Avrupa Birliği görsel-işitsel politikası örneğinde çeviride çokkültürlü feminizm
Multicultural feminism in translation in the case of the European Union's audiovisual policy
- Tez No: 932148
- Danışmanlar: PROF. DR. ALEV BULUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 408
Özet
1980'li yıllarda yaşanan kültürel dönemeç sonrasında, disiplinlerarası bir bilim dalı olarak yükselişe geçen Çeviribilim, özellikle sömürgecilik sonrası kuramlar ve toplumsal cinsiyet araştırmaları gibi alanlarda yapılan çalışmaları kendi inceleme sahasına dahil ederek çevirinin ideolojik boyutunu aydınlatmaya çalışmıştır. Söz konusu yıllardan günümüzde kadar geçen süre içinde gerek küreselleşme gerekse artan göç dalgaları neticesinde, çeviri ve ideoloji arasındaki ilişki daha dikkat çekici bir konuma gelmiştir. Çeviri çalışmalarında merkezi yer edinen ideolojilerden biri ise kuşkusuz feminizmdir. 1970'li yılların sonlarına doğru ortaya çıkmaya başlayan feminist çeviri yaklaşımı, yazınsal çeviri alanından yolculuğuna başlayarak günümüze kadar birçok özel alan çevirisinde uygulanır ve akademik ortamda tartışılır hale gelmiştir. En göz önündeki özel alan çevirileri arasında yer alan görsel-işitsel çeviri de feminist çeviri yaklaşımının nüfuz ettiği alanlardan biridir ve ideolojik yaklaşımların kendini belirgin bir şekilde gösterdiği bir alan olması sebebiyle, görsel-işitsel çeviride feminist ideolojinin izlerinin sürülmesi, alanyazına feminist bir görsel-işitsel çeviri yaklaşımının kazandırılabilmesi açısından önemlidir. Bu amaç doğrultusunda, bu çalışmada feminist çeviri yaklaşımı, görsel-işitsel çeviri özelinde değerlendirilmiştir. Çalışmanın örneklemini, Avrupa Birliği'nin görsel-işitsel politikası kapsamındaki filmler oluşturmuş olup filmler üzerine yapılan yakın inceleme için Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından düzenlenen İnsan Hakları Film Günleri kapsamında gösterime alınan filmlere odaklanılmış ve seçilen filmlerin altyazıları incelenmiştir. Avrupa Birliği'nin çokkültürlülük ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin anaakımlaştırılması hedefleri çerçevesinde ele alınan filmler, çokkültürlülük ve feminizmi birleştirmesi açısından farklılık kazanmaktadır. Bu çerçevede, filmler üzerinden yaratılan çokkültürlü feminizmin, altyazı çevirilerinde yansıtılma biçimi araştırılması gereken konulardan biri olarak karşımıza çıkmıştır. Yapılan bu araştırmada, söz konusu filmler ile yansıtıldığı ileri sürülen çokkültürlü feminizmin çeviri yoluyla aktarımı feminist çeviri yaklaşımı ve feminist film kuramı çerçevesinde tartışılmış ve bu aktarımı sağlayan ve/veya sağlayabilecek olan çeviri kararları değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda, Çeviribilim ve feminist film kuramı arasında kesişimsellik inşa eden ve çevirinin doğası gereği bir parçası olduğu çokkültürlülük anlayışı ile feminist ideolojiyi bir araya getiren bir feminist görsel-işitsel çeviri yaklaşımının çerçevesi çizilmiştir.
Özet (Çeviri)
Following the cultural turn in the 1980s, Translation Studies started to rise as an interdisciplinary field and endeavored to enlighten the ideological aspect of translation praxis by integrating the studies in various fields including post-colonial theories and gender studies into its research areas. Within the time from the mentioned historical period until today, the relationship between translation and ideology has reached a more remarkable position in consequence of both globalization and migration waves. One of the ideologies centering on the discussions in Translation Studies is pointedly feminism. Having emerged towards the end of 1970s, feminist translation approach started out from literary translation; yet it has spread to other special fields in translation and discussed in academia. As one of the special fields in translation in the public eye, audio-visual translation has also been touched by the feminist translation approach. Since it is a field, where ideologies can manifest themselves distinctively; tracing the feminist ideology in audio-visual translation is of significance so that a feminist audio-visual translation approach can be presented to the current literature. In line with this objective, this dissertation evaluated the feminist translation approach to audio-visual translation. The sampling of this dissertation was comprised of films within the scope of the European Union's audio-visual policy. In this regard, the content and subtitles of the films presented within the scope of European Union Human Rights Film Days organized by the Delegation of European Union to Türkiye were selected for close reading in this dissertation. The mentioned films were evaluated pursuant to the multiculturalism and gender mainstreaming objectives of the European Union, in which these films differentiate themselves by combining multiculturalism and feminism. In this context, the representation of multicultural feminism in subtitling through the films arose as a subject that should be studied. In this dissertation, the translation of multicultural feminism asserted to be represented through the films selected for close reading were discussed under the feminist translation approach and feminist film theory and, the translation decisions that do and/or can enable this transfer were assessed. Accordingly, a framework has been drawn for a feminist audio-visual translation bringing together the feminist ideology and the multiculturalism approach, an existential part of Translation Studies, which builds an intersectional relationship between Translation Studies and feminist film theory.
Benzer Tezler
- Avrupa Topluluğu'nda radyo-televizyon sistemleri
Başlık çevirisi yok
ALİ İHSAN ÖZEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
İletişim Bilimleriİstanbul ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
DR. ŞERMİN TEKİNALP
- Avrupa Birliği'nin görsel-işitsel politikası ve Türkiye'nin uyum süreci üzerine karşılaştırmalı bir analiz
A comparative analysis on audiovisual policy of the European Union and the accession process of Turkey
NAZIM ANKARALIGİL
Doktora
Türkçe
2012
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLİZ ULUÇ
- Avrupa Birliği' nin kültür ve görsel-işitsel politikası
The cultural and audiovisual policy of the European
GÖKTÜRK YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT GEZGİN
- M.E.D.I.A. Programının Avrupa Birliği kültürlerinin korunmasına yönelik amaçları
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN NESANIR
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiAvrupa Topluluğunun Sosyo-Kültürel Yapısı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERMİN TEKİNALP
- Türk televizyon mevzuatının Avrupa Birliği televizyon mevzuatına uyumlaştırılması
The harmonization of Turkish television laws with the European Union television laws
MERVE ERGÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Radyo-TelevizyonGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÇİFTCİ