Osmanlı-Türk edebiyatında ilginç bir çeviri örneği: İlhâmî'nin Gûy u Çevgân çevirisi
A curious translation in Ottoman-Turkish literature: İlhâmî's Ball and Polo Stick translation
- Tez No: 327618
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NURAN TEZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Gûy u Çevgân, Ârifî, İlhâmî, Çeveri Geleneği, Mesnevi
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
Gûy u Çevgân veya diğer adıyla Hâlnâme 15. yüzyılda İran şairi Ârifî (1449) tarafından yazılmış olan bir mesnevidir. Bir derviş ile şehzade arasındaki aşkın ele alındığı bu eser alegorik bir tarzla gûy ve çevgân üzerinden anlatılmıştır. Hikâye sonunda ilâhî aşka dönüşmüştür. Bu eser ilk kez 16. yüzyılın başında Lâmiî Çelebi (1532) tarafından Osmanlıca'ya çevrilmiştir.Eser aynı yüzyılın ikinci yarısında yaşamış olan İlhâmî tarafından değişik bir üslupla yine Osmanlıca'ya çevrilmiştir. İlhâmî eserin tam çevirisini yapmış ve kendi yorumlarını da eklemiştir. Bu çalışmanın asıl konusunu da İlhâmî'nin çeviri yöntemi teşkil etmektedir. ?Genişletilmiş çeviri? olarak da bilinen dönemin ?edebi çeviri? anlayışına uymayan İlhâmî, Osmanlı çeviri geleneğinin dışına çıkmıştır.Bu çalışmada öncelikle Gûy u Çevgân oyunu ve tarihçesi, Ârifî ve Lamiî Çelebi'nin konu hakkında eserleri ve İlhâmî'nin hayatıyla ilgili bilgi verildikten sonra Osmanlı dönemindeki edebi çeviri anlayışı üzerinde durulmuştur. Daha sonra İlhâmî'nin yaptığı çevirinin bilimsel transkripsiyonu verilmiştir.Çalışmanın devamında ise Osmanlı/Türk Edebiyatının çeviri geleneği üzerinde durulmuş ve bu gelenekten hareketle İlhâmî'nin yaptığı Gûy u Çevgân mesnevisinin çevirisi edebî çeviri olarak değerlendirilmiştir. Son olarak ise eser Farsça çeviri açısından değerlendirilerek bu konudaki başarısı ve zaafları üzerinde durulmuştur. Sonuçta ise geleneğin dışında kalan bir çeviri yöntemine başvurmanın nedenleri hakkında fikir yürütülmüştür.
Özet (Çeviri)
Gûy and Çevgân (The Ball and Polo Stick), also known as Hâlnâme, was written by Ârefî (1449) who is an Iranian poet. The love between the prince and the dervish is discussed in this book and it is described in an allegorical style through gûy and çevgân. At the end of the story has turned into divine love. At the beginning of sixteenth century this work for the first time translated by Lamiî Çelebi (1532) to the Ottoman language.İlhâmî who lived in the second half of the same century has translated the work into Ottoman language in a different style. İlhâmî introduced a full translation of the work. He added also his own comments. Examining İhâmî?s translation method constitutes the basis of this study. At that time
Benzer Tezler
- XIX. yüzyılda Japon ve Türk edebiyatında batılılaşma hareketleri ve benzeri yönleri
Westernization movements of the Japanese and Turkish literature in the 19th century and similarities between them
CEYHUN BALTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiJapon Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PULAT OTKAN
- Univers Français dans l'oeuvre de Hüseyin Rahmi Gürpınar
Başlık çevirisi yok
KEMAL ÖZMEN
Doktora
Fransızca
1978
Fransız Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Lami'i Çelebi Şerefü'l-İnsan
Başlık çevirisi yok
SADETTİN EĞRİ
Doktora
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL KURNAZ
- Sınırları aşmak: Türk modernleşmesi bağlamında kadın karakterlerin kocalarını aldattığı romanlar üzerine bir inceleme
Going beyond borders: an analysis of the novels that include adulteress within the context of Turkish modernity
AYŞE ERGİNER
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAVVA NURAN TEZCAN
- 19. Yüzyıl Osmanlı-Türk edebiyatında öykü
Short story in 19th century Ottoman-Turkish literature'
HİLAL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. LAURENT MİGNON