Hemodiyaliz sırasında ciklet çiğnemenin ağız kuruluğu ve semptomlarına etkisi
The effect of chewing gum on xerostomia and its symptoms during heamodialisis
- Tez No: 326365
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMET EŞER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Ağız kuruluğu, hemodiyaliz, ciklet çiğneme, tükürük bezi, Xerostomia, hemodialysis, chewing gum, salivary gland
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hemşirelik Esasları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Araştırma, Özel Denizli Diyaliz Merkezi, Özel Sağlık Hastanesi Diyaliz Merkezi, Özel Pamukkale Diyaliz Merkezi ve Denizli Devlet Hastanesi Diyaliz Merkezine kayıtlıhastalardan, sabah seansında hemodiyaliz tedavisi alan, araştırmaya katılmaya gönüllü olan ve araştırmaya dahil olma ölçütlerine uyan hemodiyaliz hastaları ile 4 Nisan-4 Haziran 2012 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmaya katılmayı kabul eden ve araştırmaya dahil olma ölçütlerine uyan 61 diyaliz hastası araştırmanın örneklemini oluşmuştur. Araştırmanın yürütülebilmesi için Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Etik Kurulundan, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Bilimsel Etik kurulundan, Denizli İl Sağlık Müdürlüğünden, araştırmanın yürütüldüğü kurumlardan ve hastalardan yazılı izin alınmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında, Hasta Tanıtım Formu, Ağız Kuruluğu Semptomlarını Değerlendirme Formu ve Hasta İzlem Formu kullanılmıştır. Araştırmaya katılmayı kabul eden hastalara kura çektirilerek A ve B gruplarıoluşturulmuştur. A grubundaki hastalara önce bir hemodiyaliz seansında ciklet çiğnetilmiş, 15 gün ara verildikten sonra bu kez ciklet çiğnetilmeden gerekli değerlendirmeler yapılmıştır. B 86 grubundaki hastalar önce bir hemodiyaliz seansında ciklet çiğnetilmeden izlenmiş, 15 gün ara verildikten sonra bu kez ciklet çiğnetilerek gerekli değerlendirmeler yapılmıştır. Aynı hastalar çaprazlanarak hem ciklet çiğneyen hem de çiğnemeyen grupta yer almaları sağlanmıştır. Araştırma tek kör bir çalışma olduğundan değerlendirmenin yansız yapılabilmesi için tükürük akış miktarı ve pHı, ağız kuruluğu semptomlarının değerlendirilmesi araştırma ekibinde yer almayan bir Hemşirelik Yüksekokulu son sınıf öğrencisi tarafından yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi SPSS 16.00 paket programı kullanılarak yapılmış, verilerin sayı ve yüzde dağılımları verilmiş ve Wilcoxon Testi, Friedman Testi uygulanmıştır. Hastaların tükürük akış miktarının ciklet çiğnenen günlerde saatlere göre karşılaştırılmasında; hastaların tükürük akış miktarı ortancalarının ciklet çiğnenen günlerde 1. saatten itibaren artma (ortancalar sırasıyla; 0. saate 0,16 ml/dk, 1. saatte 0,22 ml/dk, 2. saatte 0,24 ml/dk, 3. saatte 0,24ml/dk, 4. saatte 0,20 ml/dk) gösterdiği ve bu artışın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (p0,05). Ancak ciklet çiğnenmeyen ve çiğnenen günlerdeki ve 0.ve 4. saatlerdeki tükürük akış miktarı ortancaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p0,05). Ciklet çiğnenmeyen günlerde tükürük pH değerlerinde aside kayma eğilimi olmakla birlikte her iki günde de tükürük pHının normal değerler içinde kaldığı saptanmıştır. Ağız kuruluğuna ilişkin semptomlar incelendiğinde ise; ciklet çiğnenmeyen ve çiğnen günlerde ortancalar, minimum ve maksimum değerleri arasındaki benzerlik nedeniyle puanlardaki değişimin hangi yönde (artma, azalma) olduğu anlaşılamadığından, semptom puan ortalamaları incelenmiş olup her iki günde de bütün semptomların puan ortalamalarında azalma yönünde eğilim olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda hemodiyaliz sırasında her saat başı 15 dakika ciklet çiğnemenin; tükürük miktarının arttırılmasında, tükürük pH değerinin normal sınırlarda sürdürülmesinde 87 ve ağız kuruluğu, yutkunma güçlüğü, konuşma güçlüğü, uykudan uyanma, dilde kuruluk, ağızda yanma, boğazda kuruluk, susama, ağızda kötü tat, tükürük miktarı, ağızda kötü koku semptomlarının kontrolünde etkili olmadığı saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The study was conducted to analyze the effect of chewing gum on xerostomia and its symptoms during hemodialysis. The participants were randomly selected and the study included experimental and cross-sectional design with a pre-test and post-test and it was single-blind study. The paricipants were among the patients registered to Özel Denizli Diyaliz Merkezi, Özel Sağlık Hastanesi Diyaliz Merkezi, Özel Pamukkale Diyaliz Merkezi ve Denizli Devlet Hastanesi Diyaliz Merkezi and they were exposed to heamodialisis. Participants were chosen considering the conditions of the study and consent form was taken from each participant. The study was carried out between the 4th of April and the 4th of June. The oveall number of the participants was 61. In order to cary out the study, permission was taken from Ege University Faculty of Medicine Scientific Ethics Committee, Ege University Faculty of Nursing Scientific Ethics Committee, Denizli Provincial Health Directorate and patients. In order to gather data, ?Hasta Tanıtım Formu?, ?Ağız Kuruluğu SemptomlarınıDeğerlendirme Formu? and ?Hasta İzlem Formu? were applied. The participants were asked to take a ballot and placed to group A or group B accordingly. The participants in group A were asked to chew gum during the exposure of heomadialisis and after 15 days of break, the evaluation was made by not making them chew gum this time. On the other hand, the participants in group B were not allowed to chew gum during the exposure of heomadialisis but after 15 days of break they were asked to chew gum. Because the study was single-blind study, to have an unbiased approach,the evaulation of salivery flow rate and pH and the symptoms of xerostomia was made by a fourth year students of school of Health who was not involved in the study. 89 In order to analyze the gathered data, SPSS 16.00 statistical software programme was used. The range of numbers and percentages were provided; Wilcoxon Test and Friedman Test were applied. When patients' salivery flow rate was compared to the hours in which gum was chewed; it was found that during the chewing days the median of patients' salivey rate starts to increase after the first hour (means are respectively; 0. hour 0,16 ml/min, 1. hour 0,22 ml/min, 2. hour 0,24 ml/min, 3. hour 0,24ml/min, 4. hour 0,20 ml/min). It was found statistically significant; however, during the days in which gum was chewed and not chewed, there isn't a significant difference in the salivery flow rate when the 0. and 4. hours are concerned. During the days in which gum was not chewed, it was found that there is a tendency for salivery pH level to become more acidic. It was noted that salivery pH levels were normal during the days in which gum was chewed and not chewed. When the symptoms related to xerostomia were examined, the means of the symptoms were analyzed in the days in which gum was chewed and not chewed and in both days the means of all symptoms were noted to have a tendency to decrease. The result of the study showed that during heamodialisis to chew gum for 15 minutes in every hour was not influential in the control of symptoms such as xerostomia, ?difficulty in swallowing?, ?speech difficulties?, ?waking up?, ?language dryness?, ?burning mouth?, ?dryness of the throat?, ?thirst?, ?bad taste in the mouth?, ?the amount of saliva?, ?bad smell in the mouth? and in increasing salivery rate, maintaining salivary pH in normal level,
Benzer Tezler
- Hemodiyaliz sırasında uygulanan sanat terapinin diyaliz semptomları ve spiritüel iyilik haline etkisi
The effect of art therapy applied during hemodialysis on dialysis symptoms and spiritual wellness
BEYZA NUR KAHRAMAN KIZILCAOLUK
- Hemodiyaliz sırasında gelişen hipotansiyonda nitrik oksit üretimine asetat ve bikarbonatlı diyalizin etkisi
The Effect of hemodialysis with acetate and bicarbonate on nitric oxide synthesis in hemodialysis induced hypotension
RÜYA ÖZELSANCAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1999
NefrolojiSüleyman Demirel Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. TUĞRUL SEZER
- Hemodiyaliz sırasında besin tüketiminin diyaliz yeterliliğine ve yorgunluğa etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of nutrient consumption on dialysis adequacy and fatigue during hemodialysis
ESRA KÖSE
- Hemodiyaliz hastalarında bir diyaliz seansından önce ve sonra üç boyutlu benek takibi ekokardiyografi ile sağ ve sol ventrikül gerilmesinin (strain) değerlendirilmesi ve bu değerlendirmenin hemodiyaliz takip parametreleri ile karşılaştırılması
Evaluation of right and left ventricular strain on hemodialysis patients before and after a dialysis session with three dimensional speckle tracking echocardiography and comparison of this assessment with hemodialysis parameters
HASAN SELİM GÜLER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
NefrolojiAnkara Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİM KUTLAY
- Kronik böbrek yetmezliğinde hemodiyaliz sırasında ekspiratuar tepe akım hızı ve arteriyel kan gazı değişiklikleri
Başlık çevirisi yok
SEVDA ÖZDOĞAN