Anadolu Selçuklu mimarisinde çini mozaik
Anatolian Seljukian architecture, faience mosaic
- Tez No: 326858
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN YURTTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 488
Özet
Bir yapı seramiği olan çini mozaik, Selçuklu öncülüğünde yeni bir mozaikanlayışı ile şekillenip, yine Selçukluya özgü bir anlayışla da, mimarideki yerini almıştır.Anadolu Selçuklu mimarisinde önemli bir yere sahip olan çininin gelişiminde, ilkaşamayı sağlayan tuğla ve sırlı tuğladır. Bu sebeple sırlı tuğla ve çiniye geçiş evreleriUygurlardaki ilk kullanımdan, Karahanlılar, Harzemşahlar, Gazneliler ve BüyükSelçuklularla birlikte, Anadolu'ya gelinceye kadar yapıda yerini almıştır. Çinimozaiklerin Anadolu'da hem hızlı hem de ince bir işçilikle kullanılmaya başlaması,Anadolu'ya gelmeden önceki tuğla işçiliği ve stukonun gelişkin teknik ve desenanlayışıyla alakalıdır. Dolayısıyla Anadolu'da gelişim gösteren bu teknik Anadolu'yagelmeden önceki Türk Sanatıyla bu anlamda bağlantılıdır. Ayrıca çini mozaiktekniğinin Anadolu'daki hızlı gelişimine, imarın da hızlı olması büyük katkı sağlamıştır.Kırk yapının dâhil edildiği bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birincibölümünde; çini mozaikle aynı dönemi paylaşan, diğer çini teknikleri hakkında bilgiverilmiştir. İkinci bölümde; çini mozaik çeşitleri, malzeme ve renk özellikleri, motif vekompozisyon özellikleri, tekniği uygulama yöntemi ve mimarideki kullanım yerleri elealınmıştır. Üçüncü bölümde çini mozaiğin coğrafi dağılımı, yapı türlerinde dağılımı veyapıda dağılımı incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise; Anadolu Selçuklu yapılarında yeralan, her bir çini mozaikli pano, bütün özellikleri ile ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Faience mosaic, a construction ceramic, has been re-shaped with an sense of anew understanding of mosaic under the leadership of Seljukians and has had its place inarchitecture.The first elements providing the development of tile which has an important rolein Anatolian Seljukian architecture were brick and glazed brick. Therefore, the period ofswitching to glazed brick and tile has its place in the construction during Uighurs firstuse an deven during the periods of Karahan, Harzemşah, Gazne and Great Seljukian tillit came to Anatolia. The use of tile mosaics in Anatolia with a quick and also fine workis somehow related to the well developed understanding of brick work and stuko beforearriving at Anatolia. Consequently, this technique, developed in Anatolia, is related toTurkish Art of pre-Anatolian period. Besides quick constructional improvement ofAnatolia has contributed much to the rapid development of this technique in Anatolia.This study which covers forty buildings has four chapters. In the first chapternecessary information is on the techniques of other tile techniques which arecontemporaneous to tile mosaic. The second chapter deals with the types of tilemosaics, their colour and material features, composition and motive traits, the ways ofapplication and the uses in architecture. In the third chapter the distribution of tilemosaic is investigated according to; the geograpy, the types of buildings and thedistribution in each building also. In the fourth chapter each panel with tile mosaic,existing in Anatolian Seljukian buildings is investigated with its all dimensions.
Benzer Tezler
- Malatya ve Sivas illerindeki Anadolu Selçuklu dönemi çini mozaiklerin seramik yüzeylerde yorumlanması
The interpretation of the Anatolian Seljuk period tile mosaics in the provinces of Malatya and Sivas on ceramic surfaces
SONER ŞANLI
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2022
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiBileşik Sanatlar Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. OLCAY BORATAV
- Osmanlı Dönemi çini sanatında çini mozaik tekniği
Tile mosaic tecnique in Ottoman tile art
YUNUS EMRE KARASU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DEMET ÖRNEK
- Anadolu Selçuklu dinî mimarisinde geometrik süslemeler: Beyşehir Eşrefoğlu Camii örneği
Geometric ornaments in Anatolian Seljuk religious architecture: The example of Beysehir Esrefoglu Mosque
BEYZA ŞAHBAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN KARA
- Türk sanatında altı köşeli yıldız
6 pointed star in Turkish arts
İDİL TÜRELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sanat TarihiMarmara ÜniversitesiTürk Sanatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SELÇUK MÜLAYİM
- Selçuklu Dönemi çini mozaik bezemelerinin seramik formlar üzerine aktarımı (Eşrefoğlu Seyfettin Süleyman Bey Külliyesi)
Transfer of Seljuk Era tile mosaic ornaments into ceramics forms (Eşrefoğlu Seyfettin Süleyman Bey Complex)
EBRU ÇAVUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Güzel SanatlarSüleyman Demirel ÜniversitesiArkeoseramik Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZKARTAL