Fıchte'de öznelerarasılık ve beden sorunu
Intersubjectivity and the body problem in Fichte
- Tez No: 315046
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇETİN TÜRKYILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Özne, Özbilinç, Öznelerarasılık, Beden, Etkinlik, Çağrı, Tanıma-Kabul etme
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Geleneksel felsefede, özellikle de Ortaçağ felsefesinde ?aşkın? bir tarzda varolduğu düşünülen özne kavramı, 17. yüzyılla birlikte günümüzde kullanılan anlama yakın bir biçimde ?Ben? olarak düşünülmüş, Descartes'ın felsefesini cogito (düşünüyorum) ile başlatmasıyla ussal ve kurucu bir varlık haline gelmiştir. Fichte Descartes ve Kant'ın yalıtılmış bir bilinç olarak aldığı özne kavramını değiştirmek, insan özgürlüğüne yer açmak ve böylece özneyi doğanın belirleniminden kurtarmak için tamamen özneden hareket eden -bunu da öznelerarasılık temelinde yapan- yeni bir felsefe geliştirmiştir. Bu yeni özne, teorik olmaktan çok pratik aklın en yüksek ilkesidir ve düşünen bir varlık olmaktan çok eyleyen bir varlıktır.Fichte'ye göre özne (Ben), hem sınırlar koyan hem de bu sınırları aşan bir varlık olarak kendisini, kendi karşısına koyduğu (Gegen-Stehen) nesnel bir dünyayı etkin bir şekilde dönüştüren bir varlık olarak bulmuştur. Böylece o, etkinlik olarak, ?Ben-olmayan?la, maddi dünyayla sınırlandırılmıştır. Ancak Benin kendisini kavraması aynı zamanda kendisini bir çokluğun, bir bütünün parçası olarak görmesini de belirtmektedir. Buna göre özgürlük bilinci ve özbilinç, öznenin tek başına ulaşabileceği bir şey olmayıp, öznelerarası bir dolayımdan geçerek oluşmaktadır. ?Çağrı? ve ?tanıma-kabul etme? (Anerkennung) kavramlarında temellenen öznelerarasılık maddi bir bedene de ihtiyacı gündeme getirmekte ve ?Ben? ancak dış dünyada maddi bir beden olarak ortaya çıktığı sürece diğer benler tarafından tanınıp kabul edilmektedir.Buna göre Fichte, öznenin yalıtılmış bir biçimde ele alındığı Descartes ve Kant düşüncelerinde görülemeyen öznelerarasılık ve beden düşüncesinin öncüsü olmuştur. Bu düşünceleriyle o, felsefe tarihinde kendisinden sonra gelen, özellikle de Husserl, Heidegger, Sartre ve Merleau-Ponty gibi fenomenoloji akımına dahil edilebilecek filozofların düşüncelerini öncelemiştir. Bu bağlamda çalışmanın amacı Fichte'nin özellikle öznelerarasılık ve bedene ilişkin söylediklerinin ayrıntılı bir araştırması ve bu yolla hem onun Descartes ve Kant'tan farkının ortaya koyulması hem de Fichte ile fenomenoloji arasındaki bağlantının açığa çıkarılmasıdır.
Özet (Çeviri)
The consept of subject, which exist in a ?transcendental? manner in traditional Philosophy - especially in Medieval Philosophy- has been considered as the ?I?, close to the meaning used today since 17th century by Descartes?s start his Philosophy whith the cogito (I think) it has become a rational and founding being. Fichte has developed a new philosophy that put the ego to center, on the basis of intersubjectivity, in order to change the meaning of the consept of subject which was handled as an ısolated consciousness by Descartes and Kant, and to make human freedom possible and free it from the nature?s determination. This new ego is the highest principle of practical philosophy rather than theoretical and it is a being that acts not only thinks.According to Fichte the Ego (I) finds itself as a being which transforms the material world that standing aganist itself effectively, as a being that sets itself limits and transcends these limits. Consequently, it is limited to the ?not-I? as an act, the material world. However, conception of the self at the same time, means that it realizes itself as a part of a community, as a part of a wholeness. Accordingly, conscious of freedom and self-consciousness can not be achieved by the ego itself, it can only be achieved through intersubjectivity. Intersubjectivity, which is grounded in the concepts“summons”and“recognition”(Annerkennung), bring the need for a material body in question, as well and the subject“I”is recognized and accepted by others only if it emerges as a material body in the world.According to this, Fichte leads a new theory of intersubjectivity and body that can not be seen in Descartes and Kant?s philosophy, in which the ego is considered in an isolated manner. With these ideas, he anticipates the thoughts of philosophers, especially including phenomenology and existentialism, came after him such as Husserl, Heidegger, Sartre and Merleau-Ponty. In this context, a detailed research of Fichte?s statements regarding intersubjectivity and body in particular, will both reveal that his differece from Descartes and Kant, and olso Will be able to reveal the link between Fichte and phenomenology.
Benzer Tezler
- An examination of Fichte's notion of recognition in Fanon's Black Skin, White Masks
Fichte'nin tanınma kavramının Fanon'un Siyah Deri, Beyaz Maskeler eserinde incelenmesi
HANDE TEKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Felsefeİstanbul Bilgi ÜniversitesiFelsefe ve Toplumsal Düşünce Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER BEHİÇ ALBAYRAK
- Fichte ve Hegel'de öznelerarasılık ve tanınma mücadelesi
On the struggle for recognition and intersubjectivity in Fichte and Hegel
ERDAL GÜRSUL
- Kötülükten kurtulmanın bir yolu olarak fichte'nin ontolojisi
Fichte's ontology as a way to get rid of evil
SEDA YILDIRIM
- Johann Gottlieb Fichte'nin devlet kuramı
Başlık çevirisi yok
OSMAN NEVRES UNANER
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Siyasal BilimlerYıldız Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. OZAN ERÖZDEN
- J. G. Fichte'de özgürlük, inanç ve vahiy sorunu
The problem of freedom, faith and reveal in J. G. Fichte
BÜŞRA ERGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Felsefeİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN TOPALOĞLU