Duygusal zekâ ve kişilik özelliklerinin elit sporcuların bilişsel ve sosyal stresörlere karşı verdiği elektrofizyolojik yanıtlar üzerindeki etkisi
The effect of emotional intelligence and personality traits on electrophysiological responses of elite athletes for cognitive and social stressors
- Tez No: 329125
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜSLİM BAKIR, YRD. DOÇ. DR. SERDAR TOK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Fizyoloji, Psikoloji, Spor, Physiology, Psychology, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Bu çalışmanın amacı duygusal zekâ ve kişilik özelliklerinin elit sporcuların bilişsel ve sosyal stresörlere karşı verdiği elektrofizyolojik yanıtlar üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışmaya çeşitli branşlardan 54 elit sporcu katılmıştır. Algılanan duygusal zekâ düzeyini ölçmek için Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği, kişilik özelliklerinin ölçülmesi için ise, kısa form Beş Faktör Kişilik Envanteri kullanılmıştır. Laboratuvar testlerinde; katılımcılar stresörlere maruz bırakılmadan önce bazal düzeydeki elektroensefalografi, kalp hızı değişkenliği ve deri iletkenliğinden oluşan elektrofizyolojik parametreler kaydedilmiştir. Daha sonra, sosyal stresör (topluluk önünde konuşma görevi) ve bilişsel stresör (Stroop renk-kelime testi) karşısında katılımcıların elektrofizyolojik kayıtları alınmıştır. Laboratuvar testlerinden elde edilen tüm sonuçlar ölçeklerden elde edilen skorlarla karşılaştırılarak değişkenler arasındaki ilişki incelenmiştir. İstatistiksel analizde, tekrarlayan ölçümlerle ANOVA, T-Testi, Mann Whitney U testi, Spearman korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda, yüksek duygusal zekâ seviyesine sahip bireyler ile öz denetim kişilik özelliği yüksek bireylerin sosyal stresör sırasında daha düşük deri iletkenlik değerlerine sahip olduğu bulunmuştur. Bunlara ilave olarak duygusal zekâ seviyesi yüksek bireylerin delta ve teta frekans güçlerinin olduğu ortaya çıkmıştır. Bilişsel stresör sırasında yüksek duygusal zekâ seviyesine sahip bireylerin deri iletkenliğinin düşük ve kalp hızının yüksek olduğu, öz denetim özelliği yüksek bireylerin deri iletkenliğinin düşük, kalp hızının ve gama frekans gücünün yüksek olduğu, gelişime açıklık özelliği yüksek kişilerin kalp hızı değişkenliği oranının düşük, delta frekans gücünün yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, dışa dönük bireylerin delta ve teta frekans güçlerinin daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Elde edilen sonuçlar, duygusal zekâ ve kişilik özelliklerinin psikofizyolojik uyarılmışlık düzeyinde etkili olabileceğini gösteriyor olabilir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to analyze the effect of emotional intelligence and personality traits on electrophysiological responses of elite athletes for cognitive and social stressors. 54 athletes from different branches participated to this study. Schutte Emotional Intelligence Scale was used to evaluate perceived emotional intelligence level; short form Five Factors Personality Inventory was used to evaluate personality traits. At laboratory tests; electrophysiological parameters which consist of basal level electroencephalography, heart rate variability and skin conductivity were recorded before the participants were exposed to stressors. After that, electrophysiological parameters of participants were recorded against social stressor (duty of speaking in front of people) and cognitive stressor (Stroop color ? word test). Relationship between variables was analyzed by comparing all results obtained from laboratory tests with the scores obtained from scales. On statistical analysis, repetitive measures of ANOVA, T-Test, Mann Whitney U Test, Spearman correlation analysis were used. As a result of this study, it was found that participants, who have high emotional intelligence level and high conscientiousness trait, have lower skin conductivity values during social stressor. In addition to these, it was appeared that participants, who have high emotional intelligence level, have higher delta and theta frequency power. In course of cognitive stressor, it was found that people who have high emotional intelligence level, have low skin conductivity and high heart rate and people who have high conscientiousness trait, have low skin conductivity, high heart rate and gamma frequency power and people who have high openness trait, have low heart rate variability ratio and high delta frequency power. And also it was appeared that extroverted participants have higher delta and theta frequency power. The results obtained show that emotional intelligence and personality traits may be effective at the level of psychophysiological arousal.
Benzer Tezler
- Duygusal zekâ ve kişilik özelliklerinin elit atletlerde dikkat ve performans üzerindeki etkisi
The effect of emotional intelligence and personality traits on attention and performance in elite athletes
ŞENOL GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiEge ÜniversitesiSporda Psiko-Sosyal Alanlar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR TOK
- Çalışanların duygusal zekâ ve kişilik özelliklerinin bireysel yenilikçilik tutumları üzerindeki etkisi: Teknoloji şirketleri üzerine bir araştırma
The effect of employee's emotional intelligence and personality features on individual innovative attitude: A research on technology companies
MELİKE TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeBahçeşehir Üniversitesiİşletme Yönetimi Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH FATİH AKCAN
- Üniversite öğrencilerinin gelişmeleri kaçırma korkusu düzeyleri üzerinde duygusal zekâ ve kişilik özelliklerinin yordayıcı rolü
Predictive roles of emotional intelligence and big five personality traits on fear of missing out
CEYHAN TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ENGİN DENİZ
- Üst düzey performans sporcusu ve sedanterlerde duygusal zeka kişilik özelliklerinin araştirilmasi
Comparıson of emotıonal ıntellıgences and personality characterıstıcs ın college student athletes and non-athletes
SERDAR TOK
Doktora
Türkçe
2008
SporEge ÜniversitesiSporda Psiko-Sosyal Alanlar Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SÜLEYMAN L. MORALI
- Üniversite öğrencilerinin sahip oldukları duygusal zeka düzeyi ile 16 kişilik özelliği arasındaki ilişki üzerine bir araştırma
A Research on the relationship between personality characterics and the emotional intelligence level of university students
F. ELİF ERGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN YILMAZ