Çeviribilimde sömürgecilik-sonrası dönemeç: Çeviriyle sömürgeleştirilenin çeviriyle özgürleştirilme çabası
The post-colonial turn in translation studies: The struggle to liberate the once colonized by translation
- Tez No: 317768
- Danışmanlar: PROF. DR. FÜSUN ATASEVEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Bu doktora tezinin ana amacı, tarihsel ve ideolojik bağlamıyla Sömürgecilik-Sonrası kuramı incelemek ve bu kuramların çeviribilime yansımalarını tartışarak katkılarını belirlemektir. Bu doğrultuda tezde öncelikli olarak İspanya, Fransa ve İngiltere'nin sömürgecilik girişimleri ana hatlarıyla anlatılmıştır. İkinci bölümde tez; Edward Said, Homi Bhabha ve Gayatri C. Spivak üzerinden Sömürgecilik-Sonrası kuramın temellerini ve gelişimini özetler. Üçüncü bölümde Sömürgecilik-Sonrası yaklaşımlarda ve çeviribilime bu yaklaşımların yansımasında öne çıkan kavramlar tartışılmıştır. Burada kavramlar, eleştiri noktaları ve olumlayıcı noktalar olarak ayrılmıştır ve örneklerle somutlaştırılmıştır. Özellikle yazın çevirisi odaklı olan bu örnekler kültürel çeviri ve ideolojik çeviri örneklerini de içermektedir. Tezin ekler bölümünde yer alan Terimce kısmında, yerli terminolojide henüz karşılığı oluşturulmamış ya da konu yerli alana yabancı olduğu için üzerinde fikir birliğine varılmamış kimi terimlere karşılık bulunmuştur. Sözlükçe kısmı da benzer bir düşünceyle oluşturularak küçük örnekler ve basit bir dille söz konusu terimler açıklanmıştır. Sömürgecilik-Sonrası çevir yaklaşımlarında sıkça geçen Yerlileştirici-Yabancılaştırıcı çeviri önerilerinin ne tür bir farklılık yaratacağını somutlaştırmak amacıyla, Necip Mahfuz'un Şevk Sarayı adlı eserinin ilk iki bölümünün Türkçeden İngilizceye yapılmış çevirileri de ekler kısmına alınmıştır.Sömürgecilik-Sonrası yaklaşımlarda çokça geçen melezlik kavramı, bu tezde güncel kültürel ve yazınsal çeviri uygulmalarıyla ilintilendirilmiştir. Böylece özcü özne-nesne inşası, kutuplaştırıcı politikalar, erek-kaynak metinlerin birbirine zıt unsurlar olarak kurulması eleştirilmiş, eşdeğerlik kavramının melezlik üzerinden açıklanan bulgularla yeniden düşünülmesi önerilmiştir. Yapısökümcü çeviri önerileri, çevirmen görünürlüğüne ve eşdeğerlik anlayışına farklı bakış açıları sunmaktadır. Tezin, Sömürgecilik-Sonrası yaklaşımları yerli araştırma dünyasına daha tanıdık hale getirerek yeni sorgulamalara yön vermesi beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this dissertation is to examine Post-Colonial theory in its historical and ideological context, and to determine its contribution to translation studies. The first chapter provides an overview of the colonial histories of Spain, France and Great Britain. Chapter two discusses the fundamentals and development of Post-Colonial theory over the works of Edward Said, Homi Bhabha and Gayatri C. Spivak. Chapter three discusses some elemental concepts in Post-Colonial approaches and in the ramifications of these concepts in translation studies. This chapter also provides examples to these primary concepts and the subjects discussed in the dissertation. The examples focus on literary translation, and contain elements of cultural translation and ideological translation. The Terminology section suggests Turkish counterparts to some terms that are either not yet introduced into the local terminology or are under debate due to the subject being foreign to the local field of study. The Glossary explains such concepts in laymen?s terms, providing small examples. Also, in the last appendix, one of Naguib Mahfouz?s works? first two chapters are translated in both foreignizing and domesticating strategies in order to clarify the distinction between these manners.This dissertation aims to adapt the concept of hybridity, very common in Post-Colonian approaches, to the current cultural and literary translation practices. In doing so, it questions the essentialist constructions of subject-object; criticizes the polarizing policies both in translation and in cultural theory and suggests the revision of the concept of equivalence through the findings explained with hybridity. Deconstructive translation suggestions offer new perspectives to the concepts of equivalence and visibility of the translator. The dissertation is expected to enable new questions to be asked in the field by providing local translations studies with a better view of Post-Colonial approaches.
Benzer Tezler
- Dis/re-appearance of illusion: The quest for an ontology of translation studies
İllüzyonun kayboluşu ve yeniden ortaya çıkışı: Bir çeviribilim ontolojisi arayışı
AYŞE BETÜL SAYIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIN ÖNER
- A comparative study on Nadine Gordimer's 'None To Accompany Me' and its Turkish translation in terms of postcolonial themes and language
Nadine Gordimer'ın 'None To Accompany Me' adlı eseri ve Türkçe çevirisinin postkolonyal tema ve dil bağlamında karşılaştırmalı çalışması
ELİF CEYLAN YAĞIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Mütercim-TercümanlıkAtılım ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NÜZHET BERRİN AKSOY
- Kültür odaklı çeviri etkinliği ve postmodern çeviri yaklaşımı
Translation activity focused on culture and postmodern translation approach
EZGİ KOÇ ŞEYHİSMAİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mütercim-TercümanlıkMersin ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÜNDOĞDU
- Sömürgecilik sonrası batı yazınının çevirisinde 'öteki'lik
The 'otherness' in the translation of postcolonial literature
ŞAZİYE CAMBAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Mütercim-TercümanlıkMuğla Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERHAT ULAĞLI
- Reverse orientalism in the Turkish translations of Turkish Embassy Letters of Lady Mary Wortley Montagu
Lady Mary Wortley Montagu'nun Türkiye Mektupları adlı eserinin Türkçe çevirilerinde tersine oryantalizm
SEHER ÖZER ÜTÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Mütercim-TercümanlıkHacettepe Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİLAL ERKAZANCI DURMUŞ