or due to catastrophe such as earthquake, flood, and landslides.Forced migration from the region of Dersim or Tunceli province with its official name in 1938 occurred due to the goal of state to establish its full reign over the region and to solve security problems. Tribes living in Dersim rebelled several times against the centralization efforts during the Ottoman Empire, attacked Ottoman armies during the wars against Russian Army, and destroyed government buildings by taking advantage of the weakness of the state. Dersim tribes were attacking each other and also looting villages in the neighboring provinces. They also gave support to the uprising of Koçgiri in Sivas province during the Independence War of Turkey.Founders and executives of the Turkish Republic prepared reports about the geographical features of Dersim, tribes and their activities to solve the problems in the region. When the state felt ready, Turkish Grand Assembly passed two acts to govern the region with martial law and to create Tunceli province. Then with a government decree, a lieutenant general were assigned as governor of Tunceli province with special legal powers. Military barracks, government buildings, roads and bridges were constructed and new schools were opened. When they understood that the aim of construction works were to put the region under government control completely, the tribal leaders organized attacks to soldiers and had the bridges over the fast flowing rivers burned down. The results of these attacks were the military operations in 1937 and 1938 aiming to kill or exile the persons to the western provinces of Turkey who involved or organized the uprising. The forced migration from Tunceli in 1938 can be regarded as an exile which were made for security reasons and supported by a 10 year mandatory settlement.With the forced migration from the region, the state has reached some of its objectives such as establishing its reign all over the regions, solving security problems and to prevent tribes to loot villages in neighbouring provinces.The influence of tribal or religious leaders have broken and decreased to a symbolic level. On the other hand, people who wer exiled to the Western provinces have not lost their native language and social characteristics and the majority have returned back at the first opportunity. They could not be assimilated., The reason for putting the region under special governance was declared to increase the welfare of people living there but economic development is still inadequate in Tunceli province. It is 52nd out of 81 provinces in terms of socio-economic development. The expenditure per capita by the state in Tunceli is much higher than the income and the expenditures of the state are mainly security-related expenditures.

Benzer Tezler

  1. İnsan hakları ve demokrasi kavramlarının ilköğretim sosyal bilgiler müfredatındaki yeri

    The place of the concepts of human right and democracy in the curriculum of primary school socialinformation lessons

    EROL KOÇOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Eğitim ve ÖğretimFırat Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET KÖÇER

  2. Çoğulculuk açısından Alevilere göre din eğitimi ve öğretimi

    Religious education and teaching from pluralism point of view in terms of Alevis

    NURULLAH BORA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DinSakarya Üniversitesi

    Felsefe Bölümü

    PROF. DR. RECEP KAYMAKCAN

  3. The economic and social impacts of forced migration: A case study of Syrian and Iraqi forced migrants in Samsun

    Zorunlu göçlerin ekonomik ve sosyal etkileri; Samsun'daki Suriyeli ve Iraklı göçmenler üzerine bir çalışma

    OBAIDA M.A. ASSIDA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    CoğrafyaOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEVDET YILMAZ

  4. Intercultural communication and adaptation of Syrian University students: A study at a foundation university in Istanbul

    Suriyeli üniversite öğrencilerinin kültürlerarası iletişim ve adaptasyonu: İstanbul'da bir vakıf üniversitesi'nde gerçekleşen bir çalışma

    RUKİYE UÇAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik Üniversitesi

    İnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KEREM KARAOSMANOĞLU