Geri Dön

Türkiye'de yerel kültürün turizm odaklı kalkınmadaki rolü: Gastronomi turizmi örneği

The role of local culture in tourism focused development in turkey: The case of gastronomy tourism

PDF İndir

  1. Tez No: 315318
  2. Yazar: IRMAK BERİL ÇAĞLI
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. EBRU KERİMOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Turizm, Şehircilik ve Bölge Planlama, Tourism, Urban and Regional Planning
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2012
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Bölge Planlama Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 135

Özet

Turizm günümüzün en önemli boş zaman değerlendirme aktivitelerinden ve ekonomik sektörlerinden biridir. Sahip olduğu yüksek çarpan etkisi, turizmli doğrudan ve dolaylı ilgili birçok alt sektörde canlanma yaratması ile ideal bir kalkınma aracı sayılmaktadır. Uzun yıllar ekonomik bir sektör olarak ülkenin ulusal kalkınmasına ve ödemeler dengesine olan katkısı ile ele alınmış olan turizm, 1980 sonrası gelişen alternatif turizm türleri ile, bugüne kadar turizm potansiyelleri kullanılmamış ve geri kalmış bölgeler için önemli bir ekonomik kalkınma aracı haline gelmiştir.Küreselleşen ve birbirine benzemeye başlayan dünyada turistler, kendilerinden farklı kültürleri ve günlük yaşam formlarını deneyimleme arzusu ile daha soyut yerel kültür varlıklarına ilgi duymaya başlamıştır, 2000'li yıllar ile soyut kültür mirasını koruma altına almaya başlamıştır. Bu ilgi sonucunda oluşan soyut yerel kültür varlıklarına dayalı turizm türleri bugün turizmde yükselen bir trend sergilemekte, birçok ülke az gelişmiş bölgelerini kalkındırmada soyut yerel kültür varlıklarını harekete geçirmektedir.Yerel gastronomi kültürü, bahsedilen soyut yerel kültür varlıklarının, bugün turizm amaçlı kullanılan en önemli değerlerinden biri olup; dünyada kültürel çeşitlik yaratan, toplumların kültürlerine, yaşamlarına ve geçmişlerine ışık tutmaktadır. Ekonomik etkisi nedeniyle bölgesel kalkınma aracı olma, yerel kültürü koruma ve sürdürülebilirliğini sağlama, günümüz turistlerinin beklentilerini karşılama özellikleri nedeniyle, bugün eşsiz yerel gastronomi kültürüne sahip birçok bölge, yerel gastronomi kültürünü harekete geçirmektedir.Turizm sektörü, 1990'lara kadar Türkiye'de Ege ve Akdeniz kıyılarının deniz, kum, güneş potansiyelinden maksimum ekonomik fayda sağlama, ulusal ekonomiyi güçlendirme politikaları ile ele alınmıştır. Bunun bir sonucu olarak Türkiye turizmi bugün dünyada ilk onda, kıyı turizmi ülkesi imajı ile yer almaktadır. Ancak bu, turizm amaçlı kullanılmak üzere çok zengin doğal ve kültürel değerlere sahip olan Türkiye için olumsuz bir durumdur. Aynı zamanda, kronikleşen doğu bölgelerinin kalkınamama soruna yıllar boyunca etkin bir çözüm bulamayan Türkiye için, o bölgelerin özellikle sahip olduğu ve günümüzün en önemli turizm trendlerinden biri olarak kabul edilen soyut kültür varlıklarını aktive etmemesi, geç kalmış bir süreçtir. Bu geç kalmış sürecin, Vizyon 2023'te ele alınışı ise yine yetersizdir ve az gelişmiş bölgeleri bu açıdan ele almamaktadır.Türkiye'nin az gelişmiş bölgeleri olan Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu Bölgeleri'nde gastronomi potansiyellerinin durumu, Türk Patent Ensitüsü'nün Coğrafi İşaretler göstergesinde incelenmiştir. Amaç, gastronomi turizminin bu bölgeleri kalkındırmada bir araç olabilirliğini kanıtlamaktır. Türkiye'nin sayılan az gelişmiş doğu bölgelerinin gastronomi turizmi ile gelişmesağlamada, her bölgenin kendine has ve çok çeşitli yerel gastronomi kültürü potansiyellerine sahip oldukları görülmüştür. Bu bölgelerde gastronomi turizminin gelişmediği, turizm altyapısının çok yetersiz olduğu ve bu konunun ulusal politikalarda yer almadığı tespit edilmiştir.Türkiye'de mevcutta gastronomi turizmi amaçlı ziyaret edilen illerin gelişmiş iller oldukları, yerel gastronomi örgütlenmelerinin bulunduğu, il bazında gerçekleşen yerel gastronomi varlıklarına dayalı festival ve şenliklerin olduğu ancak turizm amaçlı gerçekleşmediği, illerin gastronomi müzelerine sahip olduğu görülmüştür. Sonuçta, mevcutta gastronomi turizmi amaçlı ziyaret edilen iller olumlu bir trend yakalamakta, az gelişmiş bölgelerde ise bir harekektlilik görülmemektedir. Ancak harekete geçirilmesi gereken, mevcut gastronomi turizmi bölgelerinden farklılaşacak ve yarışacak eşsiz potansiyellere sahiptirler.Öneriler yapılması için mevcut gastronomi turizmi ve bölgesel sosyo-ekonomik gelişmişliklerine ve turizm politikalarında yer alışlarına göre, gastronomi turizminin gerçekleştirilebileceği il grupları önerilmiş, çalışmanın odağını oluşturan gastronomi turizminin bir yerel kültür varlığı olarak az gelişmiş bölgelerde nasıl bir kalkınma olabileceğini incelemek açısından, bu başlıklardan ?gastronomi turizminin bölgesel kalkınma amaçlı geliştireceği iller? grubu öneriler geliştirmek üzere seçilmiştir.Erzincan, Malatya, Elazığ, Tunceli, Adıyaman ve Diyarbakır illeri, şarap ve peynir odaklı; Siirt, Mardin ve Şanlıurfa illeri, Güney Doğu Anadolu bölgesine özgü yöresel yemek ve tatlıları ile; Samsun, Ordu, Trabzon, Gümüşhane ve Tokat illerini içine alan bölge ise özgün Karadeniz yemekleri ve tatlıları ile Türkiye'nin gastronomi turizminde çeşitlilik yaratacak bir bölge olarak önerilmiştir. Her üç bölge, doğru politika ve planlar ile potansiyelleri kullanıldığında, bulundukları bölgeleri kalkındırmada etkili olacaklardır.Bu bölgeler için liderlik, eğitim, ürün geliştirme, tanıtım, katılım konularında öneriler geliştirilmiştir. Bölgesel kalkınma sağlamak amacıyla gastronomi turizminin geliştirilmesi önerilen bölgelerin mevcutta turizm hareketliliğine ve yeterli turizm altyapısına sahip olmamaları, yerel halkın gastronomi turizminin avantajlarının farkında olmaması, girişimcilik özelliklerinin düşük olması, ekonominin durgunluğu gibi nedenler, turizm sürecinin en baştan, temel konuları ele alarak planlanmasını gerektirmektedir. Bu sayede sağlam temellere oturan ve sürdürülebilir bir bölgesel kalkınma süreci için yerel halkı sürece dahil eden bir gastronomi turizmi geliştirilmesi gerçekleştirilebilecektir.Sonuç olarak, bölgelerin soyut yerel kültür varlıkları, doğru politikalar ve stratejiler ile turizm amaçlı olarak kullanıldığında, az gelişmiş bölgelerin kalkınması için umut verici bir araç olmaktadırlar. Uzun yıllar kültür turizmini somut kültür varlıkları ile sınırlandıran ülke politikalarının kendini bu anlamda yenilemeleri ve soyut kültür varlıklarını harekete geçirmeleri gerekmektedir.

Özet (Çeviri)

Tourism, today, is one of the most important leisure activities and economical sectors in the world. Its big multipliar effect, which vitalize both the direct and indirect sectors related to tourism, makes it an ideal tool for development. After focusing on its contribution to the overall national economy and on the balance of payments for many years by the governments, in 1980?s tourism became an economic policy tool for the less developed regions, by the creation of new alternative tourism types, by stimulating regional tourism potentials which never used before.Local cultural assets can be divided into two groups in terms of their use as tourism potentials, tangible and intangible cultural assets. Buildings, statues and objects are defined as tangible assets, while local languages, dances, festivals, handcrafts and gastronomy are defined as intangible assets.Tourists became interested in experiencing `other? cultures and life styles different than their daily routine, in a globalised and similar world, so on more intangible local cultural assets. International organizations also recognized the importance of existing of intangible cultures and the need to protect and sustain them. Today, as a result, tourism focusing on intangible local cultural assets is showing a very positive trend and many countries are using it as a tool for developing their less developed regions.Local gastronomy culture is one of the most considerable assets of all intangible local cultural values used as a tourism potential. It creates diversity in the world and reflects the cultures, and life styles of societies. Gastronomy tourism is defined as travelling with the aim of experiencing the different and unforgetable food, wine and other unique local gastronomy assets of another region. Gastronomy tourism can be specialized in spesific themes as wine tourism, food, olive oil, chocolate or beer.Many countries having unique local gastronomy culture stimulate it to develop their regions, to protect and sustain the local culture and to meet the new demands of the tourists. Gastronomy tourism also has an important multipliar effect and a supply chain as all tourism types have. Stakeholders of gastronomy tourism include tourism entreprises, gastronomy guides, culinary schools, book stores selling cook books, tour operators, media on gastronomy, thematic tours, gastronomy festivals, vineries, beer fabrics, wine yard owners and many others.This work aims to discuss the role of local cultural assets on tourism focused regional development, to show the gastronomy tourism potentials of every province in Turkey with a special emphasise on less developed regions located in the east of Turkey and to create proposals to activate them as development tools. This work has two main hypothesis. The first one is, local gastronomy potentials are important intangible cultural assets and tourism potentials that can be activated to achieve development in less developed regions. The second one ise, Turkey has enough and unique potentials in this context. The methods used in this work is analysing nationaltourism policies and analsing provinces by selected gastronomy tourism indicators to create maps in order to compare them.Turkey is a country whose economy is characterised by disparities. There are social and economical disparities between urban and rural, between east and west, between the coast and the inland and also heterogenous characters inside their regions. The Eastern Black Sea, the Eastern Anatolia and the South Eastern Anatolia regions are the most underdeveloped regions in Turkey so are in the scope of this work.Turkey?s nine Five Year Development Plans, prepared by State Planning Organisation between the years 1963 and 2007 were analised in detail in terms of activated tourism potentials, locations and national or regional development aims. Between 1963-1985, coastal mass tourism developed in the Aegean and Mediterranean coastal provinces to contribute national economic development and balances of payment. Although the negative impacts of coastal mass tourism experienced after 1985 and a period to develop alternative types of tourism, the strategy developed for the first time in 1996 to diversify tourism and develop new types of tourism to enhance the geographical and seasonal distribution of tourism, to maximise the economic benefits of local people and to activate the tourism potentials of less developed regions.In Turkey, tourism policies had been limited to the coastal mass tourism in the coastal zones of Aegean and Mediterranean regions, valorizing sea, sand and sun potentials of the country, with the aim of maximum contribution to the national economy, by attracting foreing tourists. Today, Turkey is one of the world top ten tourism destinations, but with a image of economic coastal tourism destination. This result is negative, not only in terms of limiting itself as a coastal tourism destination and ignoring its rich natural and cultural (both tangible and intangible) tourism attractivenesses, but also not using these potentials of the less developed regions as a country who needs effective development strategies for its severe regional disparity problem. Turkey is weak to use its intangible cultural assets for tourism, to include them in national tourism strategy plans and to propose it for the less developed regions.The indicator used to determine the gastronomy tourism potentials of every province in Turkey is the Geographical Indicators of the European Union, controlling by the Institute of Patent. The results are so positive that every region has its own unique local gastronomy assets carrying potential as a regional development tool, differentiating each region from the other. Gastronomy potentials of provinces analised in terms of cheese, olive/ olive oil, grape, culinary and vegetable/ fruit. North west and east regions of Turkey have cheese potential. The coastal provinces of Aegean, South Marmara and the Eastern Mediterranean regions have olive and olive oil potential. Eastern Anatolia and Aegean regions have grape potential for wine tourism. Every province have unique culinary potential, as food and desert, especially the Eastern Marmara, Aegean, Western Black Sea, Eastern Black Sea, South Eastern Anatolia and Eastern Mediterranean regions. In terms of fruits and vegetables, Aegean, Mediterranean, South Eastern Anatolia and Eastern Anatolia regions are rich in potential.Beside these gastronomy potentials, Turkey analised by gastronomy tourism indicators to determine the development level of each province. Marmara (Tekirdağ, Çanakkale), Aegean (İzmir, Denizli, Muğla) and Mediterranean coastal provinces (Mersin, Adana, Hatay), the single provinces as Nevşehir in the Middle Anatolia and Gaziantep in the South Eastern Anatolia regions are the provinces travelled by tourists with the aim of experiencing local gastronomy cultures. These provinces are also rich in terms of local gastronomy festivals, local gastronomy museums and touristical infrastructures. Most of these provinces have Slow Food local organisations to protect and promote the local gastronomy culture. One of these provinces, Hatay, is selected as the fourth candidate province in the world to be a UNESCO Creative Gastronomy City, beside these three cities located in Sweden, China and Columbia. Turkey Tourism Vision 2023 prepared by Ministry of Culture and Tourism also suggest the development of gastronomy tourism in Marmara region and Nevşehir province, which are currently gastronomy tourism destinations. In conclusion, gastronomy tourism in Turkey is taking place mostly in the developed coastal zones of Marmara, Aegean and Mediterranean regions and they are showing a quite good trend in the last years in terms of gastronomy tourism indicators used in this research. But, there is no gastronomy tourism movement in the less developed regions of Turkey where the potentials are motionless, the touristical infrastructure is poor and they do not take place in national policies in gastronomy tourism development. So, it is essential for these less developed regions having rich gastronomy potentials waiting to be activated, in Eastern Black Sea, Eastern Anatolia and South Eastern Anatolia regions.As a result, less developed regions are holding a potential of extraordinary local gastronomy culture as a source of tourism and need urgent policies and strategies to get in attact. So, in the recommendations part of this research, Turkey?s provinces were grouped into regions in terms of their level of gastronomy tourism development, socio-economical development and taking place in national policies on gastronomy tourism development as recommended regions expecting different policies for tourism development. The recommendations were focused on less developed regions having considerable local gastronomy culture as potentials for tourism development targeting regional development. It is recommended for the provinces of Erzincan, Malatya, Elazığ, Tunceli, Adıyaman ve Diyarbakır to focus on wine and cheese, for Siirt, Mardin ve Şanlıurfa to focus on the South Eastern Anatolia cusine and for the provinces of Samsun, Ordu, Trabzon, Gümüşhane ve Tokat to focus on unique Black Sea cusine, all creating a diversive gastronomy tourism destination in the east of Turkey.Recommendations also made for the regions having development levels higher than the average of Turkey. The current gastronomy tourism development must continue in Western Marmara region focusing on cheese and wine tourism, in Mediterranean and South Eastern Anatolia regions focusing on local culinary and olive/ olive oil tourism. The gastronomy tourism may also make additional value to the coastal tourism in the Aegean region.It is essential for these regions to use the right and effective plans and policies to stimulate their potentials with the aim of developing these regions. Local people, local and regional governments, private sector and civil society must all have a role to maintain local economic development. Recommendations made on the issues as leadership, education, tourism product development, promotion and participation. The situation in the less developed regions in Turkey require to start the tourism planning process from the most beginning, because of not having tourism infrastructure, not having tourism as a sector, not being aware of the economic potentials of local gastronomy, lack of entrepreneural and institutional capacities. In this way, a strong and sustainable regional development process can be managed by developing gastronomy tourism considering local dynamics.Eastern regions of Turkey has unique local gastronomy potentials, different from those in Europe with brand gastronomy tourism in Spain, France, Italy or Greece. Turkey?s gastronomy was made of a different history and culture. Turkey is just very near to the Europe tourism market with its attractive and unique gastronomy potentials for tourists to experience. Anatolian gastronomy is a reflection of the daily lives and cultures of Turkish people. Wine grapes have different tastes than those in Europe. With sustainable and effective strategies, development of gastronomy tourism can contribute positively to regional development in Turkey.In conclusion, the tangible and intangible local cultural assets of the regions are hopeful tools for developing less developed regions, if used with effective policies and strategies for tourism. National policies limiting their cultural tourism with tangible cultural assets need to modify themselves to use their local intangible cultural assets as a tool of regional development in their less developed regions. This will lead to face challanges in regional planning, especially for the developing countries.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    635708

    Gastronomi turizmi festivalleri ve İzmir ili örneğinde festivallerin değerlendirilmesi

    Gastronomy tourism festivals and evaluation of festivals in the case of Izmir province

    NECMİYE NİDA ÖZGEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Gastronomi ve Mutfak SanatlarıDokuz Eylül Üniversitesi

    Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. IŞIL ÖZGEN

  2. Tez No

    490162

    Kırda sanatın rolü ve sanat köyleri; Konya Sonsuz Şükran Köyü

    The role of art in rural settlement and art villages; Konya Sonsuz Sukran Art Village

    YAĞMUR ÇAKIROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜRRİYET GÜLSÜN ÖĞDÜL

  3. Tez No

    731892

    Mekansal planlamada uygulama aracı olarak kültürel haritalama: Uşak kenti örneği

    Cultural mapping as a tool of spatial planning: Case study of the city of Uşak

    AYŞENUR ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaSüleyman Demirel Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞİRİN GÜLCEN EREN

  4. Tez No

    783851

    Comparative evaluation of nutrient, land, water and energy requirements of hydroponic vs. conventional agricultural methods: Case study for lettuce, basil, and arugula

    Hidroponik ve geleneksel tarım yöntemlerinin besin, su ve enerji ihtiyaçlarının kıyaslamalı analizi: Marul, fesleğen ve roka incelemesi

    İLAYDA AKTUĞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVAL SÖZEN

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT BARIŞ KUTMAN

  5. Tez No

    589338

    Ünye ilçesinin doğal miras envanteri

    Natural heritage inventory of Ünye district

    ŞEVKİ KOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    CoğrafyaKarabük Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZNUR YAZICI

Geri Dön