Son Dönem Osmanlı toplumunda kimsesiz çocuklar 1850-1920
Orphans during the Period of Late Ottoman Society 1850-1920
- Tez No: 319426
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÖZDEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Osmanlı Toplumu, Sosyal Devlet, Kimsesiz Çocuklar, Sosyal Hizmet, Yetimhaneler, Ottoman Empire, Ottoman Society, Social State, Orphans, Social Work, Orphanages
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Bu çalışmada Osmanlı devletinin modern kurumlar ve yeni fikir akımlarıyla tanışmaya başladığı bir zaman diliminde, toplumsal hayatın merkezinde kalan kimsesiz çocuklar sorunu üzerinde durulmuştur.Osmanlı devleti tarafından sosyal yaşamın merkezinde yer alan kimsesiz çocuklara dair ipuçları, yapılanlar ve gerçekleştirilmek istenilenler merak uyandıran bir olgudur. Bu durum tespitinden sonra konuyla ilgili veya bu düşünceler doğrultusunda yapılmış olan çalışmalar araştırılmış, analiz edilmiş ve sonuç olarak son dönem Osmanlı toplumu bikeslerini ve korunmaya, bakılmaya muhtaç çocukları doğrudan yansıtan kaynak sayısının oldukça sınırlı kaldığı görülmüştür. Çalışmamızın birçok noktasında da temas ettiğimiz üzere, yapılan bu çalışmalar çocukların daha çok hangi kurumlarda barındırıldığı ve buralarda ne tür eğitimler aldıklarına ilişkin kısman yüzeysel nitelikte benzer saptamalardı. Biz de bütün bu saptamaları da göz önünde bulundurarak bütüncül bir çalışma ortaya koymaya çalıştık. Kimsesiz çocuklara ilişkin kavramların analizinden sonra Osmanlı ülkesi genelindeki önemli gelişmelere de değinerek, kimsesiz çocuklar sorununun ne zaman ve hangi koşullar neticesinde ortaya çıktığını, sorunun çözümü noktasında özellikle İstanbul'da ne tür çalışmalar yürütüldüğün, Osmanlı idaresinin sorunun toplumsal huzurun tesisi ve sosyal devletin yükümlülüklerinin sağlanabilmesi noktasındaki endişelerini, çocukların himaye edilmesi hususunda ıslah edilen kurumları, yerleştirildikleri okulları, sayılarının artmasıyla birlikte yeni bina ve kurumların tesisi, çocuklara sağlanmış olan sosyal aktiviteler ve eğitsel etkinlikler, bilhassa kurumlarda görevlendirilecek personelin çocuklara olan yaklaşımların yanında ne tür kıstaslar taşıdıklarını günümüz örnekleriyle de karşılaştırmalı olarak yansıtmaya çalıştık. Kısacası Osmanlı toplumunda beliren ciddi bir sorun karşısında yapılanlar, duyulan endişeler ve yapılmak istenenleri farklı bir bakış açısıyla sunmaya çalıştık.Konu hakkında bilgileri sunarken, geleneksel Osmanlı toplumsal hayatından kesitler sunarak başlamayı uygun gördük. Bu sorunun önemli birer açıklayıcı alt basamakları olan sanayi mektepleri/ıslahhaneler ve imarethaneler üzerinde durarak İstanbul'da ve buradaki gayrimüslim oluşumların konuyla ilgili çalışmalarına da yer verdik. Eytam nazırlığının tesisiyle ortaya çıkan gelişmelerin ilerleyen dönemlerde hangi kurumların teşekkülüne zemin hazırladığını, sosyal devlet çalışmalarının yoğunluk kazandığı Sultan II. Abdülhamit devri uygulamalarına da değinerek, bu dönemin kimsesiz çocuklar için özel bir dönem olduğunu vurgulamaya çalıştık. Çalışmamızın son kısmında ise gayrimüslim azınlıkların kimsesiz çocuklara ilişkin tesis ettikleri kurumlara ve yaptıkları uygulamalara yer vererek konuya bütüncül bir bakış açısı getirmeye özen gösterdik.
Özet (Çeviri)
In this study, the problems of orphans have been explored in a specific period of time during which Ottoman Empire began to meet with new streams of thought and have new modern institutions.The services that were put in place for Orphans during the aforementioned period and those which were planned for them are intriguing facts. To find out about this, relevant resources/studies were examined and analyzed but unfortunately the number of resources adressing this subject were found to be quite low. As mentioned frequently in the main body of this study, these resources give only superficial informaiton about residential homes for these children and the education they were receiving in these institutions. Contrary to this, this study aimed to set forth a holistic approach by; initially analysing the concepts about orphans, then, moving onto giving information about important developments during the aforementioned period, then progressing to explain which circumstances bring about Orphan Problem, what was done especially in Istanbul to sort out this problem, the worries of Ottoman Administration about this problem in terms of restoring social peace and meeting the requirements of a social state, institutions that were re-decorated to enable the sheltering of these children, their schools, establishment of new buildings and facilities for them due to an increase in their number and social and educational activities designed for them. Also, the requirements for the staff working with those children and their approaches are reflected in this study in a comparative manner with today?s examples. In brief, this study tries to present the activities that were done to adress this problem, the worries the state had and also the things that were planned to be done to resolve this problem with a different perspective.Whilst giving information about the problem, the traditional social life of Ottoman society is touched upon. Furthermore, as explanatory fore-steps of this problem, industrial schools/workhouses and almhouses are discussed and relevant studies of non-muslim entities in Istanbul are mentioned. The developments with the establishment of Orpan Ministry, establishment of new institutions as a consequence of this and relevant practices during the time of Sultan Abdulhamit II are emphazised with importance as the period of Sultan Abdulhamit II is a special period for the protection of orphans. At the end of the study, the institutions that were established for Orphans by non-muslims and their implementations are touched upon to comply with the holistic approach of this study.
Benzer Tezler
- Bir sosyal hizmet kurumu olarak Darüleytam
Daruleytam as a socail service institution
İZZETTİN AS
Doktora
Türkçe
2020
Sosyal Hizmetlerİstanbul ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN ÖZDEMİR
- Tanzimat sonrası Osmanlı toplumunda çocuk
Children in the Ottoman society after tanzimat
SEVDA ÖZDEMİR KOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiKaradeniz Teknik ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELEK ÖKSÜZ
- Provincial structure of Social Security Institution the case of Ankara: The deficits in application and solution proposals
Sosyal Güvenlik Reformu öncesi ve sonrasindaki kurumsal yapi: Reform sonrasinda kurulan taşra teşkilat yapisi ve Ankara örneği
MEHMET ÇETİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Kamu YönetimiFatih ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞAMMAS SALUR
- Arşiv belgelerine göre son dönem Osmanlı toplumunda kadın intiharları
According to archival documents female suicide in the late Ottoman society
ZEHRA NUR ŞİMŞEK DEMİRCİ