İslam Hukuk metodolojisinde emir ve nehiy hükümlerinin hüsün-kubuh açısından temellendirilmesi
Grounding the provisions of orders and prohibits in terms of husun-kubuh in methodology of Islamic Law
- Tez No: 317543
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞAMİL DAĞCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Akılla vahiy arasında ne tür bir münasebetin bulunduğu konusu İslam düşüncesinin önemli tartışma konularındandır. Bu tartışmanın yansımalarından birisi olan hüsün-kubuh meselesi, iyilik ve kötülüğün kaynağının ne olduğu (akıl mı vahiy mi) sorusuna cevap aranan mühim bir meseledir.Bu çalışmada İslam düşüncesinin iki önemli entelektüel disiplini olan Kelam ve fıkıh usûlü ilimlerinde kendisine yer bulmuş hüsün-kubuh probleminin, İslam hukuk metodolojisinde ne şekilde ele alındığı incelemiş, İslam hukukçularının emir ve nehiy normlarını hüsün-kubuh açısından temellendiren yaklaşımlarına yer verilmiştir.Hüsün-Kubuh meselesi fıkıh usûlü ilminde? hukuki sorumluluğun kaynağı? bağlamında ele alınmış ve tartışılmıştır. Tartışmanın taraflarından birisi olan Mu'tezilenin teorisine göre hüsün-kubuh nitelikleri fiillerin zâtî nitelikleri olup, söz konusu nitelikler fiillerde aklen bilinebilir bir şekilde ilahi hitaptan önce mevcuttur. Akıl fiillerdeki hüsün ve kubuh niteliklerini ilahi hitap olmadan da idrak edebilir. Bu yönüyle hüsün-kubuh aklîdir. Ayrıca aklın bu idraki kişi için bağlayıcıdır ve hukuki sorumluluk doğurmaktadır. Mütekellimîn usulcüleri ise hüsün-kubuh vasıflarının fiillerin zatından kaynaklanan vasıflar olmadığını ve ilahi hitap neticesinde ortaya çıktığını savunmaktadırlar. Buna göre akıl, fiillerdeki hüsün ve kubuh niteliklerini şer'i hitap olmaksızın idrak edemez. Yani hüsün ve kubuh aklî değil şer'idir. Dolayısıyla hukuki sorumluluğun kaynağı da akıl değil şer'dir. Hanefî-Ma'turidî hukukçuların kanaatine göre ise hüsün ve kubuh niteliklerinin fiillerde ilahi hitaptan önce bulunması ve aklın bunları idrak etmesi mümkünse de, aklın bu bilgisi hukuki sorumluluk doğurmak için yeterli değildir. Bir kimsenin hukuki manada sorumlu tutula bilmesi için şer'i hitap gereklidir. Bu sebeple hukuki sorumluluğun kaynağı akıl değil şer'dir.
Özet (Çeviri)
The relation between human mind and divine inspiration is one of the important discussion topics in Islamic philosophy. One of the reflections of this discussion is problem of husun-kubuh and this problem looks for an answer to the question: what is the source of kindness and evil? (Is it human mind or is it divine inspiration?)In this study, the problem of husun-kubuh, which took place in two significant intellectual disciplines of Islamic philosophy, kelam(Word) and Islamic law way disciplines, is analysed about how it?s considered in islamic law methodology and study includes the approaches of Islamic legists? emir and nehiy norms in aspect of basis of husun-kubuh problem.Husun-kubuh problem is considered and discussed in the basis of ?Source of lawful responsibility? in Islamic law way discipline. One of the sides of the discussion, according to mu?tezile?s theory, husun-kubuh?s qualities are proper qualities of people and these qualities already exist in people as known with mind before the divine address. Mind could notice the husun and kubuh qualities without the divine inspiration. In this way, husun-kubuh is logical. Additionally this notice of mind is binder for person and brings forth a lawful responsibility. On the other hand people of way of mutekellim defends that husun-kubuh qualities are not originated from personality and it springs from the divine inspiration. According to this, human mind can not notice the husun and kubuh qualities in people without the divine inspiration. This means husun and kubuh is not logical, it is divine. And according to opinion of hanefi-ma?turidi thinkers; it is possible that husun and kubuh qualities could take place in people before the divine addressing and human mind could notice them but knowledge of human mind about this is not enough to rise a responsibility. A divine inspiration is required to hold someone responsible in the meanings of law. And by this reason the source of lawful responsibility is not human mind, it is divine.
Benzer Tezler
- İslam Hukuk metodolojisinde emir ve nehyin yorumu
Başlık çevirisi yok
ALİ İHSAN PALA
Doktora
Türkçe
2003
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEŞİR GÖZÜBENLİ
- İslam Hukuk metodolojisinde İmam Serahsi'ye göre Emir ve Nehiy
Command and forbit in the methodology of Islamic Law according to Imam al-Sarakhsi
ORAZSAHET ORAZOV
Doktora
Türkçe
2005
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YUNUS VEHBİ YAVUZ
- Fıkıh usulü açısından beyan 'İslam Hukuk metodolijisine göre hukuki nassların açıklanması'
Başlık çevirisi yok
ALİ İHSAN PALA
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHADDİN KIYICI
- İslam Hukuk metodolojisinde emredilenin ifası
The fulfillment of ordered in Islamic Law methodology
ÜMİT KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURİ KAHVECİ
- İslam Hukuk metodolojisinde nassların lafzi yorumu
Literal interpretation of texts in Islamic legal methodology
MUHARREM KILIÇ
Doktora
Türkçe
1999
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAHRETTİN ATAR